نادر هوشمندیار استاد دانشگاه
بحث حضور زنان در ورزشگاه‌های ایران، موضوعی است که بدون‌شک می‌تواند برای کاهش پرخاشگری و حرکت به سمت بهینه‌سازی شاخص‌های اجتماعی بسیار مطلوب باشد اما ظاهرا ما عادت کرده‌ایم که به هر چیز تا آن‌جا که می‌توانیم منفی نگاه کنیم و بعد منفی آن را در نظر بگیریم. این مسأله مصداق همان ضرب‌المثل است که می‌گوید در سرنا وارونه می‌دمند. فراموش نکنیم که در فرهنگ ما ایرانی‌ها بنی‌آدم اعضای یکدیگرند و در این روزها برای جلوگیری از سرعت روز افزون آسیب‌های اجتماعی هیچ چیز کارسازتر و کارآمدتر از این نیست که بتوانیم با ایجاد یک نوع مشارکت اجتماعی سعی کنیم تا همه مردم را در شادی‌های ملی سهیم کنیم و به جای این‌که اصل را بر ترویج بی‌ادبی در محیط‌های مردانه بگذاریم، بگوییم که مردان ایرانی با غیرت ملی خود هنگام حضور زنان در استادیوم‌ها به گونه‌ای رفتار می‌کنند که کرامت زنان حفظ شود و این اتفاق حتما به پالایش فضای اجتماعی کمک می‌کند. این مسأله در همه جای دنیا نیز به‌اثبات رسیده است که حضور زنان در مکان‌های ورزشی هم باعث می‌شود مردان بهداشتی‌تر رفتار کنند و هم از سوی دیگر زمینه ارتقای سلامت اجتماعی را فراهم می‌کند. براساس متون علمی نیز هرچه سلامت اجتماعی افزایش یابد زیربنای مورد نیاز توسعه تجهیزتر و قوی‌تر می‌شود. از قدیم معروف بود که در کشور انگلستان توحش در استادیوم‌های ورزشی و در میان هواداران تیم‌های ورزشی موج می‌زند. دولت انگلستان برای مقابله با این رفتارهای غیرفرهنگی زمینه حضور زنان در ورزشگاه‌ها را افزایش داد. با افزایش این حضور به مرور ورزشگاه‌های انگلیس تا حد بسیار زیادی تحول فرهنگی را تجربه کردند. من در آن‌جا تحصیل کرده‌ام و اطلاع دارم در انگلستان به ثبت رسیده که افزایش تماشاگران زن در ورزشگاه‌ها یکی از دلایل کاهش خشونت‌ها و پرخاشگری اجتماعی است. کارشناسان و جامعه‌شناسان در دنیای امروز به این اجماع رسیده‌اند که به هم زدن جو مردانه ورزشگاه‌ها و افزایش معیارهای خانوادگی در محیط‌های عمومی، آرامش و امنیت را برای کل جامعه به ارمغان می‌آورد. به همین خاطر تسهیلات ویژه‌ای برای حضور زنان و کودکان و به‌طورکلی خانواده‌ها در ورزشگاه‌ها فراهم کرده‌اند. این دقیقا همان سیاستی است که امروزه بسیاری از فدراسیو‌ن‌ها در سطوح ملی و بین‌المللی آن را دنبال می‌کنند و هدف‌شان این است که با خانوادگی کردن ورزشگاه‌ها نه‌تنها به تعداد تماشاگران بیفزایند بلکه محیط ورزشگاه‌ها را نیز از هر نظر آرام و امن کنند تا زیبایی‌های ورزشگاه‌ها بیشتر به چشم بیاید. توجه کردن دوربین‌های تلویزیونی روی تماشاگران زن و کودکان در بسیاری از تورنمنت‌های معتبر ازجمله جام‌جهانی، دقیقا همین سیاست توسعه اجتماعی را در ورزشگاه‌ها دنبال می‌کند. درواقع آنها به این نتیجه رسیده‌اند که باید جایگاه اجتماعی خود را افزایش دهند چون به اثبات رسیده است، شکوفایی مولفه‌های اجتماعی زیربنای دستیابی به توسعه پویا و ماندگار است. در نگاه نخست شاید حضور زنان در ورزشگاه‌ها خیلی صاحب اولویت در گرفتاری‌های توسعه‌ای نباشد اما همین که در مفاهیم توسعه عمیق شویم بدون تردید به این نتیجه می‌رسیم که راه توسعه ماندگار و پویا از جامعه‌ای می‌گذرد که به آرامش و امنیت رسیده است. زنان برای رسیدن به این جایگاه می‌توانند کمک بزرگی محسوب شوند.