دکتر مهرزاد غلامپور فوق‌تخصص غدد و متابولیسم مجتمع دارویی - درمانی هلال ایران

پیش از ماه مبارک رمضان سعی کنیم دانش و آگاهی خود را در رابطه با علایم و نشانه‌های افت یا افزایش قند خون، افزایش فشار خون، افزایش وزن و چگونگی تست قند خون جهت جلوگیری از ابتلا به عوارض حاد دیابت بالا ببریم.
در ماه رمضان اصلی‌ترین خطری که روزه‌دار دیابتی را تهدید می‌کند افزایش قند خون (هایپرگلیسمی) در شب و کاهش قند خون (هیپوگلیسمی) در طول روز است. علایم اولیه هیپوگلیسمی معمولا تعریق شدید، گرسنگی، ضعف، رنگ پریدگی، تاری دید، سرگیجه و سردرد است. اگر اقدام درمانی انجام نشود فرد ممکن است هوشیاری خود را از دست بدهد.‌ هایپر گلیسمی معمولا با این علایم همراه است: احساس تشنگی، تکرار ادرار، احساس خستگی و بی‌حالی. ‌هاپیر گلیسمی در بلندمدت منجر به کاهش وزن می‌شود.
هنگامی که فرد روزه است، احتمال افت قند خون بیشتر از روزهای معمولی است. اگر نشانه‌های افت قند خون (ضعف، رنگ‌پریدگی، تعریق، تنگی نفس و...) را در خود احساس کردید، روزه خود را با خوردن آب میوه یا غذای شیرین شکسته و قند خون خود را اندازه بگیرید و به پزشک خود گزارش کنید.
با انجام اقدامات زیر می‌توان از احتمال افت قند خون در طول روز جلوگیری کرد: بدون سحری مطلقا روزه نگیرید؛ وعده سحر را دیرترین زمان ممکن (قبل از اذان صبح ) میل کنید؛ غذا را به اندازه و کامل میل کنید و از پرخوری بپرهیزید؛ آب و مایعات فراوان بنوشید؛ با پزشک و متخصص تغذیه در رابطه با مقدار غذا و نحوه مصرف دارو مشورت کنید.
خطر افزایش قند خون بعد از افطار افزایش می‌یابد که برای کاهش این خطر، بهتر است در ابتدا از غذاهای سبک مانند نان و پنیر و گردو استفاده شود و حتما برای وعده افطار نیز با پزشک و متخصص تغذیه مشاوره کنید.
اندازه‌گیری و پایش مکرر قند خون به وسیله دستگاه‌های تست خون در طول روزه‌داری الزامی است. توصیه می‌شود حداقل 4 بار در طول شبانه‌روز در این ایام قند خون خود را اندازه بگیرید. صبح زود و قبل از خوردن سحری، وسط روز (ساعت 13 الی 15) جهت اطمینان از پایین نبودن قند خون و 2 ساعت بعد از افطار.افراد دیابتی تیپ 2 که انسولین مصرف نمی‌کنند با اندازه‌گیری قند خون ممکن است بتوانند با نگرانی کمتری روزه بگیرند. افراد مبتلا به دیابت نوع 2 که فقط یک‌بار تزریق انسولین می‌کنند نیز زیر نظر پزشک معالج خود شاید بتوانند بدون ایجاد مشکل حاد اقدام به روزه‌داری کنند. توصیه می‌شود در مورد نوع صحیح انسولین‌تان با پزشک معالج خود مشورت کنید.به یاد داشته باشید که اندازه‌گیری قند خون روزه را باطل نمی‌کند. قرآن کریم در آیات 183 تا 185 سوره بقره صراحتا افراد بیمار و افرادی را که روزه‌داری باعث تشدید بیماری آنها می‌شود، از روزه گرفتن معاف کرده است. قند خون بالا ممکن است با درد و نشانه واضحی همراه نباشد ولی طی ماه‌ها و سال‌ها خطرناک است، به طوری که در بلندمدت می‌تواند منجر به آسیب چشم‌ها، کلیه‌ها، پاها، سیستم عصبی و گوارشی و همچنین مجاری ادراری شود.