مجید تخت روانچی، معاون وزیر امورخارجه ایران و عضو ارشد تیم مذاکره هسته‌ای کشورمان روز گذشته در گفت وگویی با بولتن دانشمندان هسته‌ای آمریکا در پاسخ به سوالی درباره این‌که طرف غربی در مذاکرات هسته‌ای ایران و گروه 1+5 موارد جدیدی را به این مذاکرات افزوده و این‌که آیا همه طرف‌ها هنوز در چارچوب تفاهم لوزان گفت‌وگو می‌کنند یا نه؟ افزود: آنچه ما در لوزان به دست آوردیم یک تفاهم بود نه توافق؛ راه‌حلی برای پایان دادن به برخی اختلافات. اینجاست که تفاوت وجود دارد. ما زیر چتر این تفاهم کلی کار کردیم اما باید بگویم که در لوزان زمان کافی برای پرداختن به جزییات نداشتیم.
معاون وزیر امور خارجه کشورمان ادامه داد: بنابراین ما و دیگر شرکای‌مان تلاش کرده‌ایم تا ببینیم می‌توانیم مسائلی که برای هر دو طرف اهمیت دارد را حل کنیم یا نه؟ زمانی که شما درباره کلیات صحبت می‌کنید می‌توانید با سرعتی کمتر یا بیشتر اعلام موافقت کنید اما وقتی وارد جزییات می‌شوید به زمان بیشتری نیاز دارید. برخی مواقع لازم است که پافشاری کنید. بنابراین کار ساده‌ای نیست که به سرعت به پایان همه چیز دست یابید اما ما منطق لوزان را دنبال می‌کنیم.
تخت‌روانچی درباره موضوعات حل نشده و این‌که آنها بیشتر سیاسی هستند یا فنی؟ بیان کرد: باید بگویم هر دو. مسائلی مربوط به هر دو جبهه وجود دارد. از آن‌جایی که در مرحله حساسی قرار داریم من نمی‌خواهم وارد جزییات شوم اما درخصوص هر دو موضوع اصلی یعنی هسته‌ای و تحریم‌ها هنوز مسائل فنی برای حل شدن وجود دارد. صادقانه باید بگویم که علاوه بر این، تصمیمات سیاسی نیز باید اتخاذ شوند. او افزود: از طرفی دیگر باید تأکید کنم که ما در لوزان در بعد هسته‌ای وارد جزییات زیادی شدیم. ما درباره تحریم‌ها نیز رایزنی کردیم اما در مقایسه با آنچه درباره مسأله هسته‌ای به دست آوردیم، درباره تحریم‌ها حاصل نشده است. اکنون این موضوع از اهمیت زیادی برخوردار است و همان‌طور که گفتم اگر در مساله هسته‌ای وارد جزییات شده‌ایم، باید درباره مساله تحریم‌ها نیز همین کار را انجام دهیم.
معاون وزیر امور خارجه ایران درباره نقش مجلس ایران در روند مذاکرات هسته‌ای گفت: همان‌طور که می‌دانید چند روز پیش مجلس قانونی را تصویب کرد که به تأیید شورای نگهبان رسید. ما (برای توافق) به تأیید آنها نیاز نداریم اما وزارت امور خارجه باید توافق را به مجلس ارایه دهد و هر 6 ماه یک بار گزارش به‌روز شده‌ای را به مجلس تحویل دهد. همچنین شروط دیگری در این قانون وجود دارد. به‌عنوان مثال ما باید در چارچوب مصوبه مجلس عمل کنیم. مجلس در این زمینه بسیار فعال است.
تخت‌روانچی ادامه داد: تصویب پروتکل الحاقی باید از طریق مجلس انجام شود و ما معتقدیم که علاوه بر پروتکل الحاقی حتی اجرای این شروط نیز باید منوط به تأیید مجلس باشد. ما به‌عنوان دولت باید به حرف مجلس گوش دهیم و آنها چارچوب عملکرد ما را تعیین می‌کند. وی تصریح کرد: اگر توافقی حاصل شود یک توافق خوب خواهد بود. این چیزی است که همه ما و نه فقط ایران می‌خواهیم. این توافق باید در چارچوب آنچه رهبر معظم انقلاب و مجلس تعیین کرده‌اند، باشد و در این صورت است که اجرای توافق روان و ساده خواهد بود.
معاون وزیر امور خارجه کشورمان درباره روند اجرای پروتکل الحاقی و بازرسی از تأسیسات نظامی گفت: پیش از هر چیز باید ببینیم که تعهدات بین‌المللی ایران چه چیزی است. ما با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی توافق پادمانی داریم که سال‌ها براساس آن عمل کرده‌ایم و تاکنون هیچ مساله‌ای دراین باره وجود نداشته است. او افزود: علاوه بر این مساله پروتکل الحاقی وجود دارد. ما در سال‌های 2003 تا 2005 به مدت دو سال آن را اجرا کردیم. آژانس برای رفتن به نقاط مختلف در ایران به انتخاب خود آزاد بود و هیچ مشکلی درباره مکان‌هایی که آژانس خواستار بازدید از آن و گفت‌وگو درباره آن بود، وجود نداشت. بنابراین تا جایی که سابقه ما درباره اجرای پروتکل الحاقی در سال‌هایی که آن را داوطلبانه اجرا کردیم، نشان می‌دهد، حتی یک مشکل هم وجود نداشت.
تخت‌روانچی خاطرنشان کرد: بازرسان کار خود را در ایران انجام داده‌اند. ایران علاوه بر این تحت کنوانسیون تسلیحات شیمیایی، دسترسی به تأسیسات نظامی را فراهم کرد. بنابراین هرگاه صحبت از تعهدات ما طبق الزامات مشروع بین‌المللی به میان می‌آید ما هیچ مشکلی نداشته‌ایم. وی همچنین گفت: ما اکنون درحال ورود به مرحله جدید هستیم و اگر به یک توافق نهایی دست پیدا کنیم شامل پروتکل الحاقی خواهد بود. ما در متن به اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی اشاره کرده‌ایم که این تا زمان آخرین مرحله یعنی تصویب آن توسط مجلس ایران خواهد بود. این بدین معنی است که اجرای پروتکل به بخشی از قوانین ملی ایران تبدیل می‌شود. بنابراین اگر به یک توافق دست پیدا کنیم ایران ملزم به پیروی از پروتکل الحاقی است که شامل دسترسی‌های مدیریت شده می‌شود.
تخت‌روانچی بیان کرد: اگر شما به سوالات و تحولات اخیر درباره این‌که آیا ایران امکان دسترسی مدیریت شده را فراهم می‌کند اشاره دارید باید بگویم که نمی‌توانم آن را در خلأ مورد بحث قرار دهیم. شما باید ببینید که این موضوع کجا و در چه قالبی مطرح شده است. اگر به یاد بیاورید زمانی که یک‌سری تفاهمات در لوزان به دست آمد، ایده دسترسی به سایت‌های نظامی ایران در هر زمان و در هر کجا مطرح شد. این موضوع نگرانی‌هایی را درباره هدف اصلی این ایده به وجود آورد. این‌که این کار مربوط به توافق است یا درباره سر درآوردن از این‌که در نیروی نظامی ایران چه می‌گذرد.
این دیپلمات ارشد ایرانی تأکید کرد: ما به هیچ‌کس اجازه نمی‌دهیم وارد مجموعه‌های نظامی‌مان شود. چون پروتکل الحاقی به این معنی نیست که بازرسان هر کجا خواستند را بازدید کنند و برای این‌که هر کاری خواستند انجام دهند و با هر که خواستند صحبت کنند دست بازی داشته باشند. بلکه پروتکل الحاقی به معنی فراهم کردن دسترسی به نواحی مشخص است که مدارکی دال بر خطاهایی ادعایی وجود داشته باشد که اسناد مربوط به آن هم باید به اعضا ارایه شود.
معاون وزیر امور خارجه کشورمان ادامه داد: من فکر نمی‌کنم که در آینده برای اجرای پروتکل الحاقی مشکلی وجود داشته باشد. می‌دانید این موضوع درباره مواردی خاص است نه هر موردی. به‌طور قطع این مسأله مردم را نگران می‌کند. من نمی‌توانم تصور کنم که به‌عنوان مثال آمریکا اجازه چنین کاری را بدهد. این حساسیت صرفا مختص ایران نیست. هیچ کشوری درِ تأسیسات نظامی‌اش را باز نمی‌کند و ایران هم از این امر مستثنی نیست. ما می‌خواهیم با فراهم کردن دسترسی روزانه به بازرسان، کار آژانس را راحت‌تر کنیم.
این دیپلمات ارشد ایرانی درباره مساله لغو تحریم‌ها و موضع ایران دراین‌باره گفت: از همان ابتدای مذاکرات ما تأکید داشتیم هر آنچه انجام می‌دهیم باید هم‌راستا و متناسب با آن چیزی باشد که طرف مقابل انجام می‌دهد. منظور من این نیست که هر آنچه ایران درباره برنامه هسته‌ای‌اش انجام می‌دهد باید طرف مقابل هم همان را اجرا کند؛ قطعا این نیست اما نمی‌توانیم انتظار داشته باشیم که کارمان را انجام دهیم، تعهدات‌مان را اجرا کنیم و صبر کنیم تا طرف مقابل تعهداتش را اجرایی کند. بنابراین باید یک همزمانی وجود داشته باشد. ما به دوستان‌مان در گروه 1+5 گفته‌ایم که ایران آماده است یک سری گام‌ها درخصوص مساله هسته‌ای را در مرحله اول انجام دهد به شرط آن‌که اطمینان یابیم طرف مقابل هم تعهداتش را انجام می‌دهد. ما هنوز درحال بحث درباره این موضوعات هستیم.
او ادامه داد: اما مساله همزمانی چیزی است که ما روی آن پافشاری می‌کنیم. این‌که ایران سهم خود را انجام دهد و طرف مقابل نیز به‌طور همزمان سهم خود را اجرایی کند اما این کار نمی‌تواند بر این مبنا باشد که طرف دیگر منتظر بماند تا ما کارمان را انجام دهیم و بعد آنها درباره آنچه می‌خواهند انجام دهند تصمیم بگیرند. مساله همزمانی چیزی است که روی آن پافشاری کردیم و من فکر می‌کنم که همکاران‌مان آن را درک کرده‌اند. آنها همان فکری را دارند که ما داریم و از نظر من قابل حل شدن است.
معاون وزیر امور خارجه کشورمان در پایان در پاسخ به این سوال که اگر توافقی حاصل نشود چه تاثیری بر دولت خواهد گذاشت؟ بیان کرد: می‌دانید ما همیشه با همه بسیار صادق بوده‌ایم. اگر توافقی به دست آید به نفع ما، به نفع منطقه و به نفع 1+5 است. این واقعا یک بحران ساختگی است اما یک توافق برای این‌که پایدار باشد باید خوب باشد. در عین حال دست نیافتن به یک توافق پایان جهان نیست. دولت کنونی تلاش می‌کند تا از وابستگی به نفت در اقتصادش فاصله بگیرد و از این‌که گروگان قیمت نفت باشد رهایی یابد. بنابراین در سال‌های آینده امیدواریم که این وابستگی به صفر برسد. ما می‌دانیم که کار مشکلی خواهد بود و هیچ‌کس نمی‌تواند انکار کند که نداشتن ارز خارجی دشوار است اما ما معتقدیم که باید یک توافق خوب داشته باشیم یا در غیر این صورت به خودمان اتکا کنیم.