مریم میرزایی| بار دیگر آلودگی‌های میکروبی نفس سواحل شمالی کشور را گرفت و از حد مجاز گذر کرد. پایش‌های سازمان محیط‌زیست در بهار امسال، حکایت از آن دارد که آلودگی میکروبی 16 شناگاه در سواحل شمالی، چند برابر استانداردهاست و حد مجاز را پشت سر گذاشته است. نتایج پایش 61 شناگاه شمالی، نشان می‌دهد، آلودگی‌های میکروبی 9 شناگاه در مازندران، 6 شناگاه در گیلان و یک شناگاه ساحلی در گلستان، بیش از حد مجاز بود.
داستان آلودگی‌های میکروبی آب‌های کشور در سال‌های اخیر، داستانی تکراری است که هر‌سال حواشی بسیاری را با خود همراه می‌کند. حتی در‌سال 90 یک شناگاه در مازندران را به دلیل بالا بودن میزان آلایندگی تعطیل کرد و دو شناگاه گیلان را هم تا مرز تعطیلی پیش برد. این‌بار، شناگاهی تعطیل نشده اما تعداد شناگاه‌های آلوده به‌طور چشمگیری افزایش پیدا کرده است.
در همین خصوص رئیس گروه آلودگی‌های خاص دفتر بررسی آلودگی‌های دریایی سازمان محیط زیست، به «شهروند» می‌گوید: «از مجموع 39 شناگاهی که در بررسی‌های بهاره سازمان پایش شدند، 9 شناگاه خزرآباد ساری، لیدو رامسر، شهرک ایزدشهر، انارور نوشهر، رادیو دریای چالوس، رویان، ایزدشهر، نور جدید و جمشیدآباد نشتارود، آلوده تشخیص داده شدند.» شناگاه‌های معروفی که هر ساله در فصل شنا، پذیرای گردشگران بسیاری می‌شوند اما میزبان خوبی از آب درنیامده‌اند، چراکه عامل عفونت‌های گوارشی و ریوی برای میهمانان خود شده‌اند.
غلامعباس رضایی، با اشاره به این‌که فاضلاب شهری، صنعتی و کشاورزی، عامل بروز آلودگی‌های میکروبی است، یادآور می‌شود: «میزان آلودگی سواحل به‌ترتیب سواحلی است که از آنها یادشده است. به‌این صورت که آلودگی در خزرآباد ساری 2 تا 3 برابر استانداردها بوده و در جمشیدآباد نشتارود، کمی از استانداردها بالاتر بوده اما به‌هر روی آلوده تشخیص داده شده است.»
او ادامه می‌دهد: «در استان گیلان، 19 شناگاه پایش شد. از این تعداد، آلودگی 6 شناگاه ساحل قو انزلی، صدف آستارا، تازه‌آباد رضوان‌شهر، قرق تالش و پاسداران انزلی، بیش از حد مجاز بود. در این سواحل هم بیشترین تا کمترین آلودگی به‌ترتیبی است که نام سواحل اعلام‌شده و به این ترتیب ساحل قو بیشترین آلودگی را داشته است.»
آلودگی تنها شناگاه ساحلی گلستان که در فهرست شناگاه‌های آلوده قرار دارد، بیش از 15 شناگاه دیگر است. به گفته رئیس گروه آلودگی‌های خاص دفتر بررسی آلودگی‌های دریایی سازمان محیط‌زیست، آلودگی شناگاه نوکنده گلستان 3 تا 4 برابر استانداردها بوده است.»
او با اشاره به این‌که عوامل بسیاری در آلودگی آب‌ها نقش دارند، می‌گوید: «اگر آلودگی‌ها کانون ثابتی نداشته باشند، ممکن است در ماه‌هایی از سال بار آلودگی‌ها بیشتر باشد و در ماه‌هایی از سال کمتر.»
رضایی مهم‌ترین عوامل آلایندگی آب‌ها را رودخانه‌هایی می‌داند که در مجاورت شناگاه‌ها و اماکن تفریحی قرار دارند. او می‌گوید: «رودخانه‌ها بار آلودگی بسیاری را از دور و نزدیک به دریا می‌آورند. طبیعتا مناطقی که در مجاورت هستند، تحت‌تأثیر قرار می‌گیرند. آلودگی رودخانه‌ها گاهی تا 100 برابر حد مجاز است و خود را به دریا می‌رساند.»
وضعیت ساختاری و فیزیکی شناگاه‌ها، عدم رعایت مسائل بهداشتی از سوی شناگران، عدم حفظ حریم ساحل دریا و رودخانه و مدیریت ضعیف و نامناسب برخی شناگاه‌ها از دیگر عوامل آلایندگی آب است که رئیس گروه آلودگی‌های خاص دفتر بررسی آلودگی‌های دریایی سازمان محیط‌زیست، به آن
اشاره می‌کند.
او با تأکید بر این‌که آنالیز شناگاه‌هایی که آلایندگی آنها بیش از حد مجاز تشخیص داده شده طبق روش‌های استاندارد انجام گرفته است، می‌گوید: «این آلودگی‌ها شامل کولی فرم کر، کولی فرم مدفوعی و استرپتوکوک مدفوعی بوده است که منشأ انسانی و شهری دارند.»
پایش آب‌های ساحلی در بهار سال‌جاری صورت گرفته و به گفته رضایی پیش از فصل شنا صورت گرفته است. حال آن‌که به نظر می‌رسد با افزایش استفاده‌کنندگان از سواحل و شهرهایی که در حواشی رودخانه‌هایی که به دریا می‌ریزند، قرار دارند، باید آلودگی‌های دریایی افزایش پیدا کند، در همین خصوص رئیس گروه آلودگی‌های خاص دفتر بررسی آلودگی‌های دریایی سازمان محیط‌زیست، می‌گوید: «تراکم جمعیت بر آلودگی‌ها تأثیرگذار است. تجربه نشان داده که در فصل شنا که گردشگران بیشتر به سواحل شمالی کشور می‌آیند بار آلودگی بالا می‌رود.»
به نیمه شهریور و آخرین روزهای سفرهای تابستانی نزدیک می‌شویم. این در حالیست که تاکنون تنها خبر آلودگی 9 شناگاه در مازندران، 6 شناگاه در گیلان و یک شناگاه در گلستان مطرح بوده است، بدون این‌که نامی از این شناگاه‌ها برده شده باشد تا مردم مراقب سلامتی خود باشند و از این شناگاه‌های ساحلی آلوده استفاده نکنند. رضایی درخصوص این‌که چرا به‌طور کامل در این مورد اطلاع‌رسانی نشده است، خاطرنشان می‌کند: «نتایج بررسی‌ها از سوی معاونت اعلام می‌شود و گفته شده است که این نتایج روی پورتال سازمان محیط‌زیست قرار گرفته. همچنین ما تنها بررسی و پایش‌ها را انجام داده و بررسی‌ها را به مسئولان اعلام می‌کنیم. وزارت بهداشت و وزارت کشور در امر اطلاع‌رسانی و هشدار به مردم دخیل هستند.»
عفونت‌های گوارشی و تنفسی
سلامت شناگران را تهدید می‌کند
او درخصوص ناراحتی‌ها و امراضی که آلودگی‌های میکروبی به همراه می‌آورند هم می‌گوید: «عمدتا عفونت‌های گوارشی، تنفسی و ناراحتی‌های باکتروآرتریت ایجاد می‌کند. عفونت‌های گوش، چشم، و ناراحتی‌های پوستی از دیگر عوارض آب‌های آلوده به میکروب هستند و حتی ممکن است تنفس را با مشکل مواجه کنند.»
آلودگی میکروبی 16 شناگاه شمالی به تهدیدی جدی برای سلامت گردشگران و شناگران در این آب‌ها تبدیل شده است. جایی که عفونت‌های گوارشی، ریوی، چشمی و انواع ناراحتی‌های پوستی را به همراه می‌آورد.
پروین فرشچی معاون محیط‌زیست دریایی سازمان حفاظت محیط‌زیست با اشاره به این‌که در پایش بهاره سازمان، 16 شناگاه آلوده تشخیص داده شده از آلودگی میکروبی شناگاه‌ها از نوکنده گلستان تا آستارا حکایت می‌کند و به «شهروند» می‌گوید: «این آلودگی‌ها، آلودگی میکروبی هستند که منشأ فاضلاب انسانی دارند. فاضلاب شهری از طریق رودخانه‌ها و پساب‌ها به داخل دریا می‌ریزند. پساب‌ها وقتی به دریا وارد می‌شوند، برای تمامی موجودات زنده خطرآفرین هستند و انواع بیماری‌های پوستی، معده و دستگاه گوارش را به همراه می‌آورند. ورود پساب‌ها به دریا، باعث از بین رفتن ماهیان و بنتوز (گونه‌هایی که کف دریا زندگی می‌کنند) می‌شود. این مسأله در طولانی‌مدت باعث رشد شکوفه‌های جلبکی است که این شکوفه‌های جلبکی باعث کم شدن اکسیژن می‌شوند. طبیعی است کاهش اکسیژن باعث از بین رفتن گونه‌های دریایی
خواهد شد.»
او در کنار آلودگی میکروبی که سلامت مردم را تهدید می‌کند، ادامه می‌دهد: «مسأله دیگر غیر از آلودگی، غرق شدن انسان‌ها در این شناگاه‌هاست. ما باید برای مردم و زندگی آنها خیلی ارزش قایل باشیم. باید مناطقی که امکان غرق‌شدگی هست از سوی وزارت کشور مشخص شود. این درحالیست که علامت‌های هشداردهنده کافی برای این‌که مردم وارد این شناگاه‌ها نشوند، وجود ندارد. باید مردم را هم آگاه کنیم تا در مکان‌هایی که غریق نجاتی وجود ندارد یا تابلوی هشداردهنده‌ای نیست از شناگاه‌ها استفاده نکنند.»
گزارش سازمان محیط‌زیست از آلودگی 16 شناگاه، متعلق به بهار است و به گفته رئیس گروه آلودگی‌های خاص دفتر بررسی آلودگی‌های دریایی سازمان محیط زیست، با تراکم گردشگران در فصل تابستان احتمال افزایش آلایندگی‌های میکروبی وجود دارد و احتمال می‌رود وضع در تابستان از بهار هم وخیم‌تر شده باشد.