عیسی علوی| چند سالی بود که همه از وضع سینما می‌نالیدند. وضع فروش، وضع اکران، فیلم‌هایی که اکران می‌شدند، فیلم‌هایی که اکران نمی‌شدند، دعوا و گروه‌بندی‌هایی که نقش مستقیمی در دل‌زده‌شدن مخاطب از سینماها داشت و عوامل بسیار زیاد دیگری دست به دست هم دادند که سینمای ایران رکوردی جدی را تجربه کند. اما به نظر می‌رسد این رکورد درحال از بین رفتن است. حداقل آمار رسمی سازمان سینمایی از وضع فروش سینمای ایران در بهار ‌سال 94 نسبت به 3‌سال قبل خود نشان می‌دهد که مردم بیش از همیشه سینما رفته‌اند. الان هم که با آغاز ماه مبارک رمضان این استقبال ادامه داشته است. فیلم‌های درحال اکران در یک هفته آغازین ماه رمضان حدود یک‌میلیاردو500‌میلیون تومان فروخته‌اند که این رقم احتمالا در روزهای آینده و حتی رسیدن به عید فطر بسیار بیشتر از این هم خواهد شد. رقابت‌های سنگینی بین فیلم‌های «نهنگ عنبر»، «گینس»، «عصر یخبندان» و «از رئیس‌جمهوری پاداش نگیرید» آغاز شده است. البته نهنگ عنبر از ماه پیش اکران شده و احتمالا نفس‌های آخرش را در این رقابت می‌کشد اما آخرین فیلم سامان مقدم تا همین جا هم 3‌میلیارد فروخته است. اما آمار سازمان سینمایی درخصوص مقایسه اکران بهار در چهار‌سال گذشته در دل خود مسائل زیادی را مطرح می‌کند. دو‌سال ابتدایی نتیجه پایان کار مدیران سینمایی دولت دهم به ریاست جواد شمقدری است و دو‌سال انتهایی نتیجه ابتدای کار مدیران سینمایی دولت یازدهم به ریاست حجت‌الله ایوبی است. خیلی بیراه نیست اگر بگوییم این دوسال کجا و آن دو‌سال کجا.
هم پرفروش‌ترین‌ها بهاری بودند
 هم کم‌فروش‌ترین‌ها
سال 91 یکی از تلخ‌ترین سال‌های سینمای ایران بود. از همان ابتدا جنجال داشت تا آخر. تنها یکی دو هفته پس از اکران فیلم‌های «گشت ارشاد» به کارگردانی سعید سهیلی و «خصوصی» به کارگردانی حسین فرحبخش این فیلم‌ها با اعتراض برخی گروه‌ها خیلی زودتر از موعد مقرر از پرده سینما پایین کشیده شدند. با این حال «گشت ارشاد» در همان اکران نصفه و نیمه‌اش آن‌قدر فروخت که توانست سومین فیلم پرفروش‌ سال شود. در بهار 91 غیر از «گشت ارشاد» و «خصوصی» فیلم‌های «قلاده‌های طلا» به کارگردانی ابوالقاسم طالبی، «نارنجی‌پوش» به کارگردانی داریوش مهرجویی، «انتهای خیابان هشتم» به کارگردانی علیرضا امینی، «چک» به کارگردانی کاظم راست‌گفتار، «روزهای زندگی» به کارگردانی پرویز شیخ طادی، «فیتیله و ماه پیشونی» به کارگردانی آرش معیریان، «خنده در باران» به کارگردانی «داریوش فرهنگ»، «شبکه» به کارگردانی زنده‌یاد ایرج قادری، «چگونه میلیاردر شدم» به کارگردانی علی عبدالعلی‌زاده، «آخرین سرقت» به کارگردانی پدرام علیزاده، «دوستی از جنس آتش» به کارگردانی زنده‌یاد امیر قویدل و «سیب و سلما» به کارگردانی حمیدالله بهمنی هم اکران شدند. طبق آمار رسمی سازمان سینمایی در بهار 91 در مجموع فروش سینماهای کشور ۷۸‌میلیارد و ۳۶۳‌میلیون ریال بوده که این رقم یعنی فیلم‌های بهار 91 توانستند نزدیک به دو‌میلیون و 330‌هزار نفر را به سینماها بکشانند. سهم فیلم‌های بهار در جدول فروش سالانه سینمای ایران دو فیلم از پرفروش‌ترین و دو فیلم از کم‌فروش‌ترین آثار سینمای ‌سال ایران بود.
آغاز رشد رو به جلو
بهار 92 به دلیل برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری در اواخر خرداد از همان ابتدای‌ سال پر از جنب و جوش بود. مسعود ده‌نمکی که سند اکران عید را در دولت‌های نهم و دهم به نام او زده بودند در آخرین ‌سال مدیریت جواد شمقدری توانست «رسوایی» را اکران کند و بار دیگر فیلمش هم پرفروش‌ترین فیلم اکران نوروز شود و هم پرفروش‌ترین فیلم‌ سال سینمای ایران. «حوض نقاشی» مازیار میری و «تهران 1500» بهرام عظیمی هم که در نوروز 92 اکران شده بودند در بین 5 فیلم پرفروش‌ سال قرار گرفتند. جدا از این فیلم‌ها «چه خوبه که برگشتی» به کارگردانی داریوش مهرجویی، «برف روی کاج‌ها» اولین ساخته پیمان معادی، «تلفن همراه رئیس‌جمهور» به کارگردانی علی عطشانی، «رژیم طلایی» به کارگردانی رضا سبحانی، «قاعده تصادف» به کارگردانی بهنام بهزادی، «یکی برای همه» محمد آهنگرانی، «آقای الف» اولین فیلم ظاهرا
سه بعدی سینمای ایران به کارگردانی علی عطشانی، «زن، مرد، زندگی» به کارگردانی مهدی ودادی، «ملکه» به کارگردانی محمدعلی باشه‌آهنگر و «بازنشسته‌ها» به کارگردانی محسن ربیعی هم در بهار 92 اکران شدند. به لیست فیلم‌ها که دقت کنید می‌بینید ‌سال 92 در اکران بهار تقریبا نیمی از فیلم‌ها کمدی بودند که از تعداد فیلم‌های کمدی اکران شده در بهار 91 بیشتر بود. فروش فیلم‌های سینمایی در بهار‌ سال ۹۲ در مجموع ۹۶‌میلیارد و ۸۱۲‌میلیون ریال بوده و میزان مخاطب هم با رشد اندکی نسبت به‌ سال 91 به حدود 2‌میلیون و ۴۳۷‌هزار نفر می‌رسد.
سالی که کمدی‌ها کم و پرفروش بودند
سال 93 اولین سالی است که چینش فیلم‌های بهار در اختیار مدیریت جدید سینماست. تعداد فیلم‌های اکران شده در بهار 93 از تمام سال‌های اخیر کمتر است. با این حال باز هم دو فیلم از 5فیلم پرفروش‌ سال در اکران بهاری روی پرده رفته‌اند. از مهم‌ترین اتفاقات اکران بهار اکران فیلم دیگری از ده‌نمکی به نام معراجی‌ها در نوروز است. اما یک اتفاق عجیب رخ می‌دهد. فیلم تازه ده‌نمکی برای اولین بار فیلم پرفروش ‌سال نمی‌شود و حتی در اکران بهار هم از «طبقه حساس» کمال تبریزی شکست می‌خورد. در اکران بهار ‌سال 93 اتفاق دیگری هم رخ می‌دهد، به فاصله کوتاهی دو فیلم از دو کارگردان کهنه‌کار سینمای ایران اکران می‌شود. «متروپل» به کارگردانی مسعود کیمیایی و «اشباح» به کارگردانی داریوش مهرجویی، هر دو فیلم در اکران شکست سختی می‌خوردند. از طرف دیگر برای نخستین‌بار در سال‌های اخیر حتی یک‌سوم فیلم‌های اکران شده هم کمدی نیستند، هر چند همان دو کمدی اکران شده دلیل اصلی فروش بالای بهار سینمای ایران در ‌سال 93 هستند. «خط ویژه» مصطفی کیایی، «چ» به کارگردانی ابراهیم حاتمی‌کیا، «پنج‌ستاره» اثر مهشید افشارزاده، «زندگی مشترک آقای محمودی و بانو» به کارگردانی روح‌الله حجازی و «با دیگران» اولین تجربه ناصر ضمیری دیگر فیلم‌های اکران بهار ‌سال 93 هستند. در بهار ‌سال ۹۳ فروش سینما ۱۱۷‌میلیارد و ۳۷۳‌میلیون ریال بوده و مجموع مخاطبان سینما باز هم با افزایش بیشتری نسبت به‌سال قبل به حدود 2‌میلیون و ۷۹۴‌هزار  نفر می‌رسد.
اوضاع خوب است، نگران نباشید
و بالاخره ‌سال 94، سالی که از زمان جشنواره فیلم فجر در بهمن 93 همه آن را سالی سیاه در اکران می‌دانستند اما عملا نه‌تنها این اتفاق رخ نداد بلکه سینمای ایران طبق آمار رسمی سازمان سینمایی در این‌ سال هم با افزایش فروش مواجه بوده و هم با افزایش مخاطب. درحالی‌که ‌سال 93 تعداد فیلم‌های اکران شده در فصل بهار از تمام سال‌های مجاورش کمتر بود اما در ‌سال 93 با اکران 14 فیلم این اتفاق جبران مافات شد. «ایران برگر» مسعود جعفری جوزانی، «نهنگ عنبر» به کارگردانی سامان مقدم، «رخ دیوانه» به کارگردانی ابوالحسن داوودی، «استراحت مطلق» عبدالرضا کاهانی، «در دنیای تو ساعت چند است» صفی یزدانیان، «آتیش بازی» بهمن گودرزی، «طعم شیرین خیال» کمال تبریزی، «من دیه‌گو ماردونا هستم» به کارگردانی بهرام توکلی، «اسب سفید پادشاه» محمد حسین لطیفی، «روباه» بهروز افخمی، «متل قو» به کارگردانی مسعود نوابی، «دریا کنار» به کارگردانی آرش معیریان و «عشق و جنون» حسن نجفی فیلم‌هایی بودند که در بهار 94 اکران شدند. فیلم‌هایی که در مجموع ۱۵۴‌میلیارد و ۳۵۰‌میلیون ریال فروخته و توانسته‌اند حدود 2‌میلیون و ۸۰۸‌هزار نفر را به سالن‌های سینما بکشانند و جالب این است که خیلی‌ها احتمال می‌دهند با توجه به فیلم‌های اکران شده در ماه رمضان و عید فطر هیچ بعید نیست که حتی امسال فیلم‌های فصل بهار نمایندگان کمتری در بین پرفروش‌های‌ سال داشته باشند.