شهروند| در ورزش، میزبانی نه صرفا یک برتری در رای‌گیری بلکه کاتالیزوری برای برتری در سخت‌ترین رقابت‌ها است. حضور کنار تماشاگران خودی، هر چقدر به شما انگیزه چندبرابر می‌دهد، برای رقیب مخرب است و به همین دلیل از قدیم‌الایام تلاش‌های ویژه‌ای برای دریافت میزبانی از سوی کشورهای مختلف صورت گرفته و در سوی مقابل انتخابکنندههای حق میزبانی هم با وسواس بسیار، میزبان را انتخاب می‌کنند. یک میزبان باید چه فاکتورهایی داشته باشد؟
فاکتورهای میزبانی
هر چند شرایط هر رشته با دیگری متفاوت است اما به‌خصوص در رشته‌های تیمی، المان‌های سازنده میزبانی در هر رشته‌ای تقریبا یکسان است. اولین و مهم‌ترین عامل در داشتن امکانات سخت‌افزاری خلاصه می‌شود که خود مشتمل بر چند بخش است. برخورداری از چند ورزشگاه دارای استانداردهای مناسب، تعاریف خاص خود را دارد. بر این اساس، طول وعرض تعریف شده برای هر رشته، داشتن حداقل 95درصد سطح هموار، خط‌کشی‌های لازم، داشتن حداقل 7 سانتی‌متر اختلاف با سکوی تماشاگران و برخورداری از سیستم زهکشی مناسب، استاندارد متوسط و مورد تأیید برای برگزاری یک بازی در استادیومی خاص است. علاوه بر این، داشتن حداقل سکوها (این عامل در هر رشته‌ای متفاوت است) برای تماشاگران و حتی سیستم برق‌رسانی قوی برای میزبانی اهمیت زیادی دارد.
اسکان تیم‌ها
دیگر موضوع مهم درباره هر نوع میزبانی، چگونگی اسکان تیم‌هاست. طبق قوانین داشتن 6 هتل 5 ستاره و 4 هتل 4 ستاره برای میزبانی از 10 تیم کفایت می‌کند و به تناسب افزایش تیم‌ها باید بر تعداد هتل‌ها افزوده شود. البته در مورد میزبانی لیگ‌جهانی والیبال که میزبان در یک بازه زمانی فقط موظف به میزبانی از یک تیم است، الزامی به داشتن5 هتل 5 ستاره نیست و یک هتل آبرومند با تمام شرایط لازم کفایت می‌کند.
قواعد اولیه
قانون اولیه میزبانی، شامل مواردی مانند رعایت حفظ حقوق میهمان، الزام به حفظ امنیت جانی بازیکنان میهمان و البته توزیع عادلانه نیروی انسانی است. به‌طور مثال، طبق قانون، هیچ میزبانی حق سلب آسایش میهمان در دوران استراحت میهمان را ندارد و حمله احتمالی به هر یک از بازیکنان میهمان، حتی اگر از سوی عوامل میزبان صورت نگرفته باشد، بازهم جرم سنگینی را برای میزبان به وجود می‌آورد. توزیع عادلانه امتیاز میزبانی هم یعنی عدم تبعیض جنسیتی بین آقایان و خانم‌ها و بلیت فروشی به همه متقاضیان به شکل عادلانه!
امکانات نرم‌افزاری
این بخش، گستردگی خاصی دارد که یکی از آنها مربوط به رسانه است و عموما در برخی کشورها مورد توجه قرار نمی‌گیرد. پوشش رسانه‌ای مناسب شامل در نظر گرفتن جای مناسب برای استقرار همه دوربین‌هایی است که از طرف شرکت توزیع‌کننده حق پخش در ورزشگاه‌ها و استادیوم‌ها نصب شده. لحاظ کردن فضایی مناسب برای استقرار خبرنگاران داخلی و خارجی و به روز بودن و قوی بودن سیستم های اطلاع‌رسانی و خبرنگاری یکی دیگر از عوامل موثر در میزبانی محسوب می‌شود. بلیت‌فروشی آنلاین، هر چند به عهده مسئولان برگزار‌کننده هر رقابت است اما تحت نظارت بالاترین مقام برگزار‌کننده هر رشته‌ای صورت می‌گیرد.
ماجرای راه
در انتخاب میزبان رقابت‌های غیردوره‌ای و طولانی با فرمت رفت و برگشت، موضوع کیفیت شهری اهمیت زیادی دارد؛ به این معنا که داشتن حداقل یک فرودگاه، قرارداشتن منطقه میزبانی در جایی با قابلیت رفت و آمد آزاد و آسان بین شهرها از اهمیت زیادی برخوردار است.
ما کجاییم؟
با این توصیفات، ما چقدر در حوصله میزبانی تورنمنت‌های بزرگ می‌گنجیم؟ حاشیه‌های اخیر پیرامون ورود بانوان به سالن برگزاری والیبال، بلیت‌فروشی ناقص (ورود آن‌هایی که بلیت نداشتند به جای آن‌هایی که اینترنتی خریداری کرده بودند!) و البته جداسازی راه ورودی تماشاگران با گونی(!)، تنها بخشی از ناتوانی ما دربرآورده کردن همه خواسته‌ها از یک میزبان بود. بیشتر استادیوم‌ها و سالن‌های ورزشی ما استاندارد لازم و خط‌کشی مناسبی ندارند. سیستم نورپردازی در شب، خیلی ضعیف است و گاهی مانند والیبال، حد و مرزی غیراز یک گونی برای جدا کردن تماشاگران از دوستداران رقیب باقی نمی‌ماند!
هتل‌های نامناسب
حضور والیبالیست‌های لهستانی در هتل نامرغوب اتفاق جدیدی نبود. ما در میزبانی‌ها معمولا هتل‌های خوبی برای میهمانان درنظر نمی‌گیریم. البته منظور فقط وجود جایی تمیز و قابل استراحت نیست. هنوز به سبک کافی‌شاپ‌های وسط شهر، پسورد «وای‌فای» در هتل‌ها عمل نمی‌کند و عملا خبرنگاران و آنالیزورهای تیم‌های مختلف از رصد و پردازش اطلاعات بازمی‌مانند!
سایر موارد
در بخش توزیع عادلانه نیروی انسانی به حضور توامان مرد و زن اشاره شد؛ اتفاقی که در ایران امکان‌پذیر نیست. متاسفانه در همه ورزشگاه‌های ما استانداردهای لازم برای پوشش خبری مناسب در فضایی بی‌استرس وجود ندارد. در برخی ورزشگاه‌ها اگر هم اینترنت وجود داشته باشد به هردلیلی حجم کافی برای انتقال و استفاده از اطلاعات موجود نیست و به دلیل زیرساخت‌های نه‌چندان مطلوب مخابرات، قطعی اینترنت در میزبانی‌ها حضور ملموسی دارد!
باقرزاده: لابی‌گری حرف اول را می‌زند
فضل‌الله باقرزاده، رئیس فدراسیون شمشیربازی و عضو هیأت اجرایی کمیته ملی المپیک درباره ضعف ورزش ایران در کسب میزبانی‌های بین‌المللی به «شهروند» می‌گوید: »به طور کلی بحث لابی‌گری در ورزش دنیا به‌عنوان یک اصل در اولویت قرار گرفته است. کسب میزبانی المپیک و همچنین جام‌جهانی شاید مهم‌ترین اتفاقات در سطح ورزش جهان باشد که دیدیم 2 کشور آسیایی مثل ژاپن و قطر برای سال‌های 2020 و 2022 توانستند به آن دست پیدا کنند. از نظر ویژگی‌های جغرافیایی، استعداد و حتی بحث سخت‌افزاری که ایران را با قطر مقایسه کنید، قطعا آنها در سطح پایین‌تری هستند اما توانستند به هر روشی شده، این میزبانی را کسب کنند، درحالی که کشوری مثل آمریکا که از قدرت‌های دنیا است، رقیب قطر بود.» وی همچنین می‌افزاید: » با این‌که نفوذ و لابی‌گری در کسب میزبانی حرف اول را می‌زند اما بحث مشکلاتی که ما در برگزاری رقابت‌های بانوان داریم و همچنین برخی مسائل دیگر مثل به‌رسمیت نشناختن رژیم‌اشغالگر قدس، محدودیت‌هایی را برای ورزش ایران ایجاد کرده است. با این حال به نظرم از نظر سخت‌افزاری و برگزاری مسابقات ما در خیلی از رشته‌ها بالاتر از کشورهای دیگر هستیم. همین الان تجربه میزبانی مسابقات جهانی در رشته‌های کشتی و والیبال را داریم که می‌بینید چقدر خوب برگزار می‌شود. درنهایت حتی با وجود محدودیت‌ها ما با رایزنی‌ها می‌توانیم به میزبانی بزرگ هم برسیم.»
روزهای دشوار آینده
با این ضعف‌های ساختاری، بعید نیست درست مانند تهدید صورت گرفته از سوی فدراسیون جهانی والیبال در سایر رشته‌ها هم میزبانی از ما سلب شود. چندی قبل، مدعی میزبانی دوره بعدی فوتبال جام‌ملت‌های آسیا بودیم اما امارات با ده‌ها فاکتور برتر، مایی که فقط به تماشاگران بیشتر می‌بالیدیم را جا گذاشت. تا وقتی علاوه بر وضع ناهنجار ورزشگاه‌ها به داد سیستم اینترنتی و هتل‌ها نرسیم، از گرفتن میزبانی بازی‌های بین‌المللی خبری نیست.