شیوا سعیدی، شهروند| در دنیای امروز برخلاف گذشته زنان هم بخشی از بازار کار را در اختیار گرفته‌اند و دیگر دایره فعالیت آنها به خانه محدود نمی‌شود. بدین ترتیب هم اکنون زنان در بازار کار فعالیت چشمگیری دارند و حتی در برخی از مشاغل خاص سهم عمده را از آن خود کرده‌اند. اما هنوز هم در بسیاری از نقاط جهان مردان نان‌آور خانه هستند. درحالی‌که در قرن بیست‌ویکم قواعد بسیاری درباره فعالیت‌های اقتصادی زنان شکسته شده است ولی هنوز زنان با مشکلات بسیاری برای ورود به فعالیت‌های اقتصادی روبه‌رو هستند که یکی از این مشکلات سطح دستمزدها و نابرابری آن در مقایسه با مردان است.
بسیاری از کارشناسان معتقدند مردان طی حیات خود درآمدی بیش از زنان دارند و به‌طورکلی زنان نسبت به مردان دستمزد کمتری دریافت می‌کنند. اما دلایل این اختلاف چیست. آیا دلیلش آن است که زنان مشاغلی با دستمزد کمتر را انتخاب می‌کنند یا این‌که تعداد کارمندان پاره‌وقت زن بیش از مرد است؟ اما تحقیقات مختلف نشان می‌دهد دلیل این امر به میزان تحصیلات، سن، نژاد و نوع مهارت فرد بستگی دارد.
 مردان آفریقایی با کمترین متوسط دستمزد
 بدون در نظر گرفتن منطقه خاصی در دنیا می‌توان براساس آمار موجود در تحقیق دانشگاه شفیلد که در ‌سال 2006 منتشر شد، ادعا کرد، به‌طور کلی درآمد مردان 2 برابر زنان است. در هر منطقه از جهان مردان بیش از زنان دستمزد می‌گیرند و بیشترین میزان نابرابری میان مردان و زنان در آسیای جنوب شرقی دیده می‌شود. در این منطقه متوسط دستمزد مردان 5 برابر زنان است. اما در شرق آسیا کمترین تفاوت میان دستمزدهای زنان و مردان دیده می‌شود. کمترین متوسط دستمزد به مردان در مرکز آفریقا پرداخت می‌شود. در این منطقه قدرت خرید هر مرد فقط 3.7‌درصد از متوسط درآمد مردان آمریکای شمالی و اروپای غربی است.
  توزیع درآمد مردان
 در مناطق مختلف جهان   

 کل درآمد سالانه مردان برحسب دلار با احتساب قدرت خرید
ارزش دستمزد مردان در لوکزامبرگ بالاتر از بقیه نقاط جهان است. در اینجا متوسط درآمد سالانه هر مرد 23687 دلار آمریکایی است. پس از لوکزامبورگ و در رتبه دوم کشور ایرلند قرار دارد که متوسط درآمد سالانه مردان آن معادل 14709 دلار است. در رده چهارم مردان آمریکایی با متوسط درآمد سالانه 12416 دلار قرار دارند. در هنگ‌کنگ متوسط دستمزد سالانه مردان 1192 دلار محاسبه شده است و بدین‌ترتیب این کشور در رده هشتم  کشورهایی با بیشترین درآمد مردان قرار دارد.
 اما این نیمی از ماجراست. متوسط درآمد سالانه مردان در مالی معادل 234 دلار است. این کشور در رده 191 دستمزدهای مردان قرار دارد. آخرین کشور این فهرست  مالاوی است که متوسط دستمزد سالانه مردان آن 145 دلار در ‌سال 2006 بوده است.
  بالاترین و پایین‌ترین
 دستمزدهای سالانه مردان

  درآمد سالانه مردان برحسب دلار و براساس قدرت خرید
درآمد زنان سیرالئون
 150 مرتبه کمتر از متوسط جهانی
بررسی‌های مختلف نشان می‌دهد کل درآمد زنان آمریکایی بیش از هر نقطه دیگری از جهان است و چین از این نظر در مکان دوم قرار دارد. کل درآمد زنان در آمریکا بالاست زیرا دستمزد دریافتی آنان بالاتر از متوسط دستمزد زنان در جهان است. اما زنان چینی دستمزدی کمتر از حد متوسط دریافت می‌کنند ولی به دلیل جمعیت کلان این کشور، کل درآمد زنان آن رقم بالایی می‌شود و به همین دلیل در رتبه بندی جهانی مقام دوم را کسب کرده است.
این درحالی است که زنان شاغل نروژی و دانمارکی بالاترین دستمزد سالانه فردی را دریافت می‌کنند. اما زنانی که در یمن و سیرالئون زندگی می‌کنند درآمد شخصی‌شان150 تا 250 مرتبه کمتر از متوسط جهانی است.
  توزیع درآمد زنان در مناطق مختلف جهان

 کل درآمد سالانه زنان برحسب دلار با احتساب قدرت خرید
در هر حال  براساس مطالعاتی که دانشگاه شفیلد در ‌سال 2006 انجام  داده است، زنان نروژی سالانه 7541 دلار درآمد دارند و در صدر جدول بالاترین دستمزدهای در نظر گرفته برای زنان هستند. در رده دوم این جدول نیز کشور دانمارک قرار دارد که زنان آن به‌طور متوسط سالانه 6566 دلار آمریکایی دستمزد می‌گیرند. این دو کشور از نظر ارایه خدمات رفاهی و حمایت از زنان شاغل و سرپرست خانوار، سیاست‌های  خاصی را دنبال می‌کنند. به‌عنوان مثال در نروژ هر سازمان موظف است سالانه ‌درصدی از کارمندان خود را از میان زنان انتخاب کند.
در این فهرست زنان آمریکایی با  متوسط درآمد سالانه 6355 دلار در رده سوم قرار دارند. در این کشور نیز دولت سیاست‌های متعددی جهت حمایت از زنان شاغل در نظر گرفته است. همچنین زنان استرالیایی با متوسط درآمد سالانه 5327 دلار در رده هفتم جدول قرار دارند. در رده دهم جدول بالاترین دستمزدهای زنان در جهان کشور گرین‌لند  قرار دارد. زنان این کشور به‌طور متوسط درآمد سالانه‌ای معادل  4935 دلار دریافت می‌کنند.
اما همه زنان دنیا به این اندازه خوشبخت نیستند. در کشورهای آفریقایی دستمزد زنان بسیار کمتر از حد متوسط است. اقتصاد ضعیف این مناطق در کنار عوامل دیگر سبب شده دستمزدهای زنان این منطقه بسیار کم باشد. در زامبیا متوسط درآمد کارگران زن 98 دلار در ‌سال 2006 بوده است. این کشور در رتبه 191 قرار دارد. پس از آن نیز زنان پاکستانی با دستمزد 97 دلاری در رده 192 قرار دارند. متوسط دستمزد زنان مالاوی در همین‌ سال 89 دلار است و به این ترتیب در رده 194 جدول دستمزد زنان قرار دارد. اما کمترین دستمزد  به زنان یمنی تعلق دارد. زنان این کشور با متوسط دستمزد 31 دلاری در پایین‌ترین  رده  جدول دستمزد قرار دارند.
  بالاترین و پایین‌ترین
 متوسط درآمد سالانه زنان  در جهان

 کل درآمد سالانه زنان برحسب دلار با احتساب قدرت خرید
  حضور کمرنگ زنان ایرانی در نیروی کار
درحال حاضر هیچ کشوری در جهان وجود ندارد که در شغلی یکسان دستمزدهای زنان و مردان برابر باشد. البته شکاف دستمزد مردان و زنان پدیده‌ای جدید نیست. اکنون 82‌سال ازعمر این شکاف می‌گذرد.  باوجود آن‌که درآمد کل زنان در آمریکا از بقیه کشورهای جهان بیشتر است، اما تلاش‌های دولت  برای کاهش شکاف دستمزدی زنان و مردان  چندان ثمر بخش نبوده است . براساس گزارش سی‌ان‌ان در‌ سال 2014 تلاش‌های دولت آمریکا فقط به یک‌درصد کاهش منجر شد و درنهایت شکاف دستمزد زنان و مردان به 66‌درصد رسید. «سعیده زاهدی» اقتصاددان انجمن جهانی اقتصاد(WEF) در این‌باره می‌گوید: این بدان معناست که برای انجام شغلی یکسان  زنان فقط دوسوم مردان دستمزد می‌گیرند.  بنابراین چندان جای تعجب ندارد که رتبه آمریکا در جدول شکاف دستمزدهای زنان و مردان در جهان میان 142 کشور، 65 باشد. انجمن جهانی اقتصاد  شکاف دستمزد جنسیتی را با  انجام یک همه‌پرسی از مدیران ارشد شرکت‌های سراسر جهان درباره دستمزدهای کارمندانشان تعیین کرده است. این آمار نشان می‌دهد در ایتالیا به زنان و مردان فرصت‌های شغلی یکسانی ارایه می‌شود، اما  درآمد یک زن ایتالیایی معادل 48‌درصد یک مرد است. نکته جالب درباره این تحقیق آن است که برخی از فقیرترین کشورها در رده‌های برتر کمترین شکاف دستمزدی زنان و مردان قرار دارند. در بروندی  از هر 5 نفر، 4 نفر زیر خط فقر زندگی می‌کنند، اما دستمزد زنان در این کشور کوچک آفریقایی معادل 83‌درصد دستمزد مردان در یک شغل یکسان است. همچنین زنان نروژی و سنگاپوری برای انجام شغلی یکسان، دستمزدی معادل 80‌درصد دستمزد مردان دریافت می‌کنند.    این گزارش نشان می‌دهد که دانمارک تنها کشوری است که  متوسط درآمد زنان  2‌درصد بیش از مردان است. دلیل این امر آن است که عده زیادی از زنان دانمارکی در مشاغلی فعال هستند که دستمزدهای بالایی دارند. با این وجود حتی در دانمارک برای انجام شغلی یکسان، دستمزد زنان 71‌درصد دستمزد مردان است.  بیشترین تعداد زنانی که در بخش قانونگذاری، مقامات ارشد دولتی و مدیریت ارشد فعالیت می‌کنند، در جامائیکا، کلمبیا، لسوتو و فیجی زندگی می‌کنند. به‌طوری که در جامائیکا زنان 59‌درصد مشاغل سطوح ارشد را اشغال کرده‌اند. همچنین رواندا تنها کشوری است که بیشترین تعداد نماینده زن را دارد. براساس تحقیق انجمن جهانی اقتصاد (WEF) در این کشور زنان 64 کرسی از 100  صندلی پارلمانی را به خود اختصاص داده‌اند.  همچنین فقط در 4 کشور ‌درصد زنان شاغل بیش از مردان است. در مالاوی 85‌درصد زنان کار می‌کنند. این درحالی است که فقط 81‌درصد مردان مالاوی شاغلند. در موزامبیک، رواندا و بروندی نیز شرایط مشابهی وجود دارد.   به‌طور متضاد کمترین میزان مشارکت زنان در نیروی کار در کشورهای الجزیره، سوریه و ایران دیده می‌شود، به‌طوری که از میان هر 5 زن فقط یک نفر خارج از منزل فعالیت می‌کند. این درحالی است که شکاف دستمزد زنان و مردان ایرانی در ‌سال 2014 میلادی 41‌درصد تخمین زده شده که با احتساب برابری قدرت خرید به 17‌درصد کاهش می‌یابد. این درحالی است که براساس این گزارش زنان ایرانی 46‌درصد نیروی کار حرفه‌ای و تخصصی را به  خود اختصاص داده‌اند. از سوی دیگر این گزارش نشان می‌دهد چشم‌انداز فعالیت اقتصادی برای زنان اردنی بیش از هر کشور دیگری ناامید‌کننده است که از این منظر پس از اردن کشورهای پاکستان و سوریه قرار دارند.