مریم نراقی دبير سرويس فرهنگي
هفتادویکمین دوره جشنواره فیلم ونیز درحالی فهرست برندگانش را اعلام کرد که رخشان بنیاعتماد بانوی فیلمساز ایرانی از سوی هیأت داوران، جایزه بهترین فیلمنامه را برای فیلم «قصهها» از ایران بهدست آورد. این در حالیست که «قصهها» این روزها نهتنها بهعنوان پرحاشیهترین فیلم بلکه بهعنوان حاشیهسازترین مقوله فرهنگی در کشور مطرح است و درست زمانیکه رخشان بنیاعتماد برای شرکت در فستیوال ونیز در ایتالیا به سر میبرد، مسؤلان فرهنگی کشور از وزیر ارشاد تا رئیس سازمان سینمایی درگیر پاسخگویی به اتهاماتی بودند که برخی رسانههای جریان فکری خاص به آنها دامن میزدند.
منتقدان دولت یازدهم از این میگفتند که چرا وزارت ارشاد بر حضور فیلمهای ایرانی در جشنوارههای خارجی نظارت نمیکند، این در حالیست که حضور فیلمهای ایرانی در جشنوارههای خارجی در مقاطع مختلف و در تمام دولتها از هیچ قانونی تبعیت نمیکرده، دلیل آن هم واضح است، چرا که مسئولان برگزاری هر جشنواره و فستیوالی، کارگردان و تهیهکننده یک فیلم را طرف حساب خود میدانند و معتقدند که صاحبان اثر باید برای سرنوشت فیلمشان تصمیم بگیرند. بنابراین بیآنکه سراغ وزارت فرهنگ کشوری بروند مستقیماً با عوامل فیلم وارد مذاکره میشوند.
نکته دیگر درباره «قصهها»ی رخشان بنیاعتماد این است که هیچکدام از منتقدان بزرگواری که در این مدت بیرحمانه به وزیر ارشاد و زیرمجموعهاش تاختند و با برچسبهای مختلف سیاسی از «قصهها» یاد کردند، اندکی تأمل نکردند که پروانه ساخت این فیلم در دولت دهم صادر شده است. بارها در رسانههای مختلف منتقد دولت اعلام شده که «قصهها» پروانه ساخت دریافت نکرده و بهصورت غیرقانونی ساخته شده است، اما طبق گفتههای رخشان بنیاعتماد در نشست مطبوعاتی فیلم در جشنواره فجر و صحبتهای اخیر دکتر ایوبی، ماجرا از این قرار است که رخشانبنیاعتماد از دولت دهم و زمانیکه جواد شمقدری بر مسند ریاست سازمان سینمایی بود مجوز فیلم کوتاه ویدئویی دریافت کرده بود و داستانهای کوتاهی از روایت کاراکترهای فیلمهایش و اینکه هر کدام از آنها سالها بعد چه سرنوشتی پیدا کردهاند را تصویر کرده بود، روندی کاملاً قانونی و متداول.
شنیدهها حاکی از این است که مسئولان سینمایی خواسته بودند فیلم بنیاعتماد در جشنواره سیویکم که آخرین جشنوارهای بود که در دولت دهم برگزار شد حضور یابد و این مهر تأییدی است بر این ماجرا که مدیران سینمایی دوره قبل از مجوز ویدئویی این فیلم مطلع بودند.
بعد از روی کار آمدن دولت روحانی و حضور حجتالله ایوبی در سازمان سینمایی رخشان بنیاعتماد دست به ابتکار خلاقانهای زد و این فیلمهای کوتاه ویدئویی را با نخ تسبیحی به هم متصل کرد و بعد از آن فیلم را به شورای پروانه نمایش ارایه داد و طبق قانون موجود که اگر هر فیلم ویدئویی که کیفیت و استانداردهای لازم را داشته باشد بنا به درخواست کارگردان فیلم و زیر نظر شورای سهنفرهای میتواند برای فیلمش پروانه نمایش سینمایی دریافت کند، توانست برای «قصهها» پروانه نمایش بگیرد.
اگرچه بنا به گفته دکتر ایوبی رئیس سازمان سینمایی این فیلم نماینده ایران در جشنواره فیلم ونیز نیست اما «قصهها» مراحلی را طی کرده که یک فیلم سینمایی طی میکند، بدون هیچ قانونشکنی و حالا دریافت جایزه بهترین فیلمنامه برای فیلم رخشان بنیاعتماد در هفتاد و یکمین جشنواره معتبر ونیز افتخار دیگری است برای سینمای ایران.