مکمل تستوسترون اغلب به مردانی توصیه میشود که نشانههای کمبود این هورمون در آنها دیده شده باشد. عمدهترین علایم کلینیکی کمبود تستوسترون عبارتند از: خستگی، از دست دادن انرژی، اختلال در خواب، مشکلات شناختی، کاهش تمایل جنسی، کاهش وزن و کاهش تودۀ ماهیچهای. با این حال این نشانهها برای تصمیمگیری دربارۀ مصرف مکمل کافی نیستند و کمبود تستوسترون باید توسط آزمایشهای خون دقیق به اثبات برسد. تستوسترون بر خلق و خوی مردان، بر پوست، موها و میل جنسی شان تاثیرگذار است. این هورمون در سطح کبد (افزایش تولید پروتیینهای مختلف و آنزیمها)، استخوان (معدنیکردن در سطح اپیفیز)، تولید اریتروپویتین (گلبولهای قرمز کارآتر)، مغز استخوان (تحریک سلولهای اصلی) و همچنین باروری نقش بازی میکند. تستوسترون بر اراده و برخی موارد شدت عمل و جدیت در زندگی حرفهای نیز تأثیر میگذارد براساس یافتههای پزشکی افراد مسنتر بیشتر تحتتأثیر این هورمون قرار میگیرند.
آثار مورد انتظار مکمل تستوسترون
براساس یک تحقیق بسیار گستردۀ اروپایی، که توسط پروفسور لوگرس بر افراد بالای 60سال انجام شده است (که در روز 80، 160 یا 240 میلی گرم مکمل تستوسترون مصرف میکرده اند)، نشان میدهد که این هورمون تراکم استخوانها را در سطح رانها افزایش میدهد، همچنین تودۀ ماهیچهای را یک تا 2 کیلوگرم بیشتر میکند، تودۀ چربی را کاهش میدهد و همچنین چاقی داخلی را کم میکند. یعنی هرچه میزان تستوسترون افزایش یابد، میزان تودۀ چربی کم و میزان تودۀ عضلانی بیشتر میشود. مطالعات نشان میدهد مکمل تستوسترون برای مردانی که اضافه وزن دارند باعث افزایش استروژن میشود. آندورژن موجود در تستوسترون باعث ایجاد سرطان پروستات نمیشود اما اگر این سرطان وجود داشته باشد، آن را تشدید میکند. با این وجود مصرف اندک تستوسترون در دراز مدت، احتمال ابتلا به سرطان پروستات را افزایش میدهد.
تاثیرات تستوسترون
بر واکنشهای رفتاری مردان
در حالی که پیش از این ثابت شده بود هورمون تستوسترون - هورمون استروئیدی که در مردان و زنان وجود دارد بر خشونتهای رفتاری در مردان تاثیرگذار است، یک مطالعه جدید در حوزه روانپزشکی بیولوژیک منتشر شده که نشان میدهد یک مدار عصبی در مغز وجود دارد که از طریق آن تستوسترون این اثررا تحمیل میکند. آخرین مطالعات پزشکی این حوزه نشان میدهد میزان نرمال تستوسترون در مردان، فعالیتهای مغزی نواحی درگیر در پردازش رفتارهای پرخاشگرانه و تهدیدآمیز را افزایش میدهد.
سطح تستوسترون در مردان با خطر ابتلا به بیماریهای قلبی و عروقی، بیماری پارکینسون و حتی آرتریت روماتویید مرتبط است. اخبار پزشکی به تازگی مطالعهای را منتشر کرده که با تمرکز بر جمجمه باستانی نشان داد دستیابی به موفقیت انسانهای اولیه در ساخت ابزار 50هزارسال پیش با کاهش سطح هورمون تستوسترون در آنها همراه بوده است.
محققان این مطالعه اخیر، به رهبری جاستین کارو از دانشگاه نایپیسینگ در کانادا، میگویند مطالعات قبلی نشان داده است که تجویز یک واحد از تستوسترون در افراد، عملکرد مدار مغزشان را تحتتأثیر قرار میدهد، هر چند این مطالعات به شکل شگفت آوری بر زنان انجام شده است. این تیم پژوهشی به منظور بررسی اثر تستوسترون بر واکنش تهدیدآمیز و خشونتآمیز مغز مردان، 16 داوطلب از میان مردان سالم را انتخاب کردند. محققان با تمرکز بر ساختارهای مغز که در پردازش تهدید و رفتار پرخاشگرانه، ازجمله بخشهای آمیگدال و هیپوتالاموس، نمونههای انتخاب شده را در دو روز کامل مورد آزمون قرار دادند. در این تستها این افراد گروهی دارونما و گروهی تستوسترون دریافت کرده بودند.
دکتر جان کاریستال متخصص روانپزشکی زیستی در این رابطه میگوید: درک اثرات تستوسترون در الگوهای فعالیت مغز که با تهدید و پرخاشگری در ارتباط است،می تواند به ما کمک کند تا واکنش مردان در موقعیتهای خشونت آمیز را که ممکن است با اضطراب و خشونت در ارتباط باشد، بهتر درک کنیم.
تاثیر عمیق تستوسترون
بر مدارهای مغزی درگیر در خشونت انسان
در طول روزهای برگزاری آزمون این مطالعه، شرکتکنندگان دارویی دریافت کردند که سرکوبکننده هورمون تستوسترون در آنها بود تا اطمینان حاصل شود که تمام شرکت کنندگان در مطالعه سطوح مشابه این هورمون را داشته باشند. به این ترتیب، هر مردی که تستوسترون دریافت کرد، این دریافت هورمون به اندازهای بود که برای بازگشت به سطح نرمال و طبیعی کافی باشد.
شرکتکنندگان در مرحله بعد درحالیکه تست انطباق چهره را تکمیل میکردند، تحت اسکن مغناطیسی قرار گرفتند. پس از تجزیه و تحلیل دادهها، محققان دریافتند مردانی که تستوسترون دریافت کردند، هنگام مشاهده حالتهای عصبانی صورت، در مقایسه با گروه دارونما واکنشهای آمیگدال و هیپوتالاموس در مغزشان افزایش یافت.
توضیحاتی که این محققان از یافتههای خود ارایه دادند بر این اساس بود: ما برای اولین بار است که توانستیم نشان دهیم افزایش سطح هورمون تستوسترون در محدوده طبیعی فیزیولوژیکی میتواند تأثیر عمیقی بر مدارهای مغزی که در پردازش خشونت و تهدید در انسان درگیر هستند، داشته باشد.
این تیم پژوهشی معتقد است درک این موضوع که تستوسترون چطور بر مغز مردان تأثیر میگذارد مهم است، چرا که کنترل یا دستکاری سطح هورمون تستوسترون امروزه بهعنوان یک راه حل برای کاهش نیرومندی در مردان مسنتر در بازار عرضه میشود. دکتر کارو با وجود یافتههای این مطالعه تأکید میکند که تحقیقات بیشتری در این زمینه مورد نیاز است. او معتقد است نمونه کاری که درحال حاضر انجام شده در حد بررسی این مسأله است که تا چه حد یک واحد هورمون تستوسترون بر رفتار پرخاشگرانه و رقابتی در مردان تاثیرگذار است.
گفتنی است مطالعه دیگری هم اخیرا صورت گرفته که نشان میدهد قدرت ادراک و بصیرت در زنان از قرار گرفتن در معرض هورمون تستوسترون کمتر در رحم ناشی میشود.