برگردان و تنظیم: طرحنو| راضیه زرگری
شاخص صلح جهانی 2015 نشان میدهد، جهان بهطور فزایندهای به تکههای متضاد و جدا افتده در برخورداری از صلح و آرامش تبدیل میشود. برخی کشورها از صلح و رفاه در سطح بیسابقهای بهره میبرند درحالیکه دیگران در مارپیچ خشونت و درگیری بیشتر فرو میروند. براساس گزارش شاخصهای صلح، صلح در اروپا به بالاترین رکورد تاریخی خود رسیده است درحالیکه در خاورمیانه خشونت و درگیریهای فرقهای و مذهبی هر روز عمیقتر میشود. بسیاری از کشورهای عضو سازمان همکاری و توسعه اقتصادی با ارتقای روند کاهش نرخ قتل در کنار کاهش مخارج و تجهیزات نظامی به سطح بالا و قابلقبولی از صلح رسیدهاند. ایسلند در صدر این شاخص بهعنوان صلحآمیزترین کشور جهان قرار گرفته و سوریه بیشترین ناآرامی و کمترین میزان صلح را داراست. صلح در خاورمیانه و شمالآفریقا به پایینترین سطح خود از سال 2008 تا امروز رسیده و این نخستینبار است که منطقه خاورمیانه به پایینترین سطح صلح در جهان میرسد. رشد فعالیتهای تروریستی از خاورمیانه سرریز شده و به شمال آفریقا بهویژه به کشورهای جنوب صحرای آفریقا با بیشترین فراوانی در نیجریه، کامرون و نیجر رسیده است. شدت درگیریهای مسلحانه با افزایش تلفات انسانی در سطح جهانی 3.5 برابر شده است؛ آماری که از 49هزار کشته در سال 2010 به 180هزار کشته در سال 2014 رسیده است. درمجموع مرگ ناشی از تروریسم درسال 2014 با 9درصد افزایش به حدود 20هزار نفر افزایش یافته است. تقریبا یکدرصد از جمعیت جهان امروز پناهنده یا آوارهاند، رقمی که بالاترین میزان آوارگی از سال 1945 تا امروز را نشان میدهد، در عین حال انتظار میرود این ارقام رو به افزایش رود. تأثیر منفی خشونت بر اقتصاد جهانی ایالات متحده به 14.3 تریلیون دلار یا 13.4درصد از تولید ناخالص داخلی جهانی (معادل اقتصاد ترکیبی از برزیل، کانادا، فرانسه، آلمان، اسپانیا و انگلستان) در سال گذشته رسیده است. براساس شاخص صلح جهانی 2015 که توسط اتاق فکر جهانی موسسه «اقتصاد و صلح» منتشر شده است، افزایش درگیریهای داخلی و در نتیجه بروز فزاینده بحران پناهندگی از عوامل کلیدی و اصلی در هزینههای مهار خشونت جهانی بهشمار میروند. از سال 2008 تأثیر کلی خشونتهای جهانی بر اقتصاد 1.9 تریلیون دلار (15.3درصد+) برآورد شده است.
تنها هزینه حمایت از پناهندگان و آوارگان داخلی از سال 2008 تا 267درصد افزایش یافته و امروز بالغ به 128میلیارد دلار رسیده است. در عین حال هزینههای نیروهای نظامی، کشتار و هزینههای پلیس با محاسبه 68.3درصد از کل هزینههای درگیری و جنگ همچنان در دسته گرانترینها قرار دارد. استیو کیلیا، موسس و رئیس اجرایی موسسه اقتصاد و صلح عنوان میکند: «کاهش تعارضات و درگیریها، راهبرد حیاتی در تضمین برنامه بهبود اقتصاد جهانی است. اگر خشونت جهانی بهطور یکنواحت تا 10درصد کاهش پیدا کند، 1.43 تریلیون دلار بهطور موثر به اقتصاد جهانی اضافه میشود برای اینکه این رقم را بهتر درک کنیم، چیزی بالغبر 6برابر ارزش کل ترکیب کمک مالی یونان و وامهای صندوقبینالمللیپول، بانک مرکزی اروپا و دیگر کشورهای منطقه یورو را متصور شوید.
بهطور کلی، سطوح جهانی صلح درسال 2014 ثابت باقی ماند و در عین حال پایینتر از وضع صلح از سال 2008 است. با این حال میانگین کلی بیانگر پراکندگی زیاد میان کمترین و بیشترین میزان صلح و آرامش در ملتها است؛ تا آنجا که درسال گذشته، 81 کشور سطح آرامش خود را بهبود دادهاند درحالیکه صلح و آرامش در 78 کشور بدتر شده است.
بسیاری از کشورهای اروپایی درحال حاضر با کاهش آمار کشتار، کاهش بودجه نظامی و خروج نیروهای ناتو از عراق و افغانستان، بالاترین سطح صلح را در طول تاریخ تجربه میکنند. برعکس، در کشورهایی بهطورسنتی در پایینترین شاخص صلح قرار دارند مانند عراق، سوریه، نیجریه، سودان جنوبی و جمهوری آفریقای مرکزی این شاخص پایینتر آمده است. لیبی شاهد وخیمترین وضع عدم صلح و آرامش بوده است که در ردهبندی صلح در میان 162 کشور به جایگاه 149سقوط کرده است. اوکراین که از مرگ بیش از 6هزار نفر در درگیریهایش رنج میبرد و بیش از یکمیلیون نفر آواره دارد، دومین کشور سقوطکننده در شاخص صلح است.
چهار منطقه اروپا، شمال آمریکا، جنوب صحرای آفریقا و آمریکایمرکزی و کاراییب، سال گذشته را با بهبود در وضع صلح پشتسر گذاشتند. درگیریهای فرقهای و جنگهای داخلی در خاورمیانه و شمالآفریقا، سطح صلح را کاهش داده و در نتیجه امروز به بدترین حالت خود رسیده، درحالیکه جنوب آمریکا نیز شاهد وخامت در رتبه خود است که بهطور عمده به افزایش تظاهرات مردمی و افزایش تلقی از جرم و جنایت برمیگردد.
با وجود پیشرفتهای کنونی صلح در بسیاری از کشورها، تعداد و شدت درگیریهای مسلحانه با افزایش 267درصدی شمار مرگهای ناشی از جنگ از سال 2010 بهطور چشمگیری بالا رفته است. با بروز سطح بیسابقهای از شمار پناهندگی، آخرین برآورد حقوق بشر سازمان ملل نشان میدهد که حدود 0.75درصد از جمعیت کنونی جهان را پناهندگان و آوارگان داخلی به خود اختصاص میدهند که جمعیتی بالغ بر 50میلیوننفر را شامل میشود. این افزایش 131درصد در کمتر از یکدهه اتفاق افتاده که نهتنها ناشی از جنگ در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا است، بلکه بهواسطه درگیریهای مداوم در جمهوری دموکراتیک کنگو و کلمبیا با افزایش 23درصدی و 13درصدی آوارگان داخلی در کشور مبدأ در سال 2013 ایجاد شده است. سال 2014 در 69 کشور مرگومیر ناشی از تروریسم ثبت شدهاست، این آمار نسبت به 60سال اخیر با استفاده روزافزون از تاکتیکهای تروریستی بهوجود آمده است. گسترش فعالیتهای تروریستی از خاورمیانه و شمال آفریقا به جنوب صحرای آفریقا با بزرگترین فراوانی در نیجریه، کامرون و نیجر ثبت شده است. نیجریه درحالحاضر دومین کشور قربانی تروریسم پس از عراق است که 140درصد افزایش در مرگومیر را با مرگ 4هزار و 392نفر درسال 2014 تجربه کرده است. کامرون، همسایه نیجریه 191 مرگومیر ناشی از جنگ و درگیری را درسال 2014 ثبت کرده است که این رقم با هیچ سالی در این کشور قابلقیاس نیست. درسال 2014 کمتر از یکدرصد مرگومیر تروریستی در کشورهای عضو سازمان همکاری و توسعه اقتصادی(OECD) رخ داده است. قتلعام بوکوحرام در کشتار بیش از 2 هزار غیرنظامی در Baga در حمله تروریستی ژانویه سال 2015 مرگبارترین رویداد بعد از واقعه 11سپتامبر تلقی میشود که البته یکماه بعد از این کشتار بیرحمانه با رویداد قتل
11 روزنامهنگار در مجله فرانسوی شارلی ابدو تحتالشعاع قرار گرفت. استیو کالیا میگوید: «سال 2014 با دو روند متناقض نمایان شده است: از یکطرف، بسیاری از کشورهایOECD سطح بیسابقهای از صلح و آرامش را بهدست آوردهاند، از سوی دیگر، کشورهای نزاعمحور، بهویژه در کشورهای خاورمیانه، در درگیری و خشونت بیشتر فرورفتهاند. درواقع یک نگرانی واقعی در این رابطه وجود دارد، اینکه این درگیریها به حالتی مقاوم به درمان تبدیل شده و بتواند تروریسم را به کشورهای دیگر گسترش دهد».
زمینه مشترکی که در کشورهای دارنده بیشترین پیشرفت در صلح درسال گذشته میلادی وجود داشته، کاهش سطح درگیری خارجی سازمان یافته یا جنگ با همسایگان است که کشورهای آفریقایی گینهبیسائو، ساحلعاج، مصر و بنین در صدر کشورهای بهبود یافته قرار دارند. همچنین اروپا نیز شاهد افت مرگومیر ناشی از جنگهای خارجی سازمان یافته بوده است.
منبع: www.prnewswire.com