گروه اقتصادی شهروند| آمار ذبح دام در ایران حدود نیم قرنی است که از سوی وزارت اقتصاد و مرکز آمار ایران منتشر می‌شود.  آماری که به استناد ذبح اصولی و مجاز در کشتارگاه‌ها اخذ و نمایانگر مصرف دام در داخل کشور است. مصرفی که گاهی با واردات دام، اعم از زنده و گوشت یخ‌زده پوشش کامل داده می‌شود تا کمبودها جبران شود. در این حوزه آخرین آمار ذبح دام در کشتارگاه‌های سراسر کشور، نکات قابل توجهی را به نمایش گذارده و مشخص کرده است که تغییرات الگوی مصرف در کنار افت تولید گوشت قرمز مابین سال‌های 87 و 88 باعث افت شدید کار در کشتارگاه‌های کشور شده‌است (در مقایسه با‌سال 83).  هرچند که رشد اندک بعد از ‌سال 90 تا 92 هم درنهایت نتوانسته افت میانگین 30‌درصدی تولید را در‌سال 92 به 87 پوشش دهد. این موضوع که می‌تواند به‌دلیل توجه به واردات بیشتر یا کاهش سرانه مصرف مردم باشد در دولت دهم رخ داده و حقیقت
کوچک شدن جیب مردم و حذف تدریجی گوشت از سفره خانوارهای کم‌درآمد را نشان داده است. مرور آمارها گویای این حقیقت است که رشد اندک‌اندک کشتار دام از‌سال 90 تا 92 هنوز نتوانسته سرانه کشتار را به سال‌های 83 و 84 بازگرداند. حال با اثبات کاهش ذبح و در نتیجه کاهش مصرف دام در کشور باید بحث افزایش میزان جمعیت را هم در نظر داشت تا مشخص شود هشدارهای جدی کارشناسان برای سوء تغذیه در سطح کلان درست و منطقی بوده است.
تولید 377‌هزار تن گوشت قرمز
در کشتارگاه‌های کشور
اطلاعات به‌دست‌آمده از 391 کشتارگاه خصوصی و دولتی کشور در‌سال 92 نشان می‌دهد که استان فارس در تعداد کشتارگاه در کشورمان رکورددار است و استان‌های قم و قزوین در پایین‌ترین رتبه این جدول قرار دارند. خلاصه‌خوانی این آمار نشان می‌دهد، مقدار توليد گوشت قرمز در كشتارگاههاي كشور بر حسب وزن لاشه‌هاي كشتارشده 377‌هزارتن بوده است. تعداد لاشه قابل مصرف گوسفند و بره ذبح شده 7450‌هزار لاشه به وزن 138‌هزار تن گزارش شده است كه استان تهران با 1678‌هزار لاشه به وزن 26‌هزار تن بيشترين تعداد را به خود اختصاص داده است. تعداد لاشه قابل مصرف بز و بزغاله ذبح شده 2206‌هزار لاشه به وزن 33‌هزار تن بوده كه استان اصفهان بـا 602‌هزار لاشـه بـه وزن 8هزار تن بيشترين تعداد را به خود اختصاص داد. تعداد لاشه قابل مصرف گاو و گوساله ذبح‌شده 1035‌هزار لاشه به‌وزن 198‌هزار تن و بيشترين تعداد مربوط به استان تهـران بـا 198هزار لاشه به‌وزن 32‌هزارتن بوده است.  
چه دلایلی تولید گوشت قرمز را کاهش داد؟
این آمار در قیاس با‌سال پیش از آن یعنی 91 نشان می‌دهد که، کشتارگاه‌های تهران در‌سال 92 کم‌کار‌تر از ‌سال پیش از بوده‌اند و به نوعی 9‌درصد کمتر تولید گوشت را در فعالیت‌های خود داشته‌اند. به‌عبارتی دیگر، مقـدار توليـد گوشـت نسبت به‌سال قبل براي گوسفند و بره 10‌درصد و بز و بزغاله 4‌درصد افزايش داشته است. اين درحالي است كه مقدار توليـد گوشـت گـاو و گوساله، گاوميش و بچه گاوميش و شتر و بچه‌شتر كشتارشده نسبت به‌سال قبل به ترتيب 34، 20 و 5‌درصد كاهش داشته است. همچنین بررسي روند تعداد و وزن لاشه كشتاري گاو و گوساله حاكي از كـاهش قابـل تـوجهي از كشـتار ايـن نـوع دام در ‌سال 1392 اسـت.  افزایش قیمت گوشت گاو و گوساله در کنار افزایش مصرف گوشت‌های منجمد وارداتی و افزایش مصرف گوشت سفید از جمله عواملی است که تولید گوشت قرمز در کشور را کاهش داده است.
اوضاع مصرف در ده‌سال گذشته
نگاهی به آمار‌های کشتار دام در کشتارگاه‌های کشور در میانگین زمانی سال‌های 1383 تا 1392 نشان می‌دهد که، كمترين تعداد لاشه قابل مصرف گوسفند و بره ذبح‌شده با 4884‌هزار لاشه به وزن 90‌هزارتن مربوط به‌سال 1389 و بيشترين تعداد با 10038‌هزار لاشه به‌وزن 170‌هزار تن مربوط به‌سال 1387 بوده است. اين ميزان در‌سال 1392 به 7450‌هزار لاشه به‌وزن 138‌هزارتن رسيده است. همچنین كمترين تعداد لاشه قابل مصرف بز و بزغاله ذبح‌شده با 1749‌هزار لاشه به‌وزن 25‌هزارتن مربوط به‌سال 1389 و بـيشتـرين تعـداد بـا 2914‌هزار لاشه به‌وزن 39‌هزارتن مربوط به‌سال 1385 بوده است. اين ميزان در‌سال 1392 به 2206‌هزار لاشه به وزن 33‌هزارتـن رسيده است. كمترين تعداد لاشه قابل مصرف گاو و گوساله ذبح‌شده با 1035‌هزار لاشه به‌وزن 198‌هزارتن مربوط به‌سال 1392 و بيشترين تعداد با1578‌هزار لاشه به‌وزن 269‌هزارتن مربوط به‌سال 1387 بوده است. كمترين تعداد لاشه قابل مصرف گاوميش و بچه گاوميش ذبح‌شده با 20‌هزار لاشه به وزن 3‌هزار تن مربوط به سالهاي 1389 و 1392 و بيشترين تعداد با 54‌هزار لاشه به وزن 8‌هزار تن مربوط به‌سال 1384 بوده است. كمترين تعداد لاشه قابل مصرف شتر و بچه شتر با 20‌هزار لاشه به وزن 4 هزارتن مربوط به‌سال 1384 و بـيشتـرين تعـداد بـا 45‌هزار لاشه به وزن 10‌هزارتن مربوط به‌سال 1388 بوده است. اين ميزان در‌سال 1392 به 24‌هزار لاشه به وزن 5‌هزار تن رسيده است.
سهم واردات
در تأمین گوشت مصرفی و مزیت‌های آن
میزان کاهش مصرف گوشت قرمز در کشورمان روی مقوله واردات این محصول نیز موثر بوده است و گوشت وارداتی که حدود 10‌درصد از مصرف گوشت در کشورمان را تأمین می‌کرده است در‌سال 92 به رقم 150‌هزار تن رسیده است.  این رقم البته در قیاس با حدود 8‌سال گذشته آن رقم بسیار بالایی است؛ زیرا مقدار گوشت واردشده به ایران پیش از‌سال 84 کمتر از 64‌هزارتن بوده است. البته این را هم باید اضافه کرد که نظرات کارشناسی درخصوص معضلات تولید گوشت در کشورمان هم در این مسیر اثراتی داشته است. به‌طور مثال یکی از مقام‌های وزارت بهداشت درخصوص تولید گوشت قرمز در ایران گفته بود: کشور ما به‌دلیل موقعیت اقلیمی خود در زمینه تأمین خوراک دام با مشکلاتی مواجه است و در این رابطه ما در مضیقه هستیم.  وجود موقعیت آب و هوایی خشک و نیمه‌خشک ما در منطقه گواهی بر این مدعا است؛ در حقیقت ما در زمینه غذای دام اعم از ذرت، کنسانتره، گندم و سویا به واردات وابسته هستیم و در این رابطه کاملا به صرفه است که دام زنده را وارد کشور کنیم. درنهایت انتظار می‌رود سرانه مصرف گوشت در کشورمان که طبق آخرین آمار حدود 13 کیلوگرم ذکر شده است، با تغییر شرایط به رقم پایین‌تری برسد.
بی‌میلی به مصرف گوشت از ‌سال 87
چنانچه در جدول مشخص است، میزان لاشه قابل مصرف در کشتارگاه‌های کشور از یک سیر هماهنگ و همگون تبعیت می‌کند. سیری که در مصرف گوشت گوسفند و بره به‌دلیل فراگیری آن
 مشهودتر است.
 به‌عنوان مثال گوشت گوسفند و بره که مصرف آن در‌سال 83 به 7637 لاشه رسیده بود تا ‌سال 1387 به روند صعودی خود ادامه داد و در این‌سال به میزان 10038‌هزار لاشه رسید. رکوردی که تا امروز در جامعه ایرانی شکسته نشد.  اما کاهش شدید مصرف از‌سال 87 تا‌سال 92 نشان می‌دهد که در روزهای آغازین دولت دهم، تولید گوشت قرمز نیز کاهش یافت و با افت حدود 30‌درصدی روبه‌روست. این بدان معنی است که ایرانیان در این ایام سعی دارند کالاهای جایگزین را امتحان کنند و رنگ قرمز گوشت را کمتر در سفره‌های خود دیده‌اند. در کنار این، مصرف بز و بزغاله که اقشار کمتری آن را مصرف می‌کنند نوسان کمتری داشته و در طول ده‌ سال گذشته بین رقم1750 تا 2900‌هزار لاشه تغییر کرده است. البته که اگر‌سال 87 را معیار اوج مصرف در دهه گذشته قرار دهیم خواهیم دید که مصرف بز و بزعاله نیز حدود 10‌درصد کاهش داشته است. افزون بر این مصرف گاو و گوساله نیز در‌سال 1387 به 1578 تن رسید، اما در‌سال افول مصرف یعنی‌سال 92 حدود 30‌درصد کاهش را تجربه کرد. مصرف گاو میش و بچه گاومیش هم از این مسیر جدا نیست. این نوع گوشت در‌سال 87 حدود 47‌هزار تن مصرف شد و در‌سال 90 مصرف آن به نصف رسید.  اما در آخر مصرف گوشت شتر نیز 34‌هزار تن در‌سال 87 به 24‌هزار تن در‌سال 92 رسید، اتفاقی که گواه کاهش شدید تولید و به تبع آن مصرف را از ‌سال 87 به بعد تأیید می‌کند.