گروه سیاسی| نمایندگان مجلس روز گذشته درحالی با ایجاد مناطق آزاد و مناطق ویژه اقتصادی جدید مخالفت کردند که یک‌ماه قبل (29 آذر) نیز کلیات این لایحه به تصویب نرسیده بود و حتی برخی از نمایندگان در اعتراض به تصمیم هیأت‌رئیسه در اخذ رأی دوسوم مجلس که به اعتقاد آنها نیاز نبود، دست به آبستراکسیون زده و از مجلس خارج شده بودند.
در این لایحه که روز گذشته ازسوی دولت ارایه شده بود، قرار بود مناطق آزاد جاسک، بوشهر، مهران، ‌اردبیل، اینچه‌برون، بانه، مریوان و سیستان ایجاد شود، اما نمایندگان با 98 رأی موافق، 79 رأی مخالف و 25 رأی ممتنع از مجموع 221 نماینده حاضر در جلسه با ایجاد این مناطق آزاد مخالفت کردند.
محمدرضا باهنر که ریاست جلسه را برعهده داشت پس از رأی‌گیری و مخالفت نمایندگان ابراز امیدواری کرد که مجلس بتواند پس از بررسی دو لایحه برنامه ششم توسعه و بودجه 95 به این لایحه رسیدگی کند.
درهمین حال، اکبر ترکان که به‌عنوان نماینده دولت برای دفاع از این لایحه در بهارستان حضور یافته بود، با این‌که نگاه دولت در ایجاد مناطق آزاد تجاری جدید، تبدیل این مناطق به قطب تعاملات تجاری با همسایگان است، درباره فلسفه تشکیل این مناطق خاطرنشان کرد: مناطق آزاد اروند و مهران ما را به عراق ماکو به ترکیه، اردبیل به آذربایجان، انزلی به دریای خزر، زابل به افغانستان، چابهار به پاکستان، جاسک به سواحل دریای عمان و بوشهر به خلیج‌فارس متصل خواهد کرد.
دبیر شورایعالی مناطق آزاد تصریح کرد: این‌که گفته می‌شود مناطق آزاد، موجب گسترش صادرات می‌شوند، دلیل آن شرایط تحریم درگذشته بود اما در دوره پسابرجام هم امکان جذب سرمایه‌گذاری و هم توسعه واردات در این مناطق به وجود آمده است.
در ادامه مخالفان و موافقان این لایحه به ارایه نظرات خود پرداختند. مصطفی افضلی‌فرد، نماینده اردبیل در موافقت با این لایحه گفت: پیگیری این لایحه جزو خواسته‌های مردم این مناطق است و اگر درست اجرا شود، منافع مردم را تأمین خواهد کرد.
در ادامه سلیمان عباسی نیز در موافقت با این لایحه گفت: مناطق آزاد نقش مهمی در پیشرفت کشور دارد و برای ایجاد آن باید بسترهای لازم را فراهم کرد. نماینده گنبدکاووس در مجلس افزود: مناطق آزاد تجاری به خروج کشور از رکود کمک کرده و انگیزه سرمایه‌گذاران را افزایش می‌دهد.
همچنین احمد شوهانی، نماینده ایلام نیز به‌عنوان موافق این لایحه گفت: دلایل مخالفان این لایحه به درستی مشخص نیست و اگر منطقه‌ای مشکل دارد، نباید آن را به استان‌ها و مناطق دیگر نیز مرتبط دانست.
همچنین سعید حیدری‌طیب، نماینده کرمانشاه در مخالفت با لایحه ایجاد مناطق آزاد تجاری- صنعتی گفت: برای ایجاد این مناطق زیرساخت‌هایی لازم بود که تاکنون فراهم نشده است، به این ترتیب نتیجه معکوس گرفته‌ایم. بنابراین دولت باید تدبیر کند تا در مناطق کمتر توسعه‌یافته، رشد اقتصادی محلی محقق شود.
همچنین الیاس نادران، نماینده تهران در مخالفت با این لایحه گفت: بسیاری در مورد مزیت‌های مناطق آزاد در زمینه‌های جذب سرمایه‌های سرگردان، جذب سرمایه‌گذاری خارجی، اشتغال‌زایی و افزایش صادرات صحبت کرده‌اند اما هیچ‌کدام از این مسائل محقق نشده است. وی در ادامه گفت: مناطق آزاد نمی‌تواند منجر به رفع تبعیض شود، اگر اینگونه است باید کل کشور منطقه آزاد تجاری شود.
علیرضا خسروی، نماینده مردم سمنان نیز در مخالفت با لایحه دولت گفت: مناطق آزاد محل شکل‌گیری رانت و فسادهای کلان است که نخستین آن فساد 3‌هزارمیلیاردی بود.
لایحه مناطق آزاد مصرف انتخاباتی دارد
اما ابوذر ندیمی، نماینده لاهیجان و عضو کمیسیون اقتصادی مجلس در گفت‌وگو با «شهروند»، درخصوص دلایل رد این لایحه درصحن علنی خاطرنشان کرد: نحوه دفاع و فضاسازی موافقان، نوع استدلال مخالفان و شرایط پیش و حین طرح، مباحث مربوط به کاهش مناطق ویژه و نوع نگاه دولت در رابطه با حوزه اقتصاد مرزی، منطقه آزاد و مناطق محروم از عوامل موثر رد این لایحه ازسوی مجلس بود.
وی در پاسخ به این سوال که آیا این لایحه از دستورکار خارج می‌شود، گفت: خیر از دستور کار خارج نمی‌شود اما چون کلیات آن رأی نیاورده است، می‌توانیم این لایحه را با طرح جامعی که خود طراحی کرده، ادغام کنیم.
همچنین محسن صرامی‌فروشانی، نماینده مردم خمینی‌شهر و عضو دیگر کمیسیون اقتصادی درهمین رابطه به «شهروند» گفت: برخی نمایندگان معتقدند که این لایحه بیشتر مصرف انتخاباتی دارد. همچنین عده‌ای از نمایندگان که قبلا نام آنها در لایحه بود اما حذف شد، به نمایندگانی که به لایحه رأی ندادند، اضافه شدند.
وی در پاسخ به سوالی درباره دلیل حذف نام این نمایندگان گفت: کمیسیون اقتصادی طبق قانون می‌تواند مواردی را به لایحه دولت اضافه کند و ما طبق استدلال‌ها تعدادی را در کمیسیون اقتصادی اضافه کردیم و بعد در نشست‌های مشترک با دولت، تصمیم گرفتیم که بخش اضافه‌شده حذف شود، به همین دلیل کسانی که حذف شده بودند، به کسانی پیوستند که به لایحه رأی ندادند. وی افزود: اگر دوستان می‌خواهند این کار عقلایی‌تر، منطقی‌تر و بدون هیجان و آثار انتخاباتی شکل بگیرد، باید بعد از 8 اسفند و برگزاری انتخابات این کار را انجام دهند.
وی تصریح کرد: مناطقی که ادعای ایجاد منطقه ویژه اقتصادی و منطقه آزاد دارند، بدون نظر کارشناسی نباید اسم آنها وارد شود. به این معنا که باید نیازهای مناطق را دید و براساس نیاز آمایش داشته باشیم که امیدوارم دولت و مجلس بعد از انتخابات این کار را با کمک یکدیگر انجام دهند.