در دامنه کوهی در روستای لرج و کورزار شازند، سنگ قبرهایی به ابعاد 2. 25 در 40 تا 50 سانتیمتر وجود دارد که داستانی را روایت میکنند.
داستانی که علاقهمندیهای ایرانیمان را سرشار میکند، داستانی که ناخودآگاه یادهایی را در ذهنمان زنده میکند و به محض شنیدن دوستش داریم.
«کیخسرو در اواخر عمر از دنیا کناره گرفت، یک هفته به نیایش ایستاد و در به روی همگان بست. یکی از شبها سروش را در خواب دید که به او مژده سفر مینوی داد و گفت لهراسب را جانشین خود گردان. کیخسرو از آن پس با بزرگان به کوه و بیابان رفت و دیگر او را نیافتند.»
به گزارش ایسنا، در 30 کیلومتری جنوب غربی اراک و در سمت غربی رودخانه شراء کوهی است که آن را شازند یا شاهزند نامیدهاند. در این کوه غاری وجود دارد که دهانه ورودی آن به سوی غرب قرار گرفته و90/1 متر عرض و 1. 3 متر ارتفاع دارد. درون آن نیز دهلیزی باریک به طول 18متر و عرض متوسط 6 متر و ارتفاع 3 متر وجود دارد که افسانه شنیدنیاش، کنجکاوی انسان را به درون میخواند. میگویند کیخسرو شاه دادگر ایرانی، فرزند سیاوش و فرنگیس است و به گفته شاهنامه فرجامی شگفتآور را برای خود رقم میزند، شاهی در اوج نیکنامی و پُرآوازگی که فرمانروایی جهان را برعهده دارد، از بیم سقوط در چاه خودپرستی، یکباره دنیا را کنار گذاشته و به راه معنویت میرود. کیخسرو که پس از مرگ افراسیاب، سالار جهان شده بود از کار گیتی کناره گرفت و خود را به مراقبه و نیایش سپرد و به شکلی اسطورهوش ناپدید شد. به باور پیشینیان که همه از چشمه سرشار شاهنامه سرآغاز گرفته است، کیخسرو پس از دست کشیدن از دنیا پا در راه مینهد و زمانی که با همراهان اندکش که از پهلوانان نامآور ایرانزمین بودند، از این منطقه عبور میکند و اسیر برف سرخ شده، بدن در چشمه بلاغ یا چشمه کیخسرو شستوشو داده و به غار پناه میبرد، آنجاست که از نظرها غایب میشود. هزارانسال است که اهالی، آب این چشمه را مقدس میدانند و از آلودن آن پرهیز میکنند. آنان کیخسرو را شاه زنده میدانند و از این رو این کوه را شاه زند نامیدند. گفته شده که سنگ قبرهای دامنه کوه محل دفن همراهان کیخسروست که در دامنه کوه از آنها جدا شده بود و آنها نیز همزمان با ناپدید شدن کیخسرو در غار، به دلیلی از بین رفتهاند. این سنگ قبرها مورد توجه و احترام زرتشتیان بوده و آنها معتقدند این قبرها متعلق به پهلوانان ایرانی است که کیخسرو را همراهی میکردهاند. رضا روستایی باستانشناس و محقق آثار تاریخی در اینباره گفت: نام شازند از داستان این کوه گرفته شده و وجود غار پر رمز و راز کیخسرو در این کوه اعتباری تاریخی به این منطقه داده است. وی ادامه داد: غار کیخسرو بر خلاف غارهای دیگر که در دل کوه جای گرفتهاند، در قله کوه و در ارتفاع دوهزار و 900 متری واقع شده است. روستایی اظهار کرد: نام برخی پهلوانان نامی ایران بر بدنه غار حک شده و مردم بر این باورند اینان همان همراهان شاه در این سفر بودهاند. این محقق آثار باستانی بیان کرد: این غار در بین زرتشتیان جهان جایگاه ویژهای دارد و بهعنوان یکی از اماکن مقدس به شمار رفته و هر ساله زرتشتیان زیادی از ایران و نیز هندوستان به این مکان میآیند. وی ادامه داد: همچنین زرتشتیان بر این باورند که رابطهای معنوی بین چشمه بلاغ حک و غار کیخسرو وجود دارد و حتی عدهای از آنها بر این اعتقادند که بزرگترین آتشکده زرتشتیان در این استان ساخته شده بوده است. روستایی اضافه کرد: از عجایب این کوه وجود سنگ قبرها در دامنه کوه است که به علت فرسایش، نوشتههای روی سنگها قابل خواندن نیست. این باستانشناس و محقق آثار باستانی گفت: عجایب و آثار پر رمز و راز استان مرکزی باید شناسانده شوند. استان مرکزی آثار تاریخی فراوانی را در دل خود جای داده است که هر کدام فرهنگ، داستان و روایتی را با خود حمل میکنند که برای بسیاری از گردشگران و علاقهمندان به تاریخ کهن این سرزمین جذاب و سرگرمکننده و سفر به آنها برای آنان تجربهای دلچسب خواهد بود.