دارد خودش را نشان میدهد. آرامآرام به ما میرسد و میشود میهمان ناخوانده خانههایمان. میتوانیم از آن بترسیم. میتوانیم اخمهایمان را درهم کنیم از دیدنش. میتوانیم بگوییم چقدر از آمدنش ناراحتیم. میتوانیم سر ناسازگاری داشته باشیم و قبولش نکنیم. میتوانیم از واقعیت فرار کنیم و با آن بجنگیم. یا نه، میتوانیم برای آمدنش آماده شویم و به آن لبخند بزنیم. میتوانیم بگوییم منتظرش بودهایم و چه خوب است آمدنش به خانههایمان. میتوانیم برنامهریزی کنیم و از حضورش به خوبی استفاده کنیم. سالمندی زودتر از چیزی که فکرش را کنیم سروکلهاش پیدا میشود. واقعیت انکارناپذیری که برای خیلی از ما چندان خوشایند نیست، چرا که فکر میکنیم رسیدن به سن سالمندی یعنی مفیدنبودن برای خود و جامعه. عدم کارآیی مناسب و احساس مفیدنبودن گزارهای است که تبدیل به یک باور عمومی شده است. وقتی کسی به سنین سالمندی نزدیک میشود دیگر مورد پذیرش جامعه نیست. این باور امری است که باید تغییر کند وگرنه در سالهای آتی و با افزایش جمعیت سالمند، بیش از پیش با جامعهای افسرده روبهرو خواهیم بود. بخشی از واقعیتهای سالمندی در ایران را با هم مرور میکنیم:
جمعیت ایران پیر میشود. درحال حاضر 8درصد جمعیت سالمندان هستند. این درصد به سرعت رو به تغییر است. پیشبینی شده تا 20 سال دیگر با پدیده سالمندی در کشور مواجه میشویم. درحالیکه هنوز آمادگیهای لازم برای آن وجود ندارد.
مدیرکل بهزیستی استان تهران گفته است: اگر در مواجهه با سالمندی عجله نکنیم، سالمندی نه حتی یک چالش که یک سونامی خواهد شد.
رئیس دبیرخانه شورای ملی سالمندان میگوید: جمعیتشناسان عامل امید به زندگی را در سالمندشدن جمعیت ایران مهمتر میدانند و معتقدند کاهش زاد و ولد هنوز نقشی در این مورد ندارد.
مراکز نگهداری از سالمندان مطابق با استانداردهای لازم است؟ سالمندان حاضر در این مراکز دچار افسردگی نمیشوند؟ برای بهسازی این مراکز فکری شده است؟
«سند ملي سالمندي» موضوعي است كه تاكنون بارها هنگام طرح مشكل بحران سالمندی در آیندهای نهچندان دور، بهعنوان راهكار ارایه شده است. بارها اخباري از تشكيل جلسات براي تدوين اين سند منتشر شده اما كمتر اتفاقي عملياتي افتاده است. حالا و در آخرين خبر اعلامشده اين سند به هيأت دولت تقديم شده است. اکثر سالمندان تحت پوشش نهادی نیستند و مستمری دریافت نمیکنند. نزدیک به 30درصد سالمندان نیازمند پوشش حمایتی هستند. در ایران قوانین تأمین اجتماعی و بیمهها سنین بالا را تحت پوشش قرار نمیدهند. درحالیکه در کشورهای دیگر بیمههایی وجود دارد که وقتی فرد به سن سالمندی برسد اگر تقاضا کند از حقوقی برخوردار خواهد شد.
معاون امور زنان و خانواده رئیسجمهوری ضمن اشاره به پدیده سالمندی زودرس در زنان اظهار کرد: سن سالمندی زنان در سالهای اخیر دو سال کاهش یافته و به 58 سال رسیده است.
در ایران سالمند نه در پیادهرو و نه در خیابان با فضای مناسبی روبهرو نیست، به همین دلیل خانوادهها از خروج سالمندانشان از خانه میترسند. این موضوعی ناراحتکننده است که سالمندان بهدلیل نبود سیستم مناسب شهری نتوانند در شهر ظاهر شوند و حضور اجتماعی پیدا کنند.
وزیر کار، تعاون و رفاه اجتماعی میگوید: براساس مطالعات، تعداد زنان سالمند از مردان سالمند بیشتر خواهد بود و با تجردی که هماکنون در پیش رو داریم، زنان سالمند مجرد هم پدیدهای است که در آینده با آن روبهرو خواهیم بود. جامعه از لحاظ ذهنی و ساختاری آمادگی ورود به دوران بازنشستگی را ندارد.