حسنعلی علیپور (زاده: ۱۳۱۷، درگذشت: ۱۴تیر ۱۳۸۹) خیر مدرسهساز اردبیلی است که پس از آنکه طی ۴۰سال اقامت در اروپا و از راه تجارت فرش ثروتی اندوخت، به ایران بازگشت و دهها مدرسه و بناهای خیریه دیگر با هزینه شخصی ساخت و به وزارت آموزشوپرورش هدیه کرد. بسیاری از مدارس ساختهشده توسط او در نقاط روستایی و محروم استان اردبیل بنا شده و دهها هزار نفر در مدارس وی تحصیل کردهاند. وی به احترام 72تن از یاران اباعبدالله تعداد 72مدرسه ساخت. او تمام دارایی خود، ازجمله آخرین خانه محل سکونت خویش را در راه مدرسهسازی و امورخیریه مصرف کرد.
تندیس یادبود وی در اداره آموزش و پرورش اردبیل نصب شده و میدان و مدرسهای بهنام وی در شهر اردبیل نامگذاری شدهاست. بسیاری از شخصیتهای سیاسی کشور از وی تقدیر کردهاند. او سرانجام در تابستان ۱۳۸۹ درگذشت و در بهشتزهرای اردبیل بهخاک سپرده شد.
حسنعلی متولد شب یلدای سال ۱۳۱۷ خورشیدی در روستای دیجوجین واقع در استان اردبیل بود. هنگام جنگ دوم جهانی به مدرسه کاهگلی که توسط یک مهاجر آذربایجانی در روستا پایهگذاری شده بود، رفت. پس از جنگ پدرش ورشکسته شد، ولی با تلاش مادر، او توانست تا سال یازدهم (یکسال پیش از دیپلم) به تحصیل ادامه دهد. ابتدا مدتی در نیروی هوایی بهکار مشغول شد. سپس به دعوت یکی از آشنایان به آلمان مهاجرت کرد. چهارسال و نیم نزد آشنای خود در آلمان با کار تجارت فرش آشنا و پس از آن مستقل شد و مغازهای در فرانکفورت اجاره کرد و بهتدریج ثروتی اندوخت.
او 40سال در اروپا زندگی کرد و یکی، دو هفته پس از انقلاب ۱۳۵۷ به ایران بازگشت و تا پایان عمر در ایران به امور خیریه پرداخت. همسر او سریه بایرامی چکان نیز مانند او به امور خیریه علاقهمند است. آنان هیچگاه صاحب فرزندی نشدند. آنان همه دانشآموزانی که در مدارس آنها درس میخواندند را فرزندان خود میدانستند.
امور خیریه
مدتی پیش از بازگشت به ایران، هزینه بازسازی مسجد روستا را برای برادر خویش ارسال کرد. پس از ساخت مسجد، درمانگاه، غسالخانه و حمامی در روستای خود ساخت. سپس به ساخت یک مسجد در مرز میان ایران و جمهوری آذربایجان روی آورد. در این مقطع همه زندگی و کسبوکار خود در آلمان را فروخت و به ایران بازگشت.
از سال ۱۳۶۴ مدرسهسازی را آغاز کرد. تا سال ۱۳۸۳خورشیدی موفق شد ۷۳مدرسه در روستاهای اردبیل بسازد. بعضی از این مدارس در روستاهایی ساخته شد که راهی برای بردن مصالح وجود نداشت و به ناچار با الاغ و قاطر مصالح لازم برای ساخت مدارس به محل ساخت برده میشد. او درمجموع و تا پایان عمر ۲۶۹ کلاس درس ساختهاست.
درواقع او تمام دارایی خود را برای ساخت مدارس، مساجد، غسالخانه، درمانگاه و راههای روستایی هزینه کرد. وی حتی آپارتمان بزرگ خود در ولنجک را نیز به نام سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس کشور کرده ولی همسرش تا پایان عمر حق استفاده از آن را دارد.
بیماری و مرگ
حسنعلی علیپور در روز شانزدهم اردیبهشت ۱۳۸۹به دلیل سکتهمغزی در بیمارستان علوی اردبیل بستری شد و مورد عیادت خیرین مدرسه ساز تهران و مسئولان استان قرار گرفت. سرانجام در ۱۴تیرماه ۱۳۸۹ در همان مکان درگذشت.
با آنکه او وصیت کرده بود که پس از مرگ در یکی از دورافتادهترین مدارس و زیر محل عبور دانشآموزان دفن شود، ولی سرانجام پیکرش در بهشت زهرای اردبیل دفن شد.
تقدیرها
در سال ۱۳۸۹ تندیس وی توسط ودود موذن ساخته و در ورودی آموزش و پرورش استان اردبیل نصب شد. یکسال قبل و در سال ۱۳۸۸ میدانی در شهر اردبیل به نام وی نامگذاری شد. میدان حسنعلی علیپور در شهر اردبیل و در خیابان دانشگاه روبهروی ستاد مرکزی نیروی انتظامی در ورودی شهرک سبلان واقع است. استاندار اردبیل پیش از درگذشت وی خواهان واردشدن داستان زندگی وی به کتابهای درسی شد. وزارت آموزشوپرورش نیز با نگارش کتابی درباره زندگی وی و توزیع رایگان این کتاب در میان دانشآموزان، تلاش کرده تا وی را بیشتر معرفی کند. مدارسی به نام وی و همسر او ساخته و نامگذاری شده همچنین لوحهای سپاس گوناگونی به وی اهدا شدهاست.