عیسی علوی | تا کمتر از 10سال پیش در ایران رغبتی برای ساخت سالن سینمای جدید و مدرن وجود نداشت، مخاطب مجبور بود فیلم‌های مدنظر خود را در سالن‌هایی ببیند که عمرشان به 30 یا
40 سال پیش می‌رسید. در این مدت صاحبان سینما حتی حاضر به نوسازی سینماهای خود نبودند و روز به روز سینماها قدیمی‌تر و پر مشکل‌تر می‌شدند. سینمای ایران مدام فیلم می‌ساخت و مخاطب برای دیدنشان راهی جز حضور در سالن‌های نمور با پرده‌های نمایش کیفیت پایین و صندلی‌های سوراخ و خراب شده نداشت. سالن‌هایی که بدون کمترین توجه برای تأمین رضایت‌‌خاطر مخاطب تنها وظیفه خود را استفاده از چند آپاراتچی برای تعویض حلقه‌های فیلم می‌دیدند. در تابستان کولرها خراب بود و در زمستان از شدت سرما مخاطب روی صندلی خود جمع می‌شد. امکانات هم که محدود می‌شد به داشتن بوفه خوراکی و داشتن سرویس بهداشتی، که حتی کیفیت این امکانات هم سینما به سینما متفاوت بود! اینها نکاتی است که نامش نه سیاه‌نمایی که یادآوری واقعیت سالن‌های سینمایی ایران تا نیمه‌های دهه 80 بود. البته که هنوز هم خیلی جاها به‌خصوص در شهرستان‌ها وضع سالن‌های سینما همین است. اما از نیمه دوم دهه 80 با چند اتفاق مسیر تازه‌ای در ساخت سالن‌های سینمایی جدید آغاز شد، افتتاح مجموعه اریکه ایرانیان، پردیس سینمایی زندگی و بازسازی سینمای سوخته آزادی به شکلی کاملا مدرن با امکانات بسیار بیشتر و سالن‌های باکیفیت‌تر آغازگر این مسیر بود. در تمام این سال‌ها بسیاری از کارشناسان بارها به کمبود سالن سینمای باکیفیت برای جذب مخاطب اشاره کرده و از مدیران مختلف درخواست کرده‌اند عوض صرف هزینه‌های چند صد میلیونی و چند میلیاردی از پول بیت‌المال برای ساخت فیلم‌هایی که در خوش بینانه‌ترین حالت به زور مخاطبشان به چند‌هزار نفر می‌رسد سرمایه سینمای کشور را صرف تجهیز سینماها یا افتتاح سالن‌های جدید سینمایی کنند. چرا که مخاطب امروز باید ترغیب شود که سینما برود و یک سالن سینمای خوب و مجهز و باکیفیت می‌تواند دلیل بسیار مهمی برای ترغیب شدنش باشد. از مدت‌ها پیش همه به دنبال سندی برای اثبات این گفته بودند که بالاخره موسسه سینما شهر با اعلام رسمی پرفروش‌ترین سینماهای کشور این سند را تهیه کرده است.
پردیس‌ها پرفروش‌ترینند
موسسه سینما شهر که مدتی پیش به مقایسه وضع اکران بهار چند سال اخیر سینمای ایران از لحاظ میزان فروش و مخاطب پرداخته بود این بار در لیست آماری جالبی به وضع پرفروش‌ترین سینماهای کشور در سه ماه ابتدایی سال 94 پرداخته است. بر طبق این گزارش سینما کوروش تهران با فروش متوسط ۸۶۲میلیون تومان در ماه در سه ماهه نخست سال ۹۴ بیشترین فروش متوسط کل سینماهای کشور را به خود اختصاص داده است. پردیس سینمایی آزادی با فروش ۶۴۳میلیون تومان پس از سینما کوروش بیشترین فروش را به خود اختصاص داده، پردیس هویزه مشهد با فروش متوسط ماهانه ۳۷۶میلیون تومان در رتبه بعدی قرار دارد. پردیس سینمایی ملت با فروش متوسط ماهانه ۲۸۸میلیون در سه ماه نخست سال ۹۴ در رتبه چهارم فروش سینماها است. سینما فرهنگ تهران به‌طور متوسط در هر ماه ۲۵۳میلیون تومان فروش داشته و پردیس زندگی هم در سه ماهه نخست امسال ۲۴۲میلیون تومان بلیت فیلم‌های سینمای ایران را فروخته است. در این گزارش سینما ایران تهران با ۱۴۶میلیون تومان، سینما ساویز کرج با ۱۴۲میلیون تومان، اریکه ایرانیان با ۱۳۵ میلیون تومان، سینما ماندانا با ۱۲۳میلیون، سینما جوان با ۱۱۳میلیون تومان، سینما قدس اصفهان ۱۰۹میلیون تومان، سینما مرکزی با فروش ۹۲میلیون تومان، سینما شکوفه با فروش متوسط ماهانه ۸۸میلیون تومان، سینما فلسطین با ۵۲میلیون تومان، آفریقای تهران با ۴۳میلیون تومان، بهمن تهران با ۲۴میلیون تومان، آفریقای مشهد با۴۰میلیون، استقلال تهران با ۲۶میلیون، موزه سینما با ۳۵میلیون، قدس تهران با ۲۹میلیون، ساحل اصفهان با ۳۲میلیون، پردیس راگا با ۲۹میلیون تومان، سپیده تهران با ۹میلیون، عصرجدید با ۲۸میلیون، سمرقند تهران با ۱۵میلیون، سعدی شیراز با ۱۴میلیون، تک صفاییه با ۲۳میلیون، پارس تهران با ۲۴میلیون و پردیس چارسو با ۳۲میلیون تومان فروش متوسط ماهانه در سه ماهه ابتدای سال 94 در رتبه‌های بعدی قرار دارند.
سالن مجهز عامل ترغیب مخاطب
در بین 5 سینمای اول کشور از نظر متوسط فروش، چهار سینما پردیس سینمایی هستند و یک سینما هم تجهیز و بازسازی شده است. یعنی مخاطبین سینما ترجیح اول و آخرشان این است که قبل از هر چیز در یک محیط مناسب به تماشای فیلم بنشینند. آن وقت اگر در این محیط مناسب فیلم بدی دیدند می‌توانند اعتراض را سمت فیلمسازان بگیرند و بعد همه مسئولان و مدیران و دست‌اندرکاران فرهنگ و سینما از کارگردانان طلب فیلم خوب داشته باشند. اتفاقی که در سراسر جهان رخ می‌دهد، یعنی ابتدای امر ابزار دیدن فیلم توسط مخاطب در یک محیط خوب و آرام را فراهم می‌کنند و بعد از او انتظار دارند نسبت به آن چه می‌بیند بازخورد مثبت یا منفی نشان دهد. از این مسأله که بگذریم یک نکته مهم دیگر هم جالب توجه است. کوروش به‌عنوان پرفروش‌ترین پردیس سینمای کشور بخشی از مجتمع تجاری کوروش است، یعنی مخاطب تنها برای دیدن فیلم سینمایی به مجتمع کوروش نمی‌رود بلکه این مجتمع محلی برای خرید و گردش خانوادگی است. به این ترتیب بسیاری از مخاطبان ممکن است اصلا به قصد دیدن یک فیلم سینمایی به کوروش نروند اما با دیدن سینما در این مجتمع یکهو به سرشان بزند که خب سینمارفتن هم بد نیست. به این ترتیب مخاطبی که ممکن بود سالی به 12 ماه گذرش به سینما نخورد به دلیل در دسترس بودن سالن سینما در یک مجمتع تجاری می‌تواند فیلم دیدن را هم جزو انتخاب‌های خود قرار دهد. این تجربه پیش از این در مجموعه «اریکه ایرانیان» استفاده شد که اتفاقا آن‌جا هم موفقیت‌آمیز بود و به تازگی مجتمع‌های تجاری و تازه تأسیس «چارسو» و «تیراژه 2» از این روش استفاده کرده‌اند و احتمالا با پرمشتری شدن این مجتمع‌های تجاری رونق سینماهای آنها هم بیشتر خواهد شد و در نتیجه آنها نیز به سینماهای پرفروشی تبدیل می‌شوند. این تجربه‌ها یک فرصت مناسب است برای مدیریت سینمایی و فرهنگی کشور تا با بهره‌گیری از آن به سراغ سرمایه‌گذارانی بروند که در شهرهای مختلف قصد ساخت مجتمع‌های تجاری از این دست را دارند و با حمایت‌های مختلفی که در توانشان است آنها را ترغیب کنند که به اندازه یک یا چند سالن در هرکدام از این مجتمع‌ها سالن‌های مدرن سینما ساخته شود، اتفاقی که بدون‌شک در درازمدت می‌تواند تأثیر بسیار خوبی بر رونق اقتصادی سینما بگذارد. خصوصا که بسیاری از شهرهای ایران از داشتن یک سینمای مجهز و خوب محرومند آن هم درحالی‌که در همین شهرها مراکز تجاری و خرید بسیار خوبی ساخته می‌شود و به بهره‌برداری می‌رسد.