شهروند| اتوبوس سلامت در محله هرندی چند هفته‌ای است که به ساکنان این محله خدمات درمانی رایگان ارایه می‌دهد. اتوبوس‌هایی که اواخر مهرماه سال جاری در راستای اجرای طرح انضباط اجتماعي با حضور تعدادی از اعضای شورای شهر و مسئولان شهرداری از آن رونمایی شد، حالا به یکی از مراکز پررفت‌و‌آمد این منطقه تبدیل شده است. ویزیت و داروی رایگان، مشاوره تغذیه، مشاوره روانشناسی، مامایی، تست قند و فشار خون و آموزش‌های بهداشتی ازجمله خدماتی است که به ساکنان این منطقه ارایه می‌شود. خدماتی که به گفته مسئولان اداره سلامت منطقه 12 شهرداری تهران با استقبال خوب خانواده‌ها همراه شده است. زنان و کودکان بیشترین مراجعان به اتوبوس سلامت هستند. همان‌ها که به دلیل فقر و اعتیاد همسرانشان نه تغذیه درستی دارند و نه پولی برای رفتن به مراکز درمانی، همان‌ها که در یکی از محله‌های آسیب‌پذیر تهران از صبح تا شب شاهد انواع و اقسام خشونت‌ها و ناهنجاری‌های اجتماعی هستند. اما این‌بار شهرداری با استفاده از توان کانون پزشکان به کمک آنها آمده است و با استقرار 2 دستگاه اتوبوس در این منطقه سعی در کاهش مشکلات درمانی و بهداشتی این منطقه دارد.
اتوبوس سلامت و خدمات درمانی رایگان
اتوبوس‌های سلامت در محله هرندی همه‌روزه از ساعت 9 صبح تا 12 شب به جز ایام تعطیل آماده پاسخگویی به مراجعان است. این را سایه ناصری، کارشناس سلامت اداره سلامت منطقه 12 شهرداری و مسئول یکی از اتوبوس‌های سلامت محله هرندی به «شهروند» می‌گوید. او درباره مجموعه خدماتی که در قالب این طرح به ساکنان این منطقه ارایه می‌شود، توضیح می‌دهد: «ویزیت رایگان پزشکی، مشاوره تغذیه، مشاوره روانشناسی، تست دیابت و فشار خون خدماتی است که در قالب طرح انضباط اجتماعی به ساکنان محله هرندی ارایه می‌شود. مراجعان پس از معاینه توسط پزشک و دریافت نسخه به داروخانه‌ها ارجاع داده می‌شوند و اگر هم مشکلات حادی داشته باشند با تشخیص پزشک به مراکز درمانی معرفی می‌شوند.» او اضافه می‌کند: «همه خدمات ارایه شده در قالب این طرح و دریافت دارو به صورت رایگان انجام می‌شود و مراجعان بابت این خدمات هیچ هزینه‌ای نمی‌پردازند.»
او با اشاره به استقرار کانکس‌های سلامت در این محله تا قبل از آغاز به کار اتوبوس‌های سیار سلامت، در این‌باره می‌گوید: «از ابتدای تیرماه تا پایان شهریورماه کانکس سلامت در این منطقه مستقر شد که علاوه بر ارایه خدمات عمومی درمانی، سنجش بینایی، سنجش شنوایی و خدمات ارتوپدی توسط متخصصان مربوطه به ساکنان این منطقه ارایه شده است.»
به گفته ناصری غربالگری ایدز و هپاتیت در مدرسه کودکان کار محله هرندی از دیگر اقدامات انجام گرفته در قالب این طرح بوده است. او در این‌باره می‌گوید: «به دلیل این‌که که بیشتر پدران کودکان کار معتادان تزریق هستند، اتوبوس سلامت برای این بچه‌ها با همکاری اولیا مدرسه غربالگری ایدز انجام داد و از تمام آنها آزمایش خون گرفته شد که خوشبختانه هیچ موردی از ایدز و هپاتیت در بین این بچه‌ها دیده نشد ولی کم‌خونی در بین کودکان این مدرسه و به‌طورکلی بچه‌هایی که به ما مراجعه می‌کنند، آمار بسیار بالایی دارد.»
کارشناس سلامت اداره سلامت منطقه 12 شهرداری در پاسخ به این پرسش که دلیل شیوع بالای کم‌خونی در بین بچه‌های این منطقه چیست، می‌گوید: «تغذیه نامناسب و کمبود مواد معدنی و مغذی دلیل اصلی کم‌خونی کودکان این محله است، به همین خاطر ما در طرح ویژه‌ای، 2 میان‌وعده شامل شیر، موز و خرما برای دانش‌آموزان این مدرسه درنظر گرفتیم.»
ناصری با بیان این‌که بیشتر مراجعان به اتوبوس سلامت را زنان و کودکان تشکیل می‌دهند، در این‌باره می‌گوید: «این منطقه از نظر بهداشتی خیلی ضعیف است. در بسیاری از خانه‌ها حتی سرویس‌های بهداشتی و حمام وجود ندارد و همین هم باعث شده تا مشکلات این منطقه زیاد باشد.»او ادامه می‌دهد: «بیشتر خانم‌ها بیماری‌های زنانه دارند و بچه‌ها سرماخوردگی‌های مزمن. پایین بودن سطح درآمد و تبعات ناشی از اعتیاد مردان این خانواده‌ها باعث شده تا عملا بیشتر مراجعه‌کنندگان به اتوبوس سلامت به دلیل هزینه‌های درمانی از ادامه درمان منصرف شوند.»
ناصری توزیع بسته بهداشتی و بن حمام در بین دانش‌آموزان این منطقه را از دیگر اقدامات اتوبوس سلامت عنوان می‌کند و می‌افزاید: «این بسته‌ها فقط به دانش‌آموزان داده می‌شود و در بیشتر موارد این بسته‌های بهداشتی که شامل شامپو، مسواک، حوله و خمیردندان است در مدرسه نگهداری می‌شود، چون فقر و اعتیاد باعث می‌شود تا خانواده‌ها از این بسته‌های بهداشتی استفاده اقتصادی کنند و آن را بفروشند تا هزینه تهیه مواد خود را تامین کنند.»
کمبود آهن و کلسیم در بین ساکنان
محله هرندی
فشارخون بالا، سرماخوردگی، سردرد و دردهای استخوانی بیشترین بیماری‌هایی است که مردم این منطقه با آن درگیرند. بیماری‌هایی که بیشتر به دلیل کمبود ویتامین D و کلسیم است. این را فرشاد اقطار، پزشک عمومی مستقر در اتوبوس سلامت محله هرندی به «شهروند» می‌گوید. به گفته او قیمت بالای داروهای دیابت و کنترل فشارخون باعث شده تا این بیماری‌ها در این منطقه شیوع بالایی داشته باشد. بیماری‌هایی که رژیم غذایی نامناسب و مراجعه نکردن به پزشک و پیگیری نکردن روند درمانی به آن دامن زده است.
اقطار با اشاره به وضع اسفناک بهداشتی در این منطقه و مشکلات درمانی ساکنان این منطقه، می‌گوید: «به‌طورکلی در این محله بیماری‌ها یا دلیل تغذیه‌ای دارد که آن هم به مشکلات اقتصادی و معیشتی ساکنان این منطقه برمی‌گردد یا بیماری‌هایی با منشأ عصبی است که ناشی از استرس‌ها و فشار‌های موجود در خانواده است.» او ادامه می‌دهد: «در مدتی که در این منطقه حضور دارم، تعداد زیادی از مراجعات به دلیل کبودی دور چشم و سایر اعضای بدن بوده است که اینها نشان از آمار بالای درگیری و ضرب‌وشتم است. اینها همه باعث ایجاد تنش‌های عصبی می‌شود و نمود بیرونی آن سردردهای مزمن و میگرنی است؛ مواردی که در این چند روز در اتوبوس سلامت زیاد با آن برخورد داشته‌ام.»
اقطار به مشکلات تغذیه‌ای بیماران مراجعه‌کننده به اتوبوس سلامت هم اشاره می‌کند و در این‌باره می‌گوید: «مصرف پایین میوه، سبزی و گوشت در معاینه‌های اولیه به وضوح قابل رویت است. متاسفانه بیشتر مراجعه‌کنندگان به ما بیمه نیستند و این کار را مشکل‌تر هم می‌کند. سطح سواد و آگاهی مراجعه‌کنندگان هم چندان مناسب نیست، حتی برخی از مراجعه‌کنندگان به دلیل این‌که سواد خواندن ندارند، از حضور ماما در این اتوبوس مطلع نمی‌شوند.» او ادامه می‌دهد: «البته تعدادی از مراجعه‌کنندگان اتباع افغانی هستند و به همین دلیل هم هیچ پوشش بیمه‌ای برای آنها وجود ندارد، ولی به‌هرحال این افراد هم در این منطقه زندگی می‌کنند و به صورت مستقیم و غیرمستقیم در افزایش یا کاهش میزان شیوع بیماری‌های مختلف دخالت دارند و باید برای اینها فکری کرد.»