محمد حقانی عضو شورای شهر تهران
«آب»، عنصر حیاتی دنیای موجودات زنده است. این ماده هر چند در طبیعت از عناصری است که به وفور یافت میشود اما بخش قابلتوجهی از آب موجود (مانند آب شور اقیانوسها و...) قابل استفاده نیست. جوامع مختلف هم در پی استفاده روزافزون از این ماده حیاتی، با کمبودهایی مواجه شده که اکنون گریبان جامعه بشری را گرفته است.
در کشور ما نیز بیتدبیریهایی که در سالهای گذشته رخ داد؛ امروزه باعث بحران کمآبی در کل کشور و بهویژه پایتخت شده است. بحرانیکه همه ما درگیر آن هستیم و نسبت به آن مسئولیم. متاسفانه اگر در گذشته و قبل از به وجود آمدن شرایط بحرانی، طرحها و پروژههایی مدبرانه داشتیم، اکنون میتوانستیم این بحران را آسوده پشتسر بگذاریم.
مشکل کمآبی تهران بیشتر از هرچیز به ازدیاد جمعیت در این شهر مربوط است. منابع آبی تهران ظرفیت کافی برای جمعیت گسترده آن را ندارد اما در گذشته به این واقعیت توجه نکردهاند. تمرکز در تهران، مهاجرت گسترده و ازدیاد جمعیت از عوامل تاثیرگذار در کمآبی و مصرف بیرویه آب است. این عوامل و مهمتر از آن فقدان کنترل و مدیریت این موضوعات، امروزه تهران را به این حد از مشکل رسانده است. اکنون چارهای که میتوانیم بیندیشیم تا بتوانیم در کوتاهمدت این شرایط را پشتسر بگذاریم، کمک گرفتن از مردم است. مردم باید تشریک مساعی کنند و مسئولان را در این امر یاری دهند. با کمک مردم و تلاش مسئولان باید شرایط بحرانی را پشتسر بگذاریم اما در بلندمدت باید مطالعاتی آسیبشناسانه و تحقیقاتی داشته باشیم تا راهحلهای اساسی بیابیم.
كارشناسان آب و فاضلاب اعلام كرده بودند كه در گذشته يكسوم آب تهران به علت فقدان مديريت و سرمايهگذاري در این حوزه، هدر رفته و پرت شده است. اين مقدار ميتواند جمعيت ٣ ميليون نفري را سيراب كند. ما امروز بايد در اين زمينه سرمايهگذاري كنيم و نگذاريم كه دوباره این اتفاقها بيفتد.
آب تهران از دو بخش تامين ميشود. بخش اول برونشهري و آب رودخانههايي است كه وارد سدهاي اطراف تهران ميشود و از آن طريق به دست مردم ميرسد. بخش دوم نیز با حفاري چاهها در شهر تهران تأمین میشود. در زمان خشكسالي اين تعادل بهم ميخورد. به علت كاهش بارندگي سطح سفرههاي آبزيرزميني پايين ميآيد و چاهها نميتوانند آب را جايگزين كنند. در روزهاي اخير اين خبر را داشتيم كه ٣٠ تا ٦٠ سانتیمتر، در نقاط مختلف تهران نشست آب بيشتر شده است. از طرفي ما فقط با مشكل كمآبي روبهرو نيستيم بلكه مشكل آلودهشدن آب نيز هست كه بايد مطالعات و بررسيهاي بيشتري در اين مورد انجام شود. درحال حاضر آبفاي استان تهران طرحي داده است كه در منطقه تصفيهخانه ايجاد كند و فاضلاب تهران را بهصورت منطقهاي تصفيه كند و سپس اين آب خام را در اختيار ارگانهایی مثل شهرداري قرار دهد تا براي آبياري و مصارف ديگر استفاده كند. اين موضوع ميتواند طرح موفق و گامی موثر باشد که آبفا باید برای آن تلاش کند.
شوراي شهر تهران نیز ميتواند با اقدامات جانبي، در بلندمدت به حل مشكل آب كمك كند. ازجمله كارهايي كه ميتوانيم انجام دهيم، كنترل توسعه شهر تهران است. ساختوسازها و جمعيت تهران بايد كنترل شود. اين مهمترين كمکی است که برای نجات این شهر میتوان انجام داد. تهران بايد متناسب با منابع طبيعي خودش رشد كند و اين يك حقيقت است كه بيشتر از اين ظرفيت ندارد.