شهروند| ویروس ابولا تاکنون جان بیش از 10‌هزار نفر را در آفریقا گرفته، نفوذ ویروس کرونا هم به کره‌جنوبی و از آنجا به چین، آمار 150 نفر کشته را نشان می‌دهد. این تمام ماجرا نیست. بررسی‌ها نشان می‌دهد بیماری‌های نوپدید امروزی از وبا، طاعون و تب زرد که در دهه‌های 60 و 70 میلادی منجر به مرگ‌ومیر افراد زیادی در جهان می‌شد، دامنه بسیار گسترده و پیچیده‌تری پیدا کرده، تا جایی که در حال حاضر به بیش از 40 بیماری نوپدید ازجمله ابولا، مرس، کرونا، تب کریمه کنگو رسیده است. همه اینها در شرایطی است که به گفته رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت، جهان درحال حاضر برای مقابله با همه‌گیری بیماری‌های واگیر و ویروسی به خوبی پاسخگو نیست. محمدمهدی گویا که روز گذشته در «کارگاه قوانین و مقررات بهداشتی بین‌المللی» صحبت می‌کرد، با اشاره به شدت خسارت‌های مالی و جانی بیماری‌های ویروسی می‌گوید: «دیگر تجهیزات اتمی، جنگ‌افزارها و زرادخانه‌های هسته‌ای تهدید بزرگ دنیا نیستند، زیرا جهان برای مقابله با آنها مقررات و تدابیر زیادی اندیشیده است. بزرگترین تهدید سلامت افراد درحال حاضر بیماری‌های نوپدید ویروسی هستند که دنیا هنوز به سطح قابل قبولی برای مواجهه با آنها نرسیده است.» او ادامه می‌دهد: « در کنار بیماری‌های واگیر برخی حوادث شیمیایی مانند حادثه نیروگاه اتمی چرنوبیل اوکراین، بوپال هند و SARS در دهه اخیر در فهرست مخاطرات بهداشتی جهان قرار گرفته‌اند. حادثه چرنوبیل صادرات مواد غذایی در اروپا را تحت‌الشعاع خود قرار داد و بسیاری از اروپایی‌ها بر اثر مصرف آن مواد غذایی دچار سرطان شدند.»
او، آنفلوآنزا را نسبت به سایر ویروس‌ها مهم‌تر می‌داند: «اگر بیماری و مشکلی از پرندگان به انسان‌ها سرایت کند تا 60‌درصد مرگ‌ومیر در پی خواهد داشت.» رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت، به تلفات ناشی از شیوع ویروس‌ها اشاره می‌کند: «برای نمونه اپیدمی ابولا در آفریقا تاکنون بالغ بر 10‌هزار کشته بر جای گذاشته و نفوذ ویروس کرونا به کره‌جنوبی توسط یک زن 65 ساله که برای تجارت به کشورهای حاشیه
 خلیج فارس رفته بود و از آنجا به چین، تاکنون بیش از 150 کشته داشته و موجب قرنطینه چند بیمارستان مهم کره‌جنوبی به دلیل ابتلای
 180 پرستار به این ویروس شده است.»
گویا، آمار دیگری هم اعلام می‌کند: «اپیدمی کرونا ویروس تا 40‌درصد منجر به مرگ فرد مبتلا می‌شود، به همین خاطر مقررات و قوانین بهداشتی بین‌المللی همه کشورها را موظف کرده تا در صورت مشاهده نمونه‌هایی از اینگونه بیماری‌ها، آنها را به موقع شناسایی، علت‌یابی و پاسخ‌دهی دقیق کرده و وجود بیماری را درنهایت تا 48 ساعت به سازمان بهداشت جهانی و کشورهای همسایه
گزارش کنند.»
او اجرای این مقررات را برای همه کشورها الزام‌آور می‌داند و اجرایی نشدن آن را موجب ایجاد تبعات سنگین اقتصادی، تجاری و سلامتی برای هر کشوری اعلام می‌کند.« ممکن است اتفاقی که ساده به نظر می‌رسد، موجب ایجاد یک همه‌گیری بزرگ بین‌المللی شود.» به گفته رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت، چنانچه بیماری کرونا در کشوری دیر گزارش شود، مسافرت‌ها و تجارت با آن کشور تحت‌الشعاع بین‌المللی قرار می‌گیرد، زیرا این بیماری‌ها درجه سرایت بسیار بالایی دارند و اقدامات خنثی‌سازی آنها باید به سرعت انجام شود.
بر اساس اعلام گویا، این مقررات مصوب‌ سال 1969 هستند که از این ‌سال تا دهه 90 میلادی بیش از 40 بیماری نوپدید و بازپدید که هر کدام می‌توانند موجب بحران بهداشتی در جهان شوند، شناسایی شده‌اند. نشست بازنگری این قوانین در‌ سال 2005 برگزار شد و در‌ سال 2007 مواد بازنگری قوانین بهداشتی بین‌المللی تصویب شد. در این مصوبه مقرر شد تمام کشورها، نیروی انسانی، تجهیزات و امکانات لازم برای مقابله با بیماری‌ها را در کشور خود ایجاد کنند.
گویا، ایران را تنها کشور منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا اعلام می‌کند که توانست در ‌سال 2012 موارد اجرایی این قوانین را عملی کند: «این مهلت یک‌بار تا ‌سال 2014 و هم‌اکنون تا ‌سال 2016 تمدید شده و هر کشوری که به آن مرحله از آمادگی نرسد، دچار جریمه‌های سنگین بین‌المللی می‌شود.»
او هدف از تصویب مقررات بین‌المللی بهداشتی را جلوگیری از انتشار هر رویداد یا بیماری خطرناک بین‌المللی برای تضمین امنیت بهداشتی جامعه جهانی اعلام می‌کند: «8 ماده از این مقررات که به اختصار IHR خوانده می‌شوند، اجباری و 5 ماده نیز اختیاری است.» این مسئول در وزارت بهداشت، از تدوین سامانه هشدار سریع در مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت هم خبر می‌دهد: « بسیاری از این همه‌گیری‌ها ثبت می‌شوند که باید با تدوین این سامانه برنامه‌ریزی و پاسخ‌دهی مناسبی برای آنها داشته باشیم.» به گفته گویا، شیوع ابولا در آفریقا تاکنون جان 10‌هزار انسان را گرفته است. اگر این بیماری از راه هوا و تنفس به دیگران سرایت می‌کرد، قادر بود در عرض 263 روز جان 34‌میلیون نفر را بگیرد. او همه‌گیری ابولا در آفریقا را مدل هشدار‌دهنده‌ای برای ایجاد سامانه‌های الکترونیک می‌داند و می‌گوید: «خوشبختانه این بیماری از راه تنفسی منتقل نمی‌شود در غیر این صورت در مدت 263 روز جان 34‌میلیون نفر را در جهان می‌گرفت.»
او تجهیز مناسب بیمارستان‌ها به اتاق ایزوله و تجهیزات لازم، تقویت شبکه مدیریت مراقبت‌های اولیه بهداشتی کشور، در اختیار داشتن نیروهای واکنش سریع و آزمایشگاه‌های مجهز و به هم متصل را امکانات مورد نیاز کشور برای مقابله با این ویروس‌های نوپدید اعلام  می‌کند.