گروه حوادث| بعد از گذشت 9 روز از مجلس عروسی در شمال ایران که با فروریختن زمین 30 زن به قعر چاه فاضلاب سقوط کرده بودند یک زن مصدوم، روی تخت بیمارستان جان باخت. سه‌شنبه 4 شهریورماه آخرین روزی بود که فرزندان کبری مادرشان را سرحال می‌دیدند. وقتی خانواده 5نفره کبری در مسیر رفتن به عروسی یکی از اقوامشان بودند هرگز تصور نمی‌کردند تلخ‌ترین خاطره زندگی‌شان رقم خواهد خورد.
آنچه گذشت
روز سه‌شنبه 4 شهریورماه بود که خانواده مردی نانوا در سیاهکل پذیرای میهمانان مجلس عروسی اولین پسرشان بودند. ساعت 2 بعدازظهر بود. مجری میهمانی در بلندگو اعلام کرد خانم‌ها برای صرف غذا به طرف صندلی‌ها و میزها بروند. ناگهان همه هجوم آوردند و همین کار آنها باعث شد زمین زیر پایشان فروکش کند. 30 زن درحالی‌که روی درپوش یک چاه فاضلاب ایستاده بودند در چشم به‌هم‌زدنی با فروریختن زمین داخل چاه سقوط کردند. وحشت به راه افتاده بود. میهمانان مجلس که شاهد این حادثه بودند باور نداشتند که چه حادثه هولناکی شیرینی عروسی را به تلخی کشیده است. چند مرد و زن به سرعت به کمک حادثه‌دیدگان رفتند و چند میهمان دیگر با مخابره این خبر به نیروهای هلال‌احمر و اورژانس درخواست کمک داشتند. تا رسیدن امدادگران میهمانان مجلس نردبان آوردند و چند زن را نجات دادند اما هنوز تعدادی از آنها درون چاه حبس شده بودند. امدادگران هلال‌احمر با دریافت خبر این حادثه هولناک خود را به محل عروسی رساندند. همزمان اورژانس و آتش‌نشانی نیز در محل حادثه حضور پیدا کردند. صحنه حادثه هولناک بود. در وسط حیاط یک خانه که بزم عروسی در آن برپا بود حفره‌ای به طول و عمق 4متر به وجود آمده و به گفته شاهدان ماجرا 30 نفر از زن‌ها به داخل این حفره سقوط کرده بودند. عملیات امدادگران کلید خورد. بعد از بیرون کشیدن همه خانم‌ها بلافاصله مصدومان حادثه با آمبولانس به بیمارستان منتقل شدند.
مرگ تلخ بازمانده
مرگ آخرین مصدوم حادثه روی تخت بیمارستان بعد از 9 روز حالا رخت سیاه را نیز به تن میهمانان عروسی پوشانده است. روز اول بود که 22 نفر از مصدومان حادثه به صورت سرپایی مداوا شدند و 8 زن دیگر به دلیل این‌که بیشتر در این حادثه آسیب دیده بودند تحت درمان قرار گرفتند. تا این‌که در طول روزهای اول هفته تک‌تک آنها نیز رو به بهبودی رفتند و با تأیید پزشکان از بیمارستان مرخص شدند اما حالا 9 روز از آن حادثه تلخ عروسی می‌گذرد که کبری افازه یکی از بازمانده‌های حادثه چاه که از همه حادثه‌دیدگان اوضاع بدتری داشت و در‌ آی‌سی‌یو بستری شده بود بعد از چند روز دست و پنجه نرم کردن با مرگ به دلیل شدت عفونت و جراحات واردشده جان سپرد. یکی از اقوام این زن در رابطه با مرگ او به «شهروند» گفت: «کبری 43ساله بود. 2 دختر و یک پسر داشت. از روزی که این حادثه برای او اتفاق افتاد همه ما زندگی‌مان به هم ریخت. هر روز به بیمارستان می‌آمدیم. من خودم چندین‌بار با بخشدار و فرماندار صحبت کرده بودم. او حالش هر روز بدتر می‌شد تا این‌که پزشکان او را در بخش‌ آی‌سی‌یو بستری کردند. اما هرگز تصور نمی‌کردیم که او را از دست بدهیم. اما پزشکان گفته بودند که دلیل این‌که او نسبت به بقیه مصدومان اوضاع وخیم‌تری دارد این است که او زمینه بیماری قبلی داشته است. خانواده‌اش نیز می‌گویند کبری دیابت داشت و قندخون او 480 بوده است.»
دکتر چایچی، رئیس شبکه بهداشت سیاهکل نیز در رابطه با مرگ این مصدوم حادثه به «شهروند» گفت: بیمار از روز اول حال مساعدی نداشت و به همین علت در آی‌سی‌یو بستری شد. به‌هرحال تا اعلام نتیجه پزشکی قانونی درخصوص علت اصلی مرگ این زن نمی‌توان نظر قطعی داد اما چیزی که درخصوص این مصدوم حادثه محرز بود زمینه بیماری دیابت و بالا بودن قندخون او بود.
علت حادثه
تحقیقات کارشناسان در رابطه با ریزش این چاه قدیمی نشان می‌دهد چون این چاه فاضلاب در 30‌سال قبل ساخته شده برای حفر آن نکات ایمنی زیادی رعایت نشده است. حتی شب قبل از مراسم صاحبخانه با استفاده از 2 ماشین لجن‌کش از 4 متر فاضلاب این چاه 2 متر آن را تخلیه کرده و بعد از تخلیه سر چاه را می‌پوشاند. سیدجلال ملکی، سخنگوی سازمان آتش‌نشانی تهران در رابطه با نکات ایمنی تخلیه چاه‌ها به «شهروند» گفت: «امروزه با توجه به گسترش شهرها و روستاها و بیشتر شدن جمعیت باید نسبت به بازسازی چاه‌های قدیمی اقدام کرد. اگرچه وجود چاه‌‌های فاضلاب قدرت تخريب انفجاري ندارند، اما همواره ممکن است به دلیل فرسایش آبستن حادثه‌اي ناگوار براي شهروندان باشند. به‌طورکلی فصل گرما و نیمه دوم تابستان به دلیل پایین آمدن سفره‌های آب زیرزمینی چاه‌ها بیشتر در خطر ریزش قرار می‌گیرند زیرا در این زمان راحت‌تر می‌توان به ترمیم و بازسازی چاه پرداخت و استفاده از افراد بدون تخصص در زمینه حفر چاه می‌تواند باعث وقوع حوادثی مرگبار شود. در واقع مبحث تخلیه چاه کاملا یک امر تخصصی است در صورتی‌که بسیاری از مالکان ساختمان‌ها برای انجام این کار از کارگران ساده استفاده می‌کنند. کارگرانی که تجهیزات مخصوص ندارند و گاهی به صورت انفرادی نیز دست به تخلیه و لایروبی چاه‌ها می‌زنند. گاهی نیز وقتی چاه پر می‌شود روی آن را می‌پوشانند و سپس چندمتر آن طرف‌تر اقدام به حفر یک چاه دیگر می‌کنند که همین امر نیز باعث می‌شود در عملیات حفاری جدید دیواره‌های چاه فاضلاب پر شده دچار ریزش شوند. استفاده از ابزاری به‌نام گلدونی در دهانه چاه‌ها نیز می‌تواند یکی از نکات ایمنی باشد که در زمان حفر چاه باید در نظر گرفته شود. گلدونی باعث می‌شود آب و ضایعات در هنگام تخلیه از لوله‌ها به دیواره‌های چاه پاشیده نشود و همین امر در عمر بیشتر چاه‌ها و زمان فرسایش آنها بسیار تأثیرگذار است.»

قصور همه‌جانبه

|  سعید خراط ها |   آسیب شناس و مدرس دانشگاه|

این حادثه ناگوار از چندین مبحث قابل بررسی و پیگیری است. در واقع شاید مجموعه‌ای از عوامل دست به دست هم داده بودند تا این مجلس عروسی را به عزا تبدیل کنند. نقش صاحبخانه به همراه ادله و مدارک موجود درخصوص علت حادثه می‌تواند یکی از مواردی باشد که در دادگاه به آن رسیدگی شود. اما در این میان نباید از قصور شهرداری و سازمان مسکن و شهرسازی در رابطه با ساخت‌وساز و نوسازی ساختمان‌ها و چاه‌های فرسوده چشم‌پوشی کرد. درواقع گاهی نظارت شهرداری در زمان صدور مجوز ساخت و سپس نظارت‌های دوره‌ای به ساختمان‌ها کامل و کافی نیست. درواقع شهرداری و سازمان‌های وابسته به آن‌که در رسیدگی به بازسازی خیابان‌ها و پرتگاه‌هایی که در معرض رفت و آمد عمومی است نظارت می‌کنند ‌باید در فواصل مختلف به بازرسی از مکان‌های خصوص نیز دستورالعملی را به اجرا بگذارند. یکی دیگر از عواملی که باعث وقوع این حادثه مرگبار شده است نیز شاید وضع اقتصادی و فشارهای مالی سنگین بسیاری از مردم جامعه باشد. هزینه‌های سنگین برپایی مجالس عروسی گاهی بسیاری از خانواده‌ها را به‌خصوص در شهرهای کوچکتر و روستاها مجبور به برپایی مراسم در خانه‌ها می‌کند که همین امر نیز می‌تواند سبب ساز مشکلاتی اینچنینی شود.