گروه سیاست| تب توافق هسته‌ای آن‌قدر بالا گرفته است که روز گذشته اعلام شد رئیس‌جمهوری بلافاصله پس از پایان مذاکرات در گفت‌وگویی تلویزیونی با مردم سخن خواهد گفت. برخی از مقامات دولتی از همین حالا توافق هسته‌ای را تبریک می‌گویند. آنهایی که کمی محافظه‌کارترند البته از خبر خوشی سخن می‌گویند که به‌زودی به گوش مردم خواهد رسید. حتی حسن روحانی رئیس‌جمهوری نیز در سخنانی در یکشنبه شب خدا را شکر کرده بود که توانسته به وعده‌اش درخصوص تعامل سازنده با دنیا از طریق حل بحران هسته‌ای عمل کند. وضع در وین اما همچنان آمیخته با تعلیق است. از روز یکشنبه که عکس‌هایی از تیم مذاکره‌کننده ایران درحالی‌که متونی را در دست داشته و درحال خواندن بودند، منتشر شد، بسیار گمان کردند که اعلام توافق هسته‌ای بسیار نزدیک است. دیروز اما در وین همچنان مذاکرات ادامه داشت. حتی عباس عراقچی، عضو ارشد تیم هسته‌ای ایران گفت که نمی‌تواند قول بدهد امروز یا فردا مذاکرات تمام شود. همچنان مذاکرات متعدد در جریان است. همه وزرای خارجه گروه 1+5 در وین هستند و جلسات رایزنی‌ها به‌طور مسلسل‌وار درحال برگزاری است. از روزی که جواد ظریف وزیر امورخارجه ایران و جان کری وزیرخارجه آمریکا به وین رفته‌اند تا سرانجام مهم‌ترین مذاکرات قرن را مشخص کنند. بیش از 14 روز گذشته است. از روز 27جولای مذاکرات میان وزرای امورخارجه ایران و آمریکا در وین آغاز شد.
به موازات دیدارهای دو وزیر هیات‌های کارشناسی ایران و آمریکا و اتحادیه اروپا و همچنین معاونین طرفین نیز نشست‌های طولانی مدتی را برای حل‌وفصل اختلافات و آماده‌کردن متن پیش‌نویس توافق هسته‌ای برگزار کردند.
شاید بیراه نباشد اگر بگوییم که مذاکرات هسته‌ای، طولانی‌ترین مذاکرات قرن باشد. روزنامه‌های آمریکایی می‌گویند که جان کری رکورد طولانی‌ترین اقامت در یک کشور خارجی را به نام خود ثبت کرده است. در این میان هیأت مذاکره‌کننده ایرانی، متشکل از کارشناسان، معاونین و وزیر امورخارجه، فشار بسیار سنگینی را متحمل شده‌اند. چراکه هیأت ایرانی با چندین هیأت به مذاکره بنشیند. اما طرف مذاکره هیات‌های خارجی تنها ایران است.
اینجا در ایران شاید خیلی‌ها از تعلیق حاکم بر مذاکرات خسته شده باشند. اما باید به این اندیشید که تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران که ساعت‌ها و حتی برخی از روزها تا ساعاتی گذشته از نیمه‌شب مشغول مذاکره و پافشاری بر مواضع کشور هستند، چه فشار مضاعفی را متحمل می‌شوند. البته لازمه چنین مذاکراتی تحمل چنین فشارهایی نیز هست. اگر قرار بر این باشد که مذاکره تنها برای مذاکره صورت نپذیرد و طرفین مصمم باشند که از پس مذاکرات راه‌حلی بیرون آید و مذاکرات سرانجامی داشته باشد، بدیهی است که مذاکرات جدی و طاقت‌فرسا خواهد بود.
آن هم مذاکراتی که براساس آن قرار بر این است که تحریم‌های تحمیلی شورای امنیت سازمان متحد را که ذیل فصل هفتم وضع شده است، برگردانده و قطعنامه‌ای جدید در تأیید توافق هسته‌ای صادر شود. این اتفاق رخدادی تاریخی در تاریخ جهان معاصر است. این‌که کشوری بتواند قطعنامه فصل هفتم شورای امنیت که شدید‌ترین و الزام‌آور‌ترین قطعنامه این نهاد عالی بین‌المللی است را لغو کند، کاری بس بزرگ انجام داده است و این کار بزرگ همانی است که مذاکره‌کنندگان کشور در وین مشغول انجام آن هستند.
از زمان روی کار آمدن حسن روحانی رئیس‌جمهوری، وعده حل‌وفصل بحران هسته‌ای کشور که جواد ظریف همواره از آن با عنوان غیرضروری‌ترین بحران جامعه بین‌المللی یاد می‌کند، به‌جدیت و پیگیری دنبال شد. این بار قرار بر مذاکره منتج به نتیجه بود. هدف از مذاکره رسیدن به تعامل و توافق بود نه صرفا اعلام مواضع. اگرنه که این کار را در دوره‌های پیشین نیز می‌آزمودیم و سعید جلیلی، مذاکره‌کننده سابق هسته‌ای کشور در اعلام مواضع کشور به طرف‌های غربی بسیار استادانه عمل می‌کرد. این بار دیگر قرار بر اعلام مواضع نبود و اگر قرار باشد که حق‌تان را از 6 کشور قدرتمند جهانی بستانید، چاره‌ای ندارید جز این‌که در مسیر مذاکرات ایستادگی کنید. حوصله کردن در مذاکرات، ویژگی است که تیم هسته‌ای ایران به‌طور بارزی از آن برخوردار است. از روزی که تیم هسته‌ای به وین رفته است، تقریبا هر روز از زبان آنها شنیده‌ایم که تیم ایران خود را محدود به زمان نمی‌داند و تا هر زمان که باشد حاضر است مذاکرات را ادامه دهد تا توافقی خوب از پس مذاکرات حاصل شود. شاید یکی از دلایل تعلیق مذاکرات هم همین رویکرد تیم مذاکره‌کننده باشد. باید درخصوص هر کلمه متن توافق بحث کرد. چنانکه گفته‌اند متن توافق 20 صفحه است و ضمائم آن بالغ بر 80 صفحه. اگر قرار باشد ایران ذیل این متن صد صفحه‌ای مطول تعهداتی را بپذیرد آیا نباید درخصوص پذیرفتن آن حساس باشد؟ از همین رو بود که روز یکشنبه، یکی از اعضای تیم هسته‌ای کشورمان در حساب توئیترش در پاسخ به احتمال اعالم توافق هسته‌ای در شامگاه گفت: «امشب (یکشنبه) مسلما توافق اعلام نخواهد شد، چراکه متن توافق بیش از 11 صفحه است و خواندنش زمان می‌برد». پذیرفتن توافق قرن ارزشش را دارد که درباره هر کلمه‌اش حساس بوده و بحث و مجادله کرد.
حال دیگر این بحث و مجادله بسیار طولانی شده است. البته هم منابع ایرانی و هم منابع غربی می‌گویند که مذاکرات از دوشنبه فراتر نخواهد رفت. اما تا لحظه تنظیم این گزارش هنوز خبری از توافق نهایی هسته‌ای نیست که نیست.
آسوشیتدپرس از باقی ماندن یک مورد اختلاف میان طرفین خبر داده است. اما برخی دیگر از منافع می‌گویند که این اختلافات در حدی نیست که بخواهد اصل توافق را تهدید کند. در هر صورت نگاهی به عکس‌های مذاکرات هسته‌ای و چهره‌های درهم و خموده طرفین مذاکرات اینطور تداعی می‌کند که دیگر قدم‌های پایانی ماراتن مذاکرات هسته‌ای درحال طی شدن است.