| هادی کاشانی | فعال محیطزیست |
مشکلات محیطزیست در دو سطح قابل بررسی است. سطح اول به مسائل کلان جامعه مربوط میشود که ما را با انواع مشکلات مثل آلودگیهوا، کمآبی، وجود آلایندههای صنعتی و انقراض گونههای مختلف مواجه کرده است. برخی از این مشکلات به افزایش جمعیت گونه بشر روی کره خاکی برمیگردد که باعث شده روز به روز جمعیت بیشتر شود.
کره زمین منابع محدودی دارد که اگر بهصورت پایدار از آنها استفاده نشود، قطعا میتواند مشکلساز باشد. اینروزها توسعه بهصورت ناپایدار بوده و منابع به کلی از بین رفتهاند. همین باعث شده تا ما از منابع آنطور که شایسته است استفاده نکنیم. از نگاه خردتر میتوانیم به مسأله جمعیت در شهر تهران نگاه کنیم که جمعیت بیش از حد بدون توجه به سکونت و بدون اهمیت دادن به منابع آبی که این روزها درحال کم شدن است و ما را از نظر آب و انرژی با مشکل مواجه کرده است، باعث شده تا مشکلات محیط زیستی ما روزبهروز بیشتر شود. از یک منظر دیگر حتی خروجی این منابع مثل پسابها بحران بزرگی است که پیشروی مردم کلانشهرها بهخصوص تهران قرار دارد و از لحاظ محیطزیستی آن را دچار مشکل کرده است. البته مشکلات به دلیل معضل مدیریتی که در کشور ما همیشه مطرح بوده، نتوانسته آنطور که شایسته است معضلات محیطزیست را کم کند. درحالحاضر مشکل محیطزیست چه در سطح کلان و چه در سطح خردتر وجود دارد. محیطزیست و برنامهریزی برای حل مشکلات آن حتی در این سالهای اخیر اگرچه اهمیت پیدا کرده است اما همچنان در اولویت آخر قرار دارد. امروزه همه متوجه خطرها شدهاند و تلاش میشود تا برای برطرف کردن این خطرها اقدام کنند اما همین برنامهریزیها هم نیاز به بازنگری دارد و کمتر کسی جرأت میکند این بازنگریها را انجام دهد. دومین معضل هم که همیشه سد راه خیلی از عقبماندگی ما در جامعه بوده و تنها به محیطزیست هم مربوط نمیشود فرهنگ مردم جامعه ما است. ما باید تلاش کنیم تا در شیوه مصرف و تولید خود تغییر ایجاد کنیم. یک تغییر قاطعانه که به صورت انفرادی از تکتک همه ما شروع شود. متاسفانه ما همیشه منتظریم یک بحران اتفاق بیفتد و بعد چارهای برای این بحران کنیم. در صورتیکه خبر نداریم فاجعه چند سالی است پیش آمده و ما در بيخبری به سر میبریم. تنها کافی است یک نگاه به دور و برمان بیندازیم. وقتی از بحران کمآبی تا این اندازه صحبت میشود، کدام یک از ما بهصورت خیلی جدی در مصرف آب تغییر ایجاد کردهایم؟ حمام رفتن ما تغییر کرده است؟ جواب همه اینها منفی است. حالا همه ما عادت داریم هر روز دوش بگیریم و فکر میکنیم کار درستی داریم انجام میدهیم. هیچکس به صورت خیلی جدی تغییری در الگوی مصرف خود ایجاد نکرده است. یا مسأله دیگری که کمتر کسی به آن توجه میکند، توسعه فضای سبز در شهر است. ما باید قبول کنیم که در یک سیستم گرم و خشک با محدودیت آبی زندگی میکنیم. در چنین سیستمی توسعه فضای سبز آن هم بهطور غیراصولی تنها باعث میشود تا مصرف آب بیشتری برای آبیاری این فضاها داشته باشیم در صورتیکه باید به شیوهای درست بدانیم که چه گونههایی مناسب برای یک فضای گرم و خشک است که آب احتیاج نداشته باشد. تمام این اشتباهاتی که بدون آگاهی اتفاق میافتد باعث میشود که در محیطزیست نتوانیم
پیشرفت کنیم.