مهریه، حقی است از حقوق شرعی، قانونی و عرفی که خداوند برای زن قایل شده است. این حق، کارکردها، تعاریف و اثرات فراوانی را به دنبال دارد و نگاه تک‌بعدی به آن، صدمات زیادی را به‌دنبال خواهد داشت.
در نگاهی کلان، مهریه اثبات مهر و علاقه مرد است؛ عوض تمتعی است که از او می‌برد؛ تأمین مالی زن است؛ اهرمی است برای حفظ زندگی در شرایط بحرانی و... در این نگاه، مهریه تنها مانع طلاق نیست، بلکه مانعی برای طلاق است؛ تنها پشتوانه مالی زن نیست، بلکه پشتوانه‌ای برای تأمین مالی زن است؛ تنها عامل فشار بر مرد نیست، بلکه ابزاری جهت سخت‌گیری بر اوست و این یعنی دیدی کلان به ماجرای مهریه؛ دیدی کلی که مهریه و توابع آن را پازلی به هم پیوسته می‌داند که در کنار هم بودن آنها، تابلو را می‌سازد و معنا می‌بخشد.
یکی از مهم‌ترین نکاتی که به اتمام‌رسیدن این پازل را با مشکل مواجه می‌سازد، میزان مهریه است. عرف غلط مردمان، چشم‌وهم‌چشمی، ترس از آینده، تجربیات تلخ، همه‌وهمه باعث شدند که دختران امروز، به‌سوی تعیین مهریه‌های بالا و بعضا غیرقابل‌باوری روی بیاورند؛ مهریه‌هایی که نه‌تنها هیچ‌یک از اهداف بیان‌شده را پوشش نمی‌دهد که باری‌بر دوش زندگی است. چنانچه رهبر معظم انقلاب، در آسیب‌شناسی این جریان می‌فرمایند: «بعضی خیال می‌کنند مهریه سنگین به حفظ پیوند زناشویی کمک می‌کند. این خطاست. اشتباه است. اگر خدای ناکرده این زن و شوهر نااهل باشند، مهریه سنگین هیچ معجزه‌ای نمی‌تواند بکند.» (خطبه‌عقد مورخه 5/11/1375) «این مهریه‌های سنگین به خیال این‌که می‌تواند پشتوانه حفظ خانواده و حفظ زوجیت باشد، تعیین می‌شود؛ درحالی‌که این‌جور نیست. حداکثر این است که شوهر از دادن امتناع می‌کند، می‌برندش زندان؛ یک‌سال، دو‌سال زندان می‌ماند. در این اقدام، به زن چیزی نمی‌رسد؛ او بهره‌ای نمی‌برد، جز این‌که کانون خانواده‌اش هم متلاشی می‌شود.» (بیانات در سومین نشست اندیشه‌های راهبردی 14/10/1390)
مهریه معقول، مهریه‌ای است که سنت خدا و رسول اوست؛ مهریه‌ای که هم مرد توان پرداخت آن را داشته باشد و هم زن را از جوانب برخورداری از این حق، بهره‌مند سازد. آنچه رهبر معظم انقلاب دراین‌باره می‌فرمایند به‌گونه‌ای، تشریح جوانب این اتفاق است: «این‌که می‌بینید ما گفتیم 14سکه بیشتر را عقد نمی‌کنیم، نه برای این است که 14سکه بیشتر اشکالی در ازدواج ایجاد می‌کند؛ خیر. 14‌هزار سکه هم باشد، ازدواج اشکالی ندارد، فرقی ندارد. این است که آن جنبه معنوی ازدواج، غلبه پیدا کند بر جنبه مادی. مثل یک تجارت و معامله نباشد. دادوستد مادی نباشد. اگر تشریفات را کم کردید، جنبه معنوی تقویت خواهدشد.» (خطبه‌عقد مورخه 26/10/1372)
رهبر معظم انقلاب با اشاره به سنت و سیره رسول گرامی اسلام صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم می‌فرمایند: «من گمان می‌کنم این‌که در جهیزیه حضرت زهرا علیهاالسلام این‌قدر سادگی رعایت شد و در مهریه ایشان و همه اهل بیت پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله به آن مهر کم، مهرالسنه مقید بودند؛ درحالی‌که همه قبول داشتند که بیش از مهرالسنه هم جایز است، اما این حد را حفظ کردند، این یک‌جنبه نمادین داشت. برای این‌که بین مردم مبنا و پایه‌ای باشد برای عمل به آن، تا دچار این مشکلاتی که بر اثر زیاده‌روی‌ها پیش می‌آید، نشوند.» (خطبه‌عقد مورخه 18/4/1377)
این تأکیدات، نه‌تنها بر آسان‌شدن ازدواج که بر به‌اتمام رساندن پازل مهریه در زندگی اشاره دارد و اجرایی‌کردن آن، زندگی را جهتی دیگر می‌دهد: «این‌جا دادوستدی نیست، بلکه طرفین در یک جای مشترک سرمایه‌گذاری می‌کنند. این‌طور نیست که شما مثل خریدوفروش، یک چیز بدهید و یک چیز بگیرید. نه، این‌جا چیزی دادن و چیزی گرفتن نیست، بلکه هر دو نفر موجودی خودشان را در صندوق و کاسه مشترکی می‌گذارند و هر دو از آن استفاده می‌کنند. در ازدواج، قضیه این است.» (خطبه عقد مورخه 20/4/1370)
در همین زمینه سایت مهرخانه به سراغ تعدادی از کسانی رفته است که بنای ازدواج‌شان، تأکیدات مقام معظم رهبری و عمل به این سنت حسنه بوده است.
زهره؛ 30 ساله که حدود 5‌سال از ازدواجش می‌گذرد و 14سکه را به‌عنوان مهریه خود معین کرده است، می‌گوید: اعتقادی به بیشتر از این نداشتم و اصلا به مهریه به‌عنوان تضمین و سوپاپ اطمینان نگاه نمی‌کردم. این عدد، عدد متبرکی بود و وقتی می‌دیدم که رهبر انقلاب هم این تعداد را ملاک قرار می‌دهند و بیشتر از این را عقد نمی‌کنند، می‌گفتم وقتی بزرگترها چنین عددی را در نظر می‌گیرند، حتما یک ویژگی و قداست خاصی دارد که آن را ملاک قرار دادند. یک دلیل دیگر هم این بود که می‌خواستم ایشان عقدم بکنند و بیشتر از این قطعا نمی‌شد.
الهام 34 ساله پس از 8‌سال از سپری‌شدن زندگی مشترکش درخصوص چرایی تعیین 14سکه به‌عنوان مهریه خود می‌گوید:   در مهریه اعداد مقدس مبنا قرار می‌گیرد، مثل تعداد ابجد اسامی معصومین، روزها و مناسبت‌ها و...، اما من می‌خواستم چون رهبر انقلاب با چنین مهریه‌ای عقد می‌کنند، من هم مهریه‌ام همانی باشد که ایشان می‌گویند. به نحوی از نظر عاطفی و حسی، مثل این‌که برای من پدری می‌کنند.
زینب نیز دلیل تعیین این میزان مهریه را تمایل‌شان به خوانده‌شدن خطبه عقد توسط رهبر انقلاب می‌داند و درخصوص نحوه مواجهه خانواده‌اش با این انتخاب می‌گوید: من کلا خانواده سختگیری نداشتم و این امر را هم به خود من واگذار کردند و من هم همین مقدار را پذیرفتم.
همچنین آزاده اظهار می‌دارد: دو عامل در این ماجرا محرک من بود: یکی این‌که من فعالیت دانشجویی داشتم و دبیر جامعه اسلامی دانشجویان دانشگاه‌مان بودم و موقعیتی که در دانشگاه داشتم، خیلی موثر بود در این‌که کاری انجام بدهم که ترویج الگویی داشته باشد. همسرم هم فرمانده بسیج دانشگاه‌شان بودند و درحقیقت مجموعه این اتفاقات، ما را به این نتیجه رساند که در این زمینه‌ها بخواهیم الگویی برخورد کنیم؛ مثل این‌که مهریه‌مان 14سکه باشد، سفره‌عقد را خودمان درست کردیم، کارت‌ها‌ را خودمان تدارک دیدیم؛ یعنی مجموعه صرفه‌جویی‌هایی که می‌توانست در یک ازدواج مؤمنانه فرهنگی صورت بگیرد را رعایت کردیم. محرک بعدی این بود من خیلی دوست داشتم، رهبر معظم انقلاب ما را عقد کنند و می‌دانستم شرط ایشان 14سکه است؛ خیلی دوستان من بودند که آن زمان از توفیق عقد ایشان گذشتند؛ چراکه نمی‌توانستند با 14تا سکه‌اش کنار بیایند. زهره در ادامه درخصوص این‌که این تعداد پیشنهاد چه‌کسی بود و عکس‌العمل اطرافیانتان چه بود؟ ادامه می‌دهد: در خانواده چون زیاد مرسوم نبود، می‌گفتند که حالا فکرهایت را بکن. حتی پدربزرگم مخالفت کرد و گفت اشتباه می‌کنی، من هم گفتم که نگاهم به این قضیه فرق می‌کند و حساب خاصی روی مهریه بازنمی‌کنم.
الهام هم در این خصوص اظهار می‌دارد: این رقم، پیشنهاد خودم بود. پدرم هم با این پیشنهاد موافق بودند و خیلی حمایتم کردند. هرچند در خانواده همسرم بودند افرادی که پرسیده بودند مگر دختر عیبی دارد که این‌قدر کم مهریه خواسته است؟!
آزاده نیز درخصوص نحوه مواجهه اطرافیان با این انتخاب می‌گوید:   من در خانواده‌ای بودم که به خاطر شرایط خانوادگی، مهریه‌ها زیاد بود. ازدواج قبل از من با مهریه 500 سکه بود، اما من می‌خواستم برای ازدواجم کارهای خاص انجام دهم تا به همه بگویم با وجود این‌که خانواده من این‌طور است، اما من می‌خواهم پای چنین آرمانی بایستم. یادم هست همسرم با ترس‌ولرز سنگینی به من گفتند که شما موافق هستید که من دنبال گرفتن وقت از رهبر انقلاب برای عقد باشم؟ و من با یک هیجانی قبول کردم. ایشان با یک حالت خاصی که انگار من شرط رهبر انقلاب را برای این کار نمی‌دانم، گفتند خبر دارید که ایشان با 14سکه عقد می‌خوانند؟ منم گفتم بله، چی بهتر از این. البته در این زمینه خانواده‌ام هم خیلی پشتیبانم بودند.
زهره در پاسخ به این سوال که آیا فکر نکردید با این کار شأن و جایگاهتان زیر سؤال می‌رود و از ارزش‌تان کاسته می‌شود، می‌گوید: این تمایز برای همه عجیب است و وقتی می‌گویی این کار شأن مرا کم نمی‌کند و خودم بودم که این پیشنهاد را دادم، به‌نحوی تمایز مثبت ایجاد می‌کند. هرکس از من درخصوص مهریه سؤال کرد، خیلی با افتخار سینه‌ام را دادم جلو و گفتم 14سکه مهریه‌ام است.
الهام نیز در این زمینه اظهار می‌دارد: ببینید، من شاید بتوانم بگویم از نظر شرایط خانوادگی در موقعیت ممتازی بودم و مهریه‌های خانواده تا قبل از من، اعداد کمی نبود، اما هدفم شکستن این فضا و جو بود؛ دلم می‌خواست کار فرهنگی جدی انجام بگیرد و به‌نظرم این اتفاق افتاد. من روایات زیادی درمورد بدشگون‌بودن زنی که مهریه‌اش زیاد است، دیده بودم و از طرفی هم شنیده بودم که مهریه حلال‌ترین مال است؛ در نتیجه به‌جریان اخلاقی نگاه می‌کردم و اصلا از حیث ارزشی و مالی به آن توجهی نداشتم.
زینب و آزاده هم معتقد بودند که با این انتخاب عزت و احترام بیشتری پیدا کردند و اتفاقا این روزها این جریان جا افتاده است و خیلی دخترهای سطح بالا و خوب هم مهریه کم می‌گذارند.
زهره در ادامه درخصوص تأثیرات مثبت و منفی این انتخاب بر زندگی‌ خود و جامعه‌ می‌گوید: به‌نظر من این انتخاب‌ها اثر خودش را خواهد گذاشت؛ یعنی اثر وضعی که ما در زندگی می‌پذیریم. شاید خیلی از اتفاقاتی که در زندگی به‌وجود می‌آید، دلیلش را ندانیم، اما قطعا اثر همان اتفاقات است. برکت می‌دهد به زندگی و من این دیدگاه را به‌شدت دارم.
الهام هم در این زمینه معتقد است که شاید نگاه محاسن و معایبی نتوان به این قضیه داشت، اما لازم است میزان مهریه، پایین و متناسب با دارایی مرد باشد؛ مثل مهریه حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها که بخشی از آن را گرفتند و هزینه زندگی کردند و برکت این مال وارد زندگی خانوادگی ایشان شد.
زینب نیز در این خصوص می‌گوید: همسر من آن‌قدر متفاوت و آن‌قدر خوب و همراه است که مهریه و میزان آن تاثیری در زندگی من نداشته است.
همچنین آزاده اظهار می‌دارد: ببینید خیلی نمی‌خواهم با این موضوع شعاری برخورد کنم. منتها یک چیزی را می‌دانم و آن، این‌که من به‌عنوان یک زن، وقتی می‌خواستم این تعداد را انتخاب کنم، با یک نیت خاص خدایی و الهی این کار را انجام دادم و وقتی فرد دست به چنین انتخابی می‌زند، آن پایه‌ها بعدها در زندگی به کار خواهد آمد؛ یعنی مدام ارجاع داده می‌شود به آن انتخاب، فکر می‌کند که من یک ازدواج معمولی نداشتم که به‌راحتی با همسرم مشکل پیدا کنم؛ من یک ازدواج معمولی نداشتم که به یک‌سری مسائل بیش از اندازه دقت داشته باشم؛ یعنی این کار، یک اثر غیرمستقیم دارد، نه اثر مستقیمی که الزاما کم یا زیادبودن مهریه، ما را به خوشبخت‌شدن یا بدبخت‌شدن برساند. در ادامه زهره در پاسخ به این سؤال که آیا واقعا اقداماتی اینچنینی در جامعه امروز ما و شرایط حال‌حاضر، جوابگو است یا خیر؟ اظهار می‌دارد: اگر کسی بخواهد آزار بدهد، کاری خواهد کرد که زن از همان 14سکه هم بگذرد. دخترعمه‌ام همان 14سکه‌اش را هم چند‌سال بعد از ازدواج که اعتماد شکل گرفت، به همسرش بخشید. ببینید شاید 14سکه ارزش مادی خاصی نداشته باشد، اما همین حرکت‌ها یعنی اطمینان، یعنی دلگرمی. به‌نظرم آدم وقتی یک کاری را برای خدا انجام می‌دهد و با خدا معامله می‌کند، بعد را هم به خدا می‌سپارد؛ این‌طور قطعا خدا از آدم حمایت خواهد کرد.
الهام هم می‌گوید: من دلم می‌خواست سیستم قضایی امروز ما آن‌قدر پیشرفته بود که زنان برای حفظ زندگی‌شان، نیاز به چنین اهرم‌هایی پیدا نمی‌کردند، اما خب، این یک جریان دوطرفه است که زن بدون نگاه اقتصادی وارد زندگی با مرد شود و در مقابل مرد هم باید بداند که لازم است سهمی از مایملک‌ خود را با زن شریک شود و به نام او کند تا تأمین باشد و خیالش آسوده شود. اگر زن فرزند نداشته باشد و عمری به‌پای زندگی با شوهرش گذاشته باشد، خب مسلما شرایط فرق خواهد کرد و لازم است حمایت مالی داشته باشد؛ خصوصا اگر از نظر اقتصادی تأمین نباشد. این مسأله را باید همه‌جانبه دید.
همچنین زینب معتقد است که مهریه یک‌بعد بازدارندگی دارد و یک‌بعد حمایتی که اگر کم باشد، ممکن است این امور تحقق پیدا نکند و البته به‌نظر من معنی ندارد وقتی دختری جهاز 70-60 میلیونی می‌دهد، مهریه‌اش 14سکه باشد؛ باید بین این دو طرف قضیه تناسب وجود داشته باشد.
آزاده نیز در این خصوص می‌گوید: ببینید ما باید یک فرهنگ زمینه‌ای را درست کنیم تا در فرهنگ شلوغ امروزی بدانیم و مطمئن باشیم که دلمان به جایی بند است؛ چون انتخاب‌هایی از این دست است که دلمان را محکم می‌کند؛ یعنی من احساس می‌کنم وقتی یک امتیاز و حق را کریمانه و بزرگوارانه تقدیم همسرم می‌کنم، این یکی از پایه‌هایی است که باید می‌کاشتم و کاشتم. بعدا هرطور که بشود، همسرم برخواهد گشت و با خودش فکر خواهد کرد که زن من، زن کریمی بود؛ این خودش به آدم قدرت و قوت می‌دهد. البته اگر فرد گیر آدم نادرست بیفتد هم دیگر عدد مهم نیست!
او ادامه می‌دهد: ما در دنیای امروز، به چیزی احتیاج داریم و آن حضور معنویت و بزرگ‌کردن فهم معنویت در شروع زندگی‌های مشترک است؛ به‌نحوی پهن‌کردن سفره معنویت و معامله‌کردن با خدا. البته به نظر من در جنبه‌های مالی مهریه، تنها یک‌جانبه نباید به موضوع نگاه کرد؛ یعنی اگر از برخی حقوق‌مان بگذریم، به‌مرور و با رسیدن به علقه‌ها و تفاهمات، مردان را به‌جایی خواهیم رساند که به فکر پشتوانه مالی زن باشند. البته این نیاز به فرهنگ‌سازی هم دارد؛ یعنی همان‌طور که درمورد مهریه مدام تکرار می‌کنیم، از آن طرف هم باید به مردان آموخته شود وقتی دختری چنین چیزی را می‌پذیرد که مهریه را کم بگیرد، پس تو هم باید برای این زن، سهمی را در زندگی قایل شوی؛ مثلا خانه که می‌خرد، نصف آن را به نام همسرش کند؛ یعنی اگر قرار است در فرهنگ‌سازی مهریه 14تایی بکوشیم، در فرهنگ‌سازی تعلق بخشی از اموال مرد به زن نیز بکوشیم تا جای جبرانی برای زن باشد و خیلی احساس بی‌پشتوانگی نداشته باشد.
زهره در پاسخ به این سؤال که آیا پیروی از این حرکت را به‌کسی هم توصیه می‌کنید یا خیر؟ می‌گوید: من همیشه به دوستان و اطرافیان این را می‌گویم که مهریه چیزی نیست که بخواهید روی آن حساب باز کنید. وقتی به حضرت فاطمه سلام‌الله‌علیها یا نمونه به‌روزتر آن مقام معظم رهبری نگاه می‌کنم و می‌بینم ایشان برای خانواده و دخترانشان همین تعداد را قرار دادند، می‌گویم شاید خیلی‌جاها ما به درک‌مان نرسد؛ در نتیجه به همه می‌گویم که به‌عنوان یک تضمین به مهریه نگاه نکنید.
الهام هم در این خصوص اظهار می‌دارد: مسلما مهریه چند کارکرد دارد: یکی از این کارکردها تضمین‌کننده روابط‌ بودن است؛ این‌که من اهرمی به‌نام مهریه در دست دارم؛ دومی وجه‌مالی مهری است که بیشتر، بعد از حیات همسر و در زمان جدایی کارکرد پیدا می‌کند. شاید وقتی من این کار را کردم، احساس نیاز مالی نداشتم و می‌دانستم از نظر اجتماعی از طرف خانواده‌ام تضمین و از نظر اقتصادی روی پای خودم هستم؛ لذا این کار قابل‌توصیه نیست و بنابر شرایط متفاوت خواهد شد، ولی توصیه‌ام این است که مقداری را مهریه قرار بدهید که همسرتان توان پرداخت داشته‌باشد و این مال را بتوانید بگیرید و با این مال حلال و طیب، زندگی خانوادگی خود را سامان بدهید.
همچنین زینب معتقد است که میزان مهریه باید معقول باشد؛ میزانی بنابر امکانات اقتصادی همسر که قابل جریان‌یافتن باشد که هر وقت زن خواست، بتواند بگیرد و او هم بدهد؛ نه این‌که از سر تفاخر و چشم‌وهم‌چشمی باشد. به نظرم، حتی اگر قرار است به کارکرد اقتصادی مهریه نگاه کنیم، باید این میزان معقول باشد، مثلا در دید بدون جانبداری، چرا باید یک مرد برای سه‌سال زندگی که قرار است به طلاق برسد، 300‌میلیون مهریه به زن بپردازد؟ این واقعا منصفانه و منطقی به‌نظر نمی‌رسد.
آزاده نیز در این خصوص اظهار می‌دارد: من شاید بعضی‌چیزها را که به دیگران توصیه کردم و بعدا فکر کردم که چرا این‌قدر محکم حرف زدم، ولی درمورد مهریه کم و 14سکه‌ای هنوز هم توصیه می‌کنم.

توصیه‌هایی برای ازدواج
شروط ضمن عقد به‌جای مهریه سنگین 

شروط ضمن‌عقد بسیار ارزشمند است و بهتر است خانم‌ها به‌جای مهریه‌های سنگین، شروط ضمن‌عقد محكمی برای همسران‌شان بگذارند تا در طول زندگی به استناد آنها بتوانند حقوق نسبتا برابری با همسر خود داشته باشند.
 ازدواج یك قرارداد است كه حقوق و تكالیفی را بر دوش مرد و زن قرار می‌دهد، اما رسوم حاكم بر جامعه باعث شده ما كمتر به این مسأله توجه كنیم. همه افراد اوایل ازدواج توجه‌شان به حاشیه‌های ازدواج است، خواستگاری و مراسم عروسی، جهیزیه و... و توجه نمی‌كنند كه پای یك قرارداد و عقد را دارند امضا می‌كنند و باید متوجه این مسأله باشند كه به موجب این قرارداد، چه تعهداتی نسبت به طرف مقابل دارند.
 متاسفانه در كشور ما بیشتر مردم عادت دارند نخوانده پای قراردادها را امضا كنند، این مسأله در ازدواج بیشتر هم اتفاق می‌افتد و بیشتر اوقات دختر و پسری كه می‌روند برای ازدواج، همان موقع كه سند ازدواج‌شان می‌خواهد امضا شود، سند نكاحیه را كه شرایط در آن نوشته شده برای نخستین‌بار می‌بینند و امضا می‌كنند و در آن موقع هم زیاد از مفاد سند ازدواج سردرنمی‌آورند، چون از طرفی اصطلاحات فنی و حقوقی است و از طرف دیگر آن موقع دو طرف درحال‌وهوای دیگری هستند.
 براساس قوانین مدنی ایران، حقوق و تكالیف به‌صورت برابر بین زن و شوهر تقسیم نمی‌شود، زن به موجب عقد ازدواج بسیاری از حقوق مدنی و معنوی خود همچون حق‌سفر، اشتغال، انتخاب‌مسكن، ولایت بر فرزندان و جدایی از همسر را از دست می‌دهد و در قبال آن حقوق مادی مانند مهریه و نفقه را به دست می‌آورد كه در بسیاری از موارد دستیابی به این حقوق مادی هم با مشكل همراه است.
 برای رفع نابرابری میان زن و مرد و برای این‌كه یك تعادلی بین این حقوق و تكالیف برقرار شود، می‌توانیم از شروط ضمن‌عقد استفاده كنیم.
شروط ضمن‌عقد متاسفانه در جامعه ما رایج نشده است و حتی بسیاری از افراد تحصیلكرده هم از آن استفاده نمی‌كنند چون اولا، همه جامعه از این شروط آگاه نیستند و نمی‌دانند كه چنین شروطی را می‌توانند بگذارند، دوما این‌كه ما می‌گوییم از این شروط استفاده كنید بسیاری می‌گویند اصلا زندگی كه بخواهد با این شرط و شروط باشد، بهتر است كه شروع نشود.
 هر 12 موردی كه زن و مرد برای عقد امضا می‌كنند، شروطی است كه مرد به زن وكالت می‌دهد با اثبات آن شرایط برای طلاق وكالت داشته باشد، یعنی آن 12مورد را برای ازدواج امضا نمی‌كنیم بلكه برای طلاق امضا می‌كنیم.
 این شروط شامل حق‌مسكن، كار، تحصیل، طلاق، تقسیم دارایی‌های مشترك هنگام جدایی و حضانت فرزندان است، که باید هنگام عقد نكاح در دفترخانه ثبت اسناد رسمی در قباله ازدواج ثبت شود.
 با استناد به ماده 1119 قانون مدنی، طرفین می‌توانند تمامی شروطی را كه مخالف مقتضای ذات عقد نباشد برای یكدیگر بگذارند.
 البته شروط نباید مخالف مقتضای ذات باشد بنابراین اگر زنی حین عقد شرط كند كه از همسرش تمكین نكند، شرط، هم باطل است و هم عقد را باطل می‌كند.

چگونگی مطالبه مهریه
چگونگی اقدام زوجه برای اخذ مهریه

اگر مهریه وجه نقد یا در حكم نقد مانند سكه و طلا باشد زن با در دست داشتن سند رسمی ازدواج می‌تواند به دفتر ازدواج یا دایره اجرای ثبت (مستقر در اداره ثبت اسناد محل وقوع ازدواج) مراجعه و در فرم خاصی كه در آن دایره موجود است، تقاضای صدور اجراییه كند.
اجراییه به شوهر ابلاغ می‌شود و به او ۱۰ روز مهلت داده خواهد شد تا طلب همسرش را پرداخت كند. در صورتی كه شوهر در این مدت دین خود را نپردازد، زن می‌تواند با معرفی اموال و دارایی شوهر به اجرای ثبت، تقاضا كند اموال او توقیف شود و نیز می‌تواند مطالباتی را كه شوهر از اشخاص دیگری دارد یا موجودی حساب‌های بانكی او را توقیف كند. زن همچنین می‌تواند تقاضای توقیف حقوق شوهر را از سازمان‌ها و مؤسسه‌های دولتی یا خصوصی داشته باشد و تا میزان یك‌چهارم حقوق (مادام كه شوهر متأهل است) و نیز یك‌سوم آن را (درصورتی‌كه زن و شوهر از یكدیگر جدا شوند و تا زمانی كه شوهر زن دیگری اختیار نكرده) توقیف كند. اگر مهریه سكه یا طلا باشد و شوهر نتواند اصل آن را بپردازد، قیمت روز مطالبه آنها (روزی كه زن آن را از طریق اجرای ثبت یا دادگاه مطالبه می‌كند) ملاك اجرای قانونی حكم است. اگر سند ازدواج رسمی نباشد، زن برای مطالبه مهریه خود باید از طریق تسلیم دادخواست به دادگاه اقدام كند.
*مواد قانونی:  
- ماده ۱۰۷۸- هر چیزی را كه مالیت داشته و قابل‌تملك نیز باشد می‌توان مهر قرار داد.
- ماده ۱۰۷۹- مهر باید بین طرفین تا حدی كه رفع جهالت آنها بشود معلوم باشد.
- ماده ۱۰۸۰- تعیین مقدار مهر منوط به تراضی طرفین است.
- ماده ۱۰۸۲- به مجرد عقد، زن مالك مهر می‌شود و می‌تواند هرنوع تصرفی كه بخواهد در آن بنماید.