شهروند| ناتو مدعی است تصاویر ماهوارهها کاروان خودروهای نظامی روسیه را نشان میدهند که وارد خاک اوکراین و قلمرو جداییطلبان در شرق این کشور شدهاند. دولت اوکراین نیز ادعا میکند نظامیان روسیه تهاجمی همهجانبه به خاک این کشور را آغاز کردهاند و مقامات آمریکایی هرچند از لفظ تهاجم استفاده نمیکنند اما نظر مشابهی دارند؛ با این حال رئیسجمهوری خونسرد روسیه همچنان نقش خود را بهعنوان واسطهای صلحجو بین جداییطلبان و اوکراین حفظ کرده است.
ولادیمیر پوتین، رئیسجمهوری روسیه روز گذشته از جداییطلبان حامی روسیه خواست تا نسبت به آزادی سربازان ارتش اوکراین اقدام کنند. درخواست رئیسجمهوری روسیه در حالی صورت گرفت که روز پنجشنبه، بنابر اعلام دولت اوکراین، سربازان روسیه به همراه تانکها و توپخانه سنگین خود وارد جنوب شرقی اوکراین شدند. در بیانیهای که به نقل از ولادیمیر پوتین در وبسایت کرملین منتشر شد، عنوان شده است: «من از شورشیان میخواهم تا مسیری انساندوستانه برای نیروهای اوکراینی تحت محاصره باز کنند تا از مرگ بیهوده آنها جلوگیری شود.»رهبر روسیه در این بیانیه به اتهاماتی که از سوی دولت اوکراین غرب، درخصوص حضور نظامی روسیه در جنوب شرق اوکراین مطرح شده بود پاسخی نداد و در عوض به ستایش جداییطلبان پرداخت. رئیسجمهوری روسیه جداییطلبان را شورشیانی خواند که عملیات نظامی کییف را با مشکل مواجه کردهاند؛ عملیاتی که به گفته پوتین «جان ساکنان دونباس را مورد تهدید قرار داده است و تا به این لحظه نیز منجر به تلفات بسیار زیادی در بین غیرنظامیان شده است.» ارتش اوکراین نیز در واکنشی سریع به این بیانیه، درخواست پوتین برای آزادی نیروهای اوکراینی را دلیلی بر رهبری و هدایت مستقیم جداییطلبان از سوی کرملین خواند. جداییطلبان حامی روسیه نیز از همسویی خود با درخواست کرملین خبر دادند، اما هنوز مشخص نیست کییف نسبت به این پیشنهاد چه واکنشی نشان دهد. به گفته دولت اوکراین، سربازان روس تا بن دندان مسلح روز پنجشنبه شهرهای کلیدی را تصرف کردهاند، ساختمانها را به آتش کشیدهاند و نیروهای اوکراینی را که آماده رویارویی نبودند وادار به عقبنشینی کامل کردند. آمریکا نیز این نمایش نظامی را تهاجم تمامعیار میداند، هرچند مقامات آمریکایی از به کار بردن چنین واژهای اجتناب میکنند. مقامات آمریکایی برای نخستینبار روز پنجشنبه و در جلسات خصوصی خود تشدید اوضاع اوکراین در روزهای اخیر را بهمثابه تهاجم نظامی روسیه خواندند، اما باراک اوباما، رئیسجمهوری آمریکا در کنفرانسخبری خود در بعدازظهر پنجشنبه از چنین اصطلاحی استفاده نکرد. اوباما بار دیگر از ادامه رویکرد آمریکا مبنی بر بکارگیری تحریمها برای جلوگیری از اقدامات روسیه سخن گفت. رئیسجمهوری آمریکا در حضور خبرنگاران گفت:«روسیه مسئول خشونتها در شرق اوکراین است. روسیه پیدرپی و با قصد قبلی حاکمیت و تمامیت ارضی اوکراین را نقض کرده است.» با این حال اوباما تأکید کرد: این مشکل با اقدام نظامی ایالات متحده و کشوری خارجی حل نخواهد شد. او گفت: دستیابی به راهحل نظامی برای این مشکل امکانپذیر نیست. در حمایت از ادعای اوکراین مبنی بر ورود نیروهای روسیه به خاک اوکراین، ناتو نیز تصاویر ثبت شده از سوی ماهوارههایش را منتشر کرد. در یکی از این تصاویر کاروانی به چشم میخورد که به گفته ناتو شامل توپخانههای خودکششی است. این تصاویر 9روز پیش و در منطقه کراسنودون ثبت شدهاند. رئیسجمهوری آمریکا نیز در این خصوص گفت: «هیچ تردیدی وجود ندارد که این یک قیام خودجوش، برخاسته از میان اقوام شرق اوکراین نیست. جداییطلبان تحت حمایت و آموزش هستند و مورد حمایت مالی روسیهاند و تجهیز شدهاند.» به گفته اوباما اقدامات روسیه موضوع اصلی نشست هفته آینده سران ناتو در ولز خواهد بود. در سوی دیگر وزارت دفاع روسیه نیز بار دیگر بر موضع خود پافشاری کرد و به خبرگزاری اینترفاکس گفت: هیچیک از واحدهای نظامی روسیه در اوکراین اقدامی انجام ندادهاند. ایگور کوناشنکف، از مقامات بلندپایه وزارت دفاع روسیه در این خصوص گفت فهرست واحدهای نظامی روسیه که در اینترنت پخش شده، جعلی است. روسیه پیشتر اعلام کرده بود 10 چترباز این کشور در اوکراین دستگیر شدهاند، اما علت ورود آنها به اوکراین را اشتباه در مسیریابی عنوان کرد.
جدال لفظی نمایندگان روسیه و آمریکا
همچنین در جریان نشست اضطراری شورای امنیت روز پنجشنبه و پس از آنکه سامانتا پاور، سفیر آمریکا در سازمان ملل اعلام کرد روسیه درخصوص نقش خود در درگیریهای اوکراین «آشکارا دروغ میگوید»، دیپلماتهای روسیه و آمریکا به مشاجره با یکدیگر پرداختند. نماینده آمریکا در آغاز سخنان خود در این نشست گفت: ولادیمیر پوتین در دیدار با پتروپروشنکو، همتای اوکراینی خود از نیاز به پایان دادن به خونریزیها در اسرعوقت سخن میگوید اما پس از آن نیروهای خود را به خاک اوکراین میفرستد. ویتالی چورکین، سفیر روسیه در سازمان ملل نیز گفت: دولت اوکراین علیه مردم کشورش جنگ به راه انداخته است. این مقام روس حضور نیروهای کشورش در خاک اوکراین را رد نکرد و گفت: «داوطلبان روسی در بخشی از مناطق شرقی اوکراین حضور دارند و هیچکس منکر آن نیست.» وی همچنین به حمایتهای مالی و مشاوره غرب به اوکراین اشاره کرد. سخنگوی بان کی مون، دبیرکل سازمان ملل در واکنش به ادعای ورود نظامیان روسیه به اوکراین گفت: سازمان ملل نمیتواند این گزارشها را تأیید کند، اما بان کی مون بهخاطر این گزارشها نگران است و درخصوص احتمال کشیده شدن تنشها و درگیریها از شرق به جنوب اوکراین هشدار داده است. بان کیمون، دبیرکل سازمان ملل نیز گفت: جامعه بینالملل نمیتواند اجازه دهد که اوضاع در شرق اوکراین بیش از این وخیم شود و نباید بگذارد که خشونت در این منطقه به سایر نواحی کشیده شود. جنیفر ساکی، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در واشنگتن نیز به شکل علنی از اقدامات روسیه تحت عنوان تهاجم یاد نکرد، هر چند دیگر مقامات آمریکایی در اظهارات خصوصی برداشت آمریکا از اقدامات روسیه را مداخله نظامی اعلام کردند. سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در کنفرانسی خبری اعلام کرد: «تمرکز ما بیشتر بر اقداماتی است که روسیه انجام میدهد و اقداماتی که ما در قبال آن انجام میدهیم تا اصطلاحات و نامگذاریها.» جنیفر ساکی در ادامه گفت: «روسیه حضور خود در شرق اوکراین را افزایش داده است و با نیروهای نظامی، خودروهای زرهی، توپخانه و سیستمهای زمین به هوا مداخله انجام داده و بهطور فعال با نیروهای اوکراینی مبارزه میکند و همزمان و به شکل آشکارا نقش حامی جداییطلبان و مزدوران را ایفا میکند.»یک مقام آمریکایی دیگر که حاضر به افشای نام خود نشد نیز در توصیف دیپلماسی پشتپرده بحران اوکراین، هدف مداخله نظامی روسیه را گشودن مسیر زمینی به کریمه خواند، هر چند این موضوع در حد یک احتمال است. روسیه در این مسیر همچنین واکنش اوکراین و غرب را درخصوص اقدامات بعدیاش میسنجد. پوتین در بیانیه روز جمعه خود خواهان گشودن راهی برای آزادی سربازان اوکراینی و «اجتناب از قربانیان بیهوده و فراهم کردن فرصتی برای عقبنشینی آزادانه از منطقه عملیات» ارتش اوکراین شد.