شهروند| در 4 ماه ابتدایی ‌سال 94 چندین فیلم توقیف شده در سال‌های دور و نزدیک با شرایط خاص و مختلف روی پرده رفته‌اند و اصطلاحا رفع توقیف شده‌اند؛ فیلم‌هایی مثل «قصه‌ها» به کارگردانی رخشان بنی‌اعتماد، «اشکان، انگشت متبرک و چند داستان دیگر» به کارگردانی شهرام مکری و «از رئیس‌جمهور پاداش نگیرید» به کارگردانی کمال تبریزی مهم‌ترین عناوین فیلم‌های اکران نشده و توقیف شده‌ای بودند که در چند وقت اخیر بالاخره رنگ پرده سینماها را به خود دیده‌اند. اما به این بهانه خبرآنلاین لیست جالبی منتشر کرده که در آن نام 230 عنوان فیلم وجود دارد که در دوره‌های مختلف مدیریتی سینما رنگ اکران را به خود ندیدند. اکران نشدن این فیلم‌ها دلایل متعددی دارد، اما اصلی‌ترین دلایل نداشتن فرصت برای اکران و توقیف توسط نهادهای تصمیم‌گیرنده بوده است. در این لیست نکات جالبی وجود دارد که ترجیح دادیم با بررسی دوره به دوره مدیریت‌ها به این نکات برسیم.
دهه 60 کمترین میزان توقیف فیلم
سال‌های 60 و 61 و دوره مدیریت مهدی کلهر به‌عنوان یکی از اولین مدیران سینمایی 7 عنوان فیلم رنگ پرده را به خود ندیدند که از مهم‌ترین آنها «خط قرمز» مسعود کیمیایی و «مرگ یزگرد» بهرام بیضایی بود. در فاصله سال‌های 61 تا 67 که به یکی از مهم‌ترین دوران‌های مدیریت سینمای ایران تبدیل شد و مدیریت آن برعهده فخرالدین انوار بود 8 فیلم رنگ پرده را ندیدند که تنها فیلم «عبور» به کارگردانی کمال تبریزی، کارگردان امروز شناخته شده‌ای پشت دوربین آن قرار داشت و باقی فیلم‌ها آثار کارگردانانی بودند که امروز هیچ نام و نشانی از آنها در سینما نیست ازجمله یداله نوعصری یا شهرام شبیری. نکته جالب این است که برخلاف تمام هیاهوها پیرامون مدیریت سینمای دهه شصت، دو دوره ابتدایی مدیریت پس از انقلاب سینما کمترین آمار فیلم‌های اکران نشده را دارند. سید‌مهدی فریدزاده مدیریت سال‌های 69 تا 70 سینمای ایران را برعهده داشت که فیلم‌های اکران نشده به 10 عدد رسید. کمال تبریزی با فیلم «در مسلخ عشق»، ابوالفضل جلیلی با «رقص خاک» و محمد علی نجفی با فیلم «افسانه شهر لاجوردی» مهم‌ترین کارگردانان و فیلم‌هایی هستند که در این دوره فیلم‌هایشان به نمایش در نیامد.
استارت توقیفی‌ها با عمو عزت
اما اوضاع به هم ریخته سینما در زمینه فیلم‌های اکران نشده با دوره مدیریت عزت الله ضرغامی آغاز شد. رئیس سابق سازمان صداوسیما به 21 فیلم در دوره مدیریت خود ما بین سال‌های 72 تا 76 اجازه اکران نداد. محمدعلی طالبی، ابوالفضل جلیلی، علیرضا داوودنژاد، محرم زینال‌زاده، رسول صدرعاملی، پرویز شهبازی، محسن محسنی‌نسب و کامبوزیا پرتوی مهم‌ترین چهره‌هایی بوده‌اند که در این دوره صابون اکران نشدن فیلم‌هایی که ساخته‌اند به تنشان خورده است. زنده‌یاد سیف‌الله داد هم با این‌که یکی از مدیران محبوب سینمای ایران بود اما در دوره کوتاه دو ساله مدیریت او هم بالغ بر 20 فیلم فرصت اکران پیدا نکردند. پرویز شهبازی، کیانوش عیاری، ایرج قادری، محمدعلی طالبی، عباس کیارستمی، جعفر پناهی، پرویز کیمیاوی و باز هم کارگردان ثابت این لیست ابوالفضل جلیلی مهم‌ترین کارگردان‌هایی بودند که فیلم‌هایشان رنگ پرده به خود ندید. محمدحسن پزشک هم دو ‌سال پس از درگذشت زنده‌یاد داد سکان مدیریت سینما را به عهده داشت که 17 فیلم هم در سال‌های 79 و 80 فرصت اکران پیدا نکردند. باز هم ابوالفضل جلیلی در این لیست حضور دارد و از چهره‌های مهم دیگر می‌توان به علیرضا امینی، فرزاد موتمن و حمید فرخ‌نژاد  اشاره کرد.
دولت نهم رکورددار فیلم اکران نشده
با آغاز دهه هشتاد موج فیلم‌های اکران نشده ناگهان صعود خود را آغاز کرد. در دوره مدیریت محمدمهدی حیدریان حدود 40 فیلم اکران نشد که با توجه به دوره 4ساله مدیریتی او به عبارتی می‌شود 10 فیلم در سال. نگران نباشید، ابوالفضل جلیلی همچنان در این لیست حضور دارد. حبیب‌اله بهمنی، علی شاه‌حاتمی، محسن محسنی‌نسب، محمدعلی باشه آهنگر، رهبر قنبری، کیانوش عیاری، محسن امیریوسفی،جعفر پناهی، ابوالقاسم طالبی، عباس کیارستمی، سعید ابراهیمی‌فر، حبیب کاوش، محمدعلی سجادی و... کارگردانان مطرح این دوره بودند که فیلم‌هایشان اکران شد اما رکورد اصلی این جدول متعلق است به دوره محمدرضا جعفری‌جلوه مدیر سینمایی دولت اول محمود احمدی‌نژاد است. حدود 70 فیلم در دوره مدیریت چهارساله جعفری‌جلوه اکران نشدند، یعنی حدود سالی 17 فیلم. از ابوالحسن داوودی و محمدمهدی عسگرپور و فرزاد موتمن و بهمن قبادی بگیرید تا داریوش مهرجویی، خسرو سینایی و علیرضا رئیسیان و جعفر پناهی. باقی اسم‌ها هم آن‌قدر زیاد بود که در فضای محدود این مطالب جا نمی‌شدند اما دوره جواد شمقدری با این‌که چهار‌ سال بسیار پرحاشیه و پر سروصدا بود اما تنها 23 فیلم اجازه اکران در دوره مدیریت او پیدا نکردند که نسبت به اوضاع سینما در این چهار ‌سال رقم معقولی است! و بالاخره دوره دو ساله حجت‌الله ایوبی هم تا اینجا 5 فیلم توقیفی داشته است که سهم علی احمدزاده دو فیلم بوده و محسن امیریوسفی و رضا درمیشیان و شهرام شاه‌حسینی دیگر چهره‌های این لیست هستند. حالا باید منتظر ماند و دید در دو‌سال باقیمانده دولت تدبیر و امید آیا ایوبی می‌تواند پس از سی‌سال بار دیگر تعداد فیلم‌های اکران نشده سینمای ایران را یک‌رقمی کند؟