شهروند| شیرخشک‌هایی که از مرزهای غربی وارد کشور می‌شود، فاسد است. این هشدار سازمان غذا و داروست، حالا بالاترین مقام این سازمان از مردم می‌خواهد که این شیرخشک‌ها را نخرند. رسول دیناروند که دیروز در حاشیه مراسم امضای همکاری ارتقای نظارت بر کالاهای سلامت‌محور با شورایعالی مناطق آزاد صحبت می‌کرد، از ماجرای این شیرخشک‌ها پرده برداشت: «بررسی‌های ما نشان داده که این شیرخشک‌ها وارد کشور شده و فاسد است.» او در توضیح بیشتر گفت: «اگرچه ما واردات شیرخشک به کشور نداریم و همه شیرخشک‌ها داخل کشور تولید می‌شود، اما مواد اولیه‌شان از خارج وارد می‌شود.»
تاکید رئیس سازمان غذا و دارو بر شیرخشک‌هایی است که از مرزهای غربی وارد کشور می‌شود، حالا براساس آنچه اعلام شده، ترکیه و عراق متهمان اصلی هستند. این را شهاب‌الدین جنیدی، دبیر انجمن داروسازان تهران به «شهروند» گفت: «این شیرخشک‌ها به‌صورت غیرمجاز وارد کشور می‌شود و در بازارهای غیررسمی به فروش می‌رسد، البته گزارش‌های ما نشان می‌دهد که در داروخانه‌ها شیرخشک‌هایی از این نوع وجود ندارد، چرا که تمام این محصولات فاکتور و سری ساخت دارد، به همین خاطر احتمال این‌که شیرخشک‌های موجود در داروخانه فاسد باشد، خیلی کم است.» به گفته او، تمام شیرخشک‌های موجود در داروخانه‌ها مورد تایید وزارت بهداشت و سازمان غذا و داروست که از سوی شرکت‌های رسمی توزیع می‌شود: «ما هیچ نگرانی از بابت شیرخشک‌هایی که در داروخانه‌ها توزیع می‌شود، نداریم، اما به‌هرحال این احتمال وجود دارد که هر کالای غیرمجاز از برخی مبادی وارد کشور شود. این موضوع هم مسبوق به سابقه است.» او وجود شیرخشک فاسد در کشور را نگران‌کننده دانست: «به‌هرحال نوزادان از بدو تولد تا 2سالگی، مصرف‌کننده این شیرخشک‌ها هستند. فاسد بودن هم ممکن است برای آنها آلودگی میکروبی ایجاد کند یا فاقد ارزش‌های غذایی باشد.» جنیدی بر اهمیت اصالت این شیرخشک‌ها اشاره کرد: «هم بحث نگهداری این کالا در دمای مناسب مطرح است و هم شرایطی که در آن قرار گرفته است. از سوی دیگر، هر کالایی که اصالت و مجوز نداشته باشد، از نظر ما فاسد است، چرا که معلوم نیست این مواد در چه شرایطی نگهداری شده است.» دبیر انجمن داروسازان تهران به خانواده‌ها توصیه کرد تا شیرخشک را تنها از داروخانه تهیه کنند: «نگرانی ما زمانی تشدید می‌شود که افراد برای نوزادان خود از بازارهای غیررسمی شیرخشک بخرند، البته ما گزارشی مبنی بر این نداریم که برای نمونه در ناصرخسرو شیرخشک فروخته شده، احتمالا در بازارهای غیررسمی دیگر این کالا فروخته می‌شود.» جنیدی تاکید کرد: «اگر کالای غیرمجازی در داروخانه‌ها فروخته شود، وزارت بهداشت با آن برخورد می‌کند، البته تمام شیرخشک‌ها را چند شرکت معتبر دارویی وارد می‌کنند و شرکت‌های معتبر توزیع‌کننده غذای کودک و شیرخشک آن را توزیع می‌کنند، به همین دلیل احتمال وجود چنین کالایی در بازار رسمی که همان داروخانه است، کم است.» او درباره این‌که آیا تمام شیرخشک‌های تولید شده از سوی ترکیه فاسد است، توضیح داد: «این‌طور نیست، چرا که اگر این‌گونه بود، این موضوع از سوی وزارت بهداشت به داروخانه‌ها اعلام می‌شد، اما چنین اتفاقی صورت نگرفته است.»
قاچاق در حوزه سلامت غیرقابل انکار است
رئیس سازمان غذا و دارو در حاشیه مراسم امضای همکاری ارتقای نظارت بر کالاهای سلامت‌محور، حرف‌های دیگری هم درباره ماجرای قاچاق در حوزه سلامت زد: «قاچاق در این بخش غیرقابل انکار است. به‌هرحال ما در حوزه سلامت فرآورده‌های قاچاق داریم و این موضوع واقعیتی است که نمی‌توان انکارش کرد، دلیل آن هم وجود تقاضا بیش از حد عرضه قانونی است.» به گفته او، به برخی تقاضاها براساس قانون نمی‌توان پاسخ داد. برای نمونه در حوزه بدنسازی، هورمون‌هایی وجود دارد که ممنوع‌المصرف است و فقط بازار پاسخگوی آنهاست. یا برخی حوزه‌ها مانند دوپینگ، مسائل جنسی و مخدرها که بازار قاچاق برای آنها به شدت فعال است و زیرساخت‌های قانونی برای آنها وجود ندارد.
رئیس سازمان غذا و دارو درباره میزان قاچاق در حوزه دارو و مکمل‌ها هم گفت: «میزان قاچاق مشخص نیست اما تخمین می‌زنیم که در حوزه سلامت ازجمله دارو، آرایشی - بهداشتی، مکمل‌ها و تجهیزات پزشکی میانگین قاچاق حدود ۱۵ تا ۲۰درصد بازار است که البته این میزان در حوزه‌های مختلف متفاوت است. مثلا کمترین میزان قاچاق در دارو و بیشترین میزان در حوزه آرایشی است که حدود ۵۰درصد آن قاچاق است. حجم ریالی قاچاق در کل بازار سلامت ۳۰هزار میلیارد دلار است.»
به گفته او، کالاهای عرضه شده در بازارچه‌های مرزی باید مشخص باشد اما گاهی این مسأله رعایت نمی‌شود. شبیه‌سازی برندهای معروف محصولات آرایشی انجام می‌شود و این کالاها از طریق این بازارها با قیمت ارزانی وارد کشور می‌شود و مطمئنا این محصولات تقلبی است: «برخی منافذ مانند بازارچه‌های مرزی در کشور وجود دارد که از آنها کالاهای سلامت‌محور به داخل قاچاق می‌شود درحالی‌که این بازارچه‌ها برای رفع معضل بیکاری دایر شده‌اند، خود مشکل دیگری به‌وجود آورده‌اند.» دیناروند به وضع قاچاق در بخش غذا هم اشاره کرد: «بازار غذا بسیار متنوع و تقریبا 4برابر کل حوزه سلامت است که متاسفانه در آنجا هم شاهد پدیده قاچاق هستیم. برای نمونه در فروشگاه‌های تهران و به‌ویژه در نوار شمالی متوجه می‌شوید که چقدر فرآورده غذایی غیرمجاز وجود دارد.»
واردات 87میلیون دلار داروی مشابه داخلی، طی 6 ماه
رئیس سازمان غذا و دارو روز گذشته در مجمع عمومی سندیکای صاحبان صنایع داروهای انسانی ایران هم حاضر شد و به واردات داروهای مشابه تولید داخل اشاره کرد: «در 6ماه اول امسال 87میلیون دلار داروی مشابه تولید داخل به کشور وارد شده که امکان دارد تا پایان امسال میزان این واردات بیشتر هم شود.» او ادامه داد: «برخی از این داروها از 3سال گذشته در بازار وجود داشته و به همین دلیل نمی‌توان یکباره آنها را از بازار جمع کرد، اما می‌توان با اتخاذ تدابیری آن را کنترل کرد.» رئیس سازمان غذا و دارو با بیان این‌که باید شفاف‌سازی دقیقی از نقش بخش خصوصی و دولتی در توسعه صنایع دارویی کشور صورت بگیرد، گفت: «گاهی از سوی مسئولان در مصاحبه با رسانه‌های مختلف، ادعاهای بدون سند و مدرکی مبنی بر این‌که ایران دومین مصرف‌کننده دارو در جهان است شنیده می‌شود. این درحالی است که مصرف دارو در کشور در مقایسه با دیگر کشورها 4.2میلیارد دلار است. همچنین، براساس آمار بازار جهانی در سال 2015، 3هزار و 750میلیارد عدد دارو در جهان مصرف شده و سهم ایران تنها 34میلیارد عدد دارو است.» او ادامه داد: «متاسفانه برخی به اشتباه واردات دارو را با توجه به تغییرات نرخ ارز، توسعه بازار به حساب میآورند. برای نمونه، درحالی‌که در سال 91، یک‌میلیارد و 100میلیون دلار واردات دارو با نرخ ارز 900 تومانی ثبت شده، در سال 93 همین رقم و حتی کمتر با دلار 3هزار تومانی محاسبه شده است که برخی از سیاستمداران تحمل همین عدد کوچک را هم ندارند و سعی در بزرگنمایی واردات دارو دارند.» دیناروند با بیان این‌که نه دولت کنونی و نه دولت‌های قبلی، استراتژی توسعه را قبول ندارند، گفت: «بد نیست برای مقایسه سهم واردات دارویی کشور، نگاهی به کشورهای همسایه ازجمله افغانستان بیندازیم و همچنین در نظر داشته باشیم که بودجه کنونی کشور همانند سابق نیست که بتوان به گفته برخی از همین سیاستمداران واردات دارو را در مرز 400میلیون دلار ثابت نگه داشت. متاسفانه نه دولت کنونی و نه دولت‌های قبلی، استراتژی توسعه را قبول ندارند که حال بخواهیم انتظار تحقق چنین امری را از سوی وزارت بهداشت داشته باشیم. زیرا اگر وزارت بهداشت خود چنین امری را بخواهد، اصلا امکان‌پذیر نیست.»