در جلسه علنی روز گذشته مجلس شورای اسلامی با دستور کار استیضاح وزیر علوم، تحقیقات و فناوری علیرضا زاکانی بهعنوان نخستین موافق استیضاح وزیر به موضوع انتصابات در وزارت علوم اشاره کرده و گفت: ممکن است وزیر خود را تابع قانون بداند اما سوال ما این است که چرا پس از یکسال در رابطه با برخی از مدیران استعلام کرده و بعد از طرح استیضاح به وظیفه قانونی خود عمل کرده است.
سپس موسی غضنفرآبادی در موافقت با استیضاح وزیر سخن گفت و خطاب به فرجیدانا گفت: شما را فردی متدین میدانم اما چرا توفیقی را از وزارت علوم اخراج نکردید. غضنفرآبادی تصریح کرد: فرجیدانا نتوانسته است فضای دانشگاهها را مدیریت کند و درنهایت خود مدیریت شده است.
سیدحسین نقویحسینی نماینده سومی بود که در موافقت با استیضاح ضمن پخش کلیپی درباره اعتراضات پس از انتخابات سال 88 گفت: کسانی که از فتنه دفاع کردند مجرمند و وزیر امروز مجرمان را در وزارتخانه منصوب کرده و از آنها دفاع میکند.
قاسم جعفری و محمدحسن آصفری نیز به ترتیب درباره موضوع اردوهای خارج از کشور دانشجویان و پایاننامههای دانشگاهی و نیز توزیع نشریات دانشجویی با محتوای ضد نظام سخن گفتند. در هنگام سخنرانی آصفری کلیپی توسط این نماینده مجلس پخش شد که در آن تلاش شد نشان داده شود بهرغم اظهارات رئیسجمهوری که ما امسال 16 آذر آرامی داشتیم در یکی از دانشگاههای کشور تجمعاتی به همین مناسبت صورت گرفته است.
در ادامه مراسم استیضاح این علیاصغر زارعی بود که در مخالفت با وزیر صحبت کرد و بحث بورسیههای غیرقانونی را پیش کشید. زارعی گفت عدد 3000 بورسیه واقعیت نداشته و منتشرکنندگان این خبر در رسانهها تخلف کردهاند. او گفت: از آنها (مسئولان وزارت علوم) پرسیدیم چرا نام مسئولان را آوردهاید و آنها گفتند ما نگفتهایم و در جلسه بعدی تعدادی، پرونده فرزندان مسئولان را آوردند که هیچکدام درست نبود. در جلسات بعدی نیز لیستها را اصلاح کردند.
در ادامه دفاع نمایندگان منتقد وزیر علوم از استیضاح بیژن نوباوه سخنرانی کرد که او نیز با پخش یک کلیپ از مانیتورهای مجلس تلاش کرد نشان بدهد رسانههای داخل و خارج از کشور در موضوع استیضاح وزیر علوم به گونهای هماهنگ عمل کردهاند.
کلیپ نوباوه حاوی قسمتهایی از مصاحبه شبکههای تلویزیونی صدای آمریکا و بی بی سی فارسی با چند چهره سیاسی خارج از کشور بود که پخش این مصاحبهها در تریبون مجلس با اعتراض لاریجانی
همراه شد.
رئیس مجلس خطاب به نوباوه گفت: آخر این فیلم بیربط چیست که میگذارید؟ این مزخرفات را همیشه میگویند. چه ربطی دارد؟
پس از بیژن نوباوه، الیاس نادران در موافقت با استیضاح وزیر علوم به سخنرانی برای نمایندگان پرداخت. نادران گفت: یکدندگی و لجبازی وزیر باعث استیضاحش شد.
وی افزود: اخراجیها و فتنهگرها هیأت تشکیل دادهاند و برای دانشگاهها تصمیم میگیرند شما اگر قرار بود یک اقدام مستند انجام بدهید از شورایعالی انقلاب فرهنگی مجوز میگرفتید و بعد آن عمل را
انجام میدادید.
در این جلسه همچنین جواد هروی و غلامعلی جعفرزادهایمنآبادی در دفاع از وزیر نطق کردند که در این سخنرانیها تلاش شد قسمتهایی از موفقیتهای 9 ماه اخیر در وزارت علوم برای نمایندگان تبیین شود.
اما بخش زیادی از جلسه روز گذشته مجلس به دفاعیات رضا فرجیدانا از دوران مسئولیتش در وزارت علوم اختصاص یافت که خطاب به منتقدان خود گفت: من برای پاسخگویی به دغدغه عزیزانی که با خلوص دست به استیضاح زدهاند در این جلسه شرکت کردهام ولی فرصت مغتنمی است که گزارشی از عملکرد وزارت علوم را که طی این مدت من عهدهدار مسئولیتش بودهام ارایه کنم که ممکن است در این عملکرد نقاط ابهامی هم وجود داشته باشد و امیدوارم این نقاط ابهام را پاسخ دهم.
وزیر علوم با اشاره به اینکه آنچه برای علم و فناوری انجام میشود حتما و همان زمان اثرش را نمیگذارد، یادآور شد: اگر خدایی نکرده اشتباهی هم انجام شود آثارش را در سالهای بعد خواهیم دید. من میخواهم شما را به یکی از محورهای استیضاح متوجه کنم. براساس آمار سایت «اندلیست» ما به جای اینکه سهممان یکدرصد باشد ولی در هشت ماه سال 2014 به 6/1درصد رسیده است. این را میتوان برداشت کرد که عملکرد من در 9 ماه گذشته موجب آن شده است ولی ما نباید بگذاریم سکههای قلب در بازار به جای سکههای اصل در بازار رواج یابد. وی با اشاره به چاپ مقالات علمی ISI خاطرنشان کرد: روند رشد از سال 2000 بوده که در آن سال درصد رشد ما زیر یکدرصد بوده و اینک به زمانی رسیدهایم که به مقالاتمان هشت بار استناد میشود که این غرورآفرین است و ما باید به کسانی که این شرایط را به وجود آوردهاند ادای دین کنیم نه اینکه آنها را تخطئه کنیم. وی تصریح کرد: اینجا هستم تا گامهای اصولی خود را تشریح کنم و هم نقاط ضعفی را که گفتند و اگر نقطهضعف بوده بررسی کنیم و به تفاهم برسیم که به تعامل بین دولت با مجلس منجر شود.
فرجیدانا ادامه داد: در بخش فضای فرهنگی مقام معظم رهبری تأکید داشتند که رقابت گفتمانی در محیطهای دانشجویی چیز خوبی است و مخالفان هم باید یکدیگر را تحمل کنند اما وضع در دانشگاهها هنگام ورود من اینگونه نبوده است. برای بیان این مسأله به دو بیانیه یک تشکل اصولگرا که هر دو جناح آن را قبول دارند یعنی بسیج دانشجویی اشاره میکنم؛ بیانیه اول برای ۳۱ تیر سال ۸۸ است که در دانشگاه علامه طباطبایی منتشر شد. در این بیانیه به اخراج مسئول سابق بسیج دانشجویی این دانشگاه و به کار گذاشتن شنود، اخراج استاد معارف و تمرد از دستور صریح رئیسجمهوری برای عدم بکارگیری افراد نامناسب از سوی ریاست این دانشگاه اشاره شده است و گفته شده اندک نشاطی که از دوره گذشته در دانشگاه وجود داشته از بین رفته و فضای ارعاب، تهدید و انتقامگیری به وجود آمده است. این فضایی است که بسیج از فضای دانشگاه ترسیم کرده است.
وزیر علوم اظهار کرد: بسیج دانشگاه تهران در اردیبهشت سال ۹۱ متنی را منتشر و اظهار کرده به بهانه ایجاد فضای آرامش در دانشگاهها و برخورد با متخلفان سال ۸۸ فضای ناامنی در دانشگاهها ایجاد شده و سختگیریهایی در صدور مجوز برای فعالیتهای عادی تشکلهای دانشجویی وجود داشته و در مقابل آن تسهیل در برگزاری برنامههای مبتذلی همچون مچاندازی بین هواداران استقلال و پرسپولیس، اجرای تئاتر مبتذل پابرهنه در پارک، برگزاری شب چله در ایام عزاداری امام حسین و غیره وجود داشته است. دکتر زاکانی به خوبی به این مسائل آگاه است.
فرجیدانا ادامه داد: در هیأت 30نفره مجوزدهنده تنها ۲۵درصد تغییر ایجاد شده و باقی همان میزان قبلی است همچنین در مورد ساختار دانشگاه تنها ۵۸درصد تغییر یافته است. چگونه ادعا میشود که به تشکلهای آشوبطلب مجوز دادیم؟
وی تأكید كرد: اگر نشاط در دانشگاهها وجود داشته باشد ساختارشکنی از سوی دانشجو صورت نمیگیرد.
فرجیدانا اشاره کرد: دانشجو ممکن است اشتباه کند اما ما برخورد جذبی را به جای برخورد دفعی ترجیح میدهیم زیرا جوانی که در ۲۲سالگی حکم سنگین آموزشی بگیرد چگونه میتواند به زندگی خود ادامه دهد؟وی درخصوص نشریات دانشجویی گفت: کل نشریات فعال دانشجویی به ۳۶۸۱ مورد میرسد که یکسوم این نشریات متعلق به بسیج دانشجویی است و ۳۵۹۵ نشریه دیگر نیز تخلفی نداشتند.
وی گفت: در کمیسیونها هم گفتهام وجدانم راحت است. چه بمانم و چه بروم از هیچ کوششی برای رفع دغدغه عزیزان فروگذار نکردهام.
فرجیدانا تصریح کرد: اگر دغدغه این بوده که من با ترکه راه بیفتم و تنبیه کنم امکانپذیر نیست. من باید حساسیت سیستم را در مورد نظارتها بالا ببرم که در این زمینه سعی جدی صورت گرفته است.
وی افزود: با کمال تاسف در وزارت دولت قبل تنها 7 مورد از سرپرستان دانشگاه زیر شش ماه بودند و در دولت قبل از 7 تا 90 ماه سرپرست داشتیم. برخی وقتی سرپرستی یک نفر یک روز از شش ماه بیشتر میشود میگویند اسلام درحال صدمه دیدن است اما در این دوره طولانی 90 ماه کسی نگفت که شما خلاف مصوبات شورایعالی انقلاب فرهنگی عمل میکنید حتی دوستان تذکر هم ندادند.
وزیر علوم درخصوص اظهارات موافقین استیضاح پیرامون انتصاب معاونان وزارت علوم با افراد فتنه گفت: بنده هفت معاون دارم و چند مدیر مرکز. از این میان دو نفر از دوره قبل باقی ماندند و دو نفر دیگر نیز مقبول هستند و پیش از من حکم گرفتند. بنده تنها به سه معاون خود حکم دادم و اعلام کردم که اگر وزارت اطلاعات در مورد هر یک از این شخصیتها اعلام کند که با جریان فتنه ارتباط داشته همین الان او را عزل خواهم کرد و این منجر به یک نامه شد. وی تشریح کرد: من در صحن دولت نامهای به آقای علوی دادم و طی آن اعلام کردم که اگر در حوزه ستاد یا دانشگاه موردی از افراد به جریان فتنه مربوط است اعلام کنید تا اقدام لازم را انجام دهیم اما برخی دوستان در مجلس ازجمله زارعی، موسویلارگانی، آصفری و سایرین گفتند که قبول نیست باید یکبار دیگر استعلام بگیرید و ببینید آیا این افراد در معاونت شغلی خود صلاحیت دارند یا خیر.
فرجیدانا گفت: من در جلسه جمعبندی شنبه پس از ماه رمضان پاسخ استعلامها را گفتم اما گویا خبر ناخوشایندی به این دوستان دادم. آیا شما لذت میبرید کسی صلاحیت نداشته باشد؟ من شهادت میدهم که این افراد پیرو ولایت و نظام هستند.
فرجیدانا در ادامه با اشاره به موضوع دانشجویان ستارهدار گفت: یکی از محورهایی که مدتهای طولانی محل بحث قرار گرفته موضوع دانشجویان ستارهدار و محروم از تحصیل است. وی با اشاره به اینکه دانشجویان تحصیلات تکمیلی در مقطع ارشد و دکترا پس از شرکت در کنکور گزینش دارند، گفت: گزینش به مصوبات سالهای ۶۳ و ۶۴ برمیگردد و مطمئنا قانونگذار اشراف داشته که حق ادامه تحصیل در قانون اساسی برای همه تصریح شده و کسی را نمیشود از حق ادامه تحصیل بازداشت.
به گفته وزیر علوم، شورایعالی انقلاب فرهنگی مرجعی به نام هیأت مرکزی گزینش دانشجو گذاشته که این هیأت سالهاست با همان ترکیب بوده و حتی دبیر آن نیز عوض نشده است و در دولت جدید هم با همان ترکیب وجود دارد و چون مطمئن به متدین بودن آنها بودم هیچ تغییری در آنها ندادیم. وی ادامه داد: پس از استقرار دولت ۳۸۹ درخواست به ستاد وزارت میرسد و پس از بررسی هیأت مرکزی گزینش سه گزینه شورایعالی انقلاب فرهنگی استعلام میشود. وی ادامه داد: براساس مصوبه شورایعالی انقلاب فرهنگی اگر وزارت اطلاعات وابستگی به گروههای منافق را اعلام کند و تشخیص وابستگی به گروهکها معلوم شود هیأت گزینش باید رأی را بپذیرد اما اگر مردودیت چیز دیگری بود هیأت میتواند در مورد آن بررسی و تصمیمگیری کند که این اصلاح و مصادیق در سال ۶۷ با سه کلیدواژه اعلام شده است.
فرجیدانا گفت: این سه بند شامل (الف) چه کسانی محرومند (معتاد و فحشاء) بند (ب) چه کسانی با قید تعهد به دانشگاه میروند و بند (ج) معاندان نظام و نه معترضان میشود که اگر بگویند مردود و یکی را عنوان کنند هیأت، بررسی و تشخیص میدهد.
فرجیدانا با اشاره به بازگشت ۱۲۶ نفر مردودی سالهای ۹۰ و ۹۱ به دانشگاه گفت: اما در مورد این موضوع هیأت دغدغه داشتند که اینها افرادی باشند که مصداق مردود بوده و مصداق را نگفته باشند که رئیس مجلس جمعبندی کردند تا موارد را در ذیل اعلام کنند که این موضوع به درازا انجامید و به استیضاح رسید و دوستان گفتند در مورد این ۱۲۶ نفر معلوم نیست که از وزارت اطلاعات استعلام کردم و آنها در نامهای عدم اعلام موارد را به معنای عدم وجود مورد دانستند.
فرجیدانا با بیان اینکه گرانترین بورسیهها مربوط به بورسیههای خارج از کشور است که هر یک از ۶۰۰میلیون تا یکمیلیارد تومان هزینه دارد، گفت: از این میان ۷۲۹ نفر اعزام شدند که ۷۹ نفر دارای مدرک لیسانس با معدل زیر ۱۴ و ۷۰نفر ارشد با معدل زیر
۱۶ است.
وزیر علوم در پایان خاطرنشان کرد: اگر رأی شما به من تعلق گیرد با تمام قدرت کار خویش را پیش میبرم و از راهنمایی و نقد شما استفاده خواهم کرد وگرنه به خانه خود که پژوهشگاه و دانشگاه است برمیگردم و بدانید تا آنجایی که میتوانستم و میدانستم تلاش کرده و کوتاهی نکردهام.
در نهایت از میان 270 نماینده حاضر در صحن علنی مجلس رضا فرجیدانا با 145 رأی موافق استیضاح در برابر 110 رأی مخالف و 15 رأی ممتنع از ادامه همکاری با دولت یازدهم بازماند.