فرشید غضنفرپور| جلسه استیضاح را ابوترابی‌فرد اداره کرد، لاریجانی اصلاً نیامد و رئیس‌جمهوری هم معاون اولش را برای حضور در جلسه استیضاح به میدان فرستاد اما همان‌طور که پیش‌بینی می‌شد فانی سرانجام توانست از سد بهارستان بگذرد و در صندلی وزارت باقی بماند. استیضاح روز گذشته تنش‌آلود نبود و جز سخنرانی احساسی سیدحسین نقوی‌حسینی در موافقت با استیضاح در مجموع مجلس روز آرامی را سپری کرد.
صبح چهارشنبه نخست این جبار کوچکی‌نژاد، نماینده مردم رشت در مجلس بود که در موافقت با استیضاح و مخالفت با ابقای فانی در کرسی وزارت پشت تریبون مجلس قرار گرفت، کوچکی‌نژاد از همان ابتدا تلاش کرد حساب استیضاح را از انتقاد از دولت در مجلس جدا کند، او گفت: استیضاح در جهت حفظ منافع یک‌میلیون فرهنگی و حدود 13‌میلیون دانش‌آموز انجام می‌گیرد و هیچ‌گونه شائبه سیاسی یا فراکسیونی در میان نیست. این نماینده که از سرسخت‌ترین مخالفان فانی در مجلس محسوب می‌شود همچنین اضافه کرد: حقوق فرهنگیان در‌ سال‌جاری بیشتر از 14‌درصد افزایش نیافته است و این درحالی است که از صندوق بازنشستگی فرهنگیان مدیران حداقل 10‌میلیون تومان حقوق می‌گیرند و بیش از 400‌میلیون تومان بین خودشان تقسیم می‌کنند. بودجه 3000‌میلیارد تومانی این صندوق در دست مدیرانش تبدیل به ماشین‌های لوکس و هدایای نفیس جهت در اختیار گرفتن مدیرانش می‌شود؛ فسادی که در گذشته هم در این صندوق وجود داشت.
کوچکی‌نژاد خطاب به وزیر آموزش و پرورش گفت: مگر شما در جلسه رأی اعتمادتان قول تحول در آموزش و پرورش را ندادید؟ آیا به سند تحول آموزش و پرورش دست زده‌اید؟ 250‌میلیارد تومان برای اجرای این سند گذاشته شد و مدارسی برای پایلوت انتخاب شد، اما حتی یک ریال از آن هزینه نشد.
آموزش و پرورش، روستاییان را رها کرده
نماینده مردم ارومیه در مجلس به‌عنوان دومین موافق استیضاح و مخالف ادامه کار وزیر آموزش و پرورش پشت تریبون مجلس قرار گرفت. نادر قاضی‌پور به جمع‌آوری مدارس روستایی اعتراض کرد و گفت: سیاست غلط جمع‌آوری مدارس روستایی برای چیست؟ این موضوع باعث می‌شود خانواده‌های روستایی برای تحصیل فرزندانشان روستاها را ترک کنند و در حاشیه شهرها سکنی گزینند و همین امر به افزایش حاشیه‌نشینی منجر می‌شود. برخی هم به خاطر نبود کار در شهر، در روستا می‌مانند و فرزندانشان ترک تحصیل می‌کنند. نماینده مردم ارومیه در خاتمه سخنانش گفت: دانش‌آموزان در روستاها روی حلبی و نیمکت‌های شکسته می‌نشینند و در شهر بهترین مدارس به افراد خاص واگذار شده است.
اذعان یک مخالف به دیانت و پاکدستی وزیر
سیدمهدی موسوی‌نژاد، نماینده مردم دشتستان و یکی از افرادی که به وضوح مواضعش نسبت به وزیر آموزش و پرورش تعدیل شده است در بیان موافقت خود با استیضاح تصریح کرد: استیضاح به معنی عزل و برکناری یک وزیر نیست. امیدواریم که نمایندگان بتوانند قانع شوند و وزیر هم با توان و انرژی بیشتر به کار خود ادامه دهد، زیرا ما به پاکدستی و تدین آقای فانی اذعان داریم.
او همچنین گفت: با وجود افزایش اعتباراتی که در‌ سال 93 نسبت به 92 صورت گرفته و رشد 500‌درصدی نسبت به یک دهه گذشته، هنوز اقدام عملی در اجرای بند 6 سیاست‌های تحول در آموزش و پرورش مبنی بر تحول در ساختار مالی ایجاد نشده است.
حامد قادر مرزی، فرهاد بشیری، محمدسعید انصاری، محسن علیمردانی و محمود شکری از دیگر نمایندگانی بودند که در موافقت با استیضاح وزیر پشت تریبون قرار گرفتند. محمدسعید انصاری، نماینده مردم آبادان نخستین دلیل خود برای پیوستن به جمع مخالفان فانی را وقت ملاقات ندادن وزیر به وی عنوان کرد و گفت: وزیر آموزش و پرورش یک‌سال است بنده را سر کار گذاشته و دست آخر به قول‌هایی که داده بود عمل نکرده است. بنده از حامیان دولت بودم ولی آن‌قدر به خواسته‌ها و دغدغه‌ها بی‌توجهی شد که حالا با عنوان استیضاح‌کننده در این‌جا صحبت می‌کنم.
فرهاد بشیری، عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات نیز ضمن بیان موافقت خود با استیضاح وزیر به شعری اشاره کرد که مدتی است معلمان به‌عنوان پیامک برای یکدیگر می‌فرستند و گفت در این شعر می‌گویند: «به خیر تو مرا امید نباشد، الهی این وزیر فردا نباشد» بشیری سپس پرسید چرا یک معلم در سر کلاس درس باید به دنبال چنین ادبیاتی باشد؟
دفاع تاج گردون و مصباحی‌مقدم از فانی
نوبت به مخالفان استیضاح و موافقان وزیر که رسید غلامرضا تاج‌گردون به‌عنوان موافق ابقای فانی با بیان این‌که استیضاح فانی پاسخ مناسبی به دغدغه فرهنگیان نیست، گفت: نتیجه نخواستن‌ها و نتوانستن‌های دیروز آموزش و پرورش را امروز فانی باید پاسخگو باشد.تاج‌گردون در ادامه با اشاره به این نکته که بیشترین استیضاح‌ها در تاریح مجالس مربوط به وزرای آموزش و پرورش بوده است گفت: ببینید در عمل چقدر مشکلات این وزارتخانه تغییر کرده است.
به گفته رئیس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس، فقدان نگاه سیستمی به آموزش و پرورش در دولت و مجلس موجب سرپوش گذاشتن بر چالش‌های این وزارتخانه شده است.
تاجگردون در ادامه با اشاره به سهم مجلس در شکل‌گیری نابسامانی‌های امروز آموزش و پرورش، گفت: مجلس نهم در بودجه 94 آموزش و پرورش 2477‌میلیارد تومان از بخش‌های مختلف به بودجه این وزارتخانه افزود. به ازای واردات هر کالا نیز سهمی از عوارض برای آموزش و پرورش اختصاص می‌یابد. از بودجه 92 تا 94 سهم این وزارتخانه 2‌درصد افزایش یافته است. سرانه مدارس تا دو‌سال قبل 10‌میلیارد تومان بود و امروز این عدد به 100‌میلیارد تومان افزایش یافته است. همه این موارد نشان می‌دهد ظرفیت‌های بهتری برای حل مشکلات این وزارتخانه به وجود آید.
تاج‌گردون: مجلس با تخصیص یارانه ثروتمندان به حقوق معلمان رأی نداد
وی ادامه داد: برخی از نمایندگان پیشنهاد داشتند با کاهش یارانه ثروتمندان و افزودن آن به حقوق معلمان مشکلات آموزش و پرورش را حل کنیم ولی مجلس به این پیشنهاد رأی نداد. باید سهم مجلس در شکل‌گیری وضع جاری آموزش و پرورش مورد توجه همکاران قرار بگیرد.
غلامرضا مصباحی‌مقدم نیز ضمن دفاع از وزیر و مخالفت با استیضاح گفت: معلمان از تبعیض رنج می‌برند، وقتی می‌بینند در دستگاه‌های دیگر مثل وزارت کشور، وزارت ورزش، بهزیستی، ثبت‌احوال، وزارت ارشاد و شرکت‌ها پرداختی‌ها فوق‌العاده بیشتر از معلمان است در نتیجه معلمان احساس تبعیض می‌کنند. قانونی که مجلس هفتم در زمینه مدیریت خدمات کشور و یکسان‌سازی حقوق‌ها تصویب کرد به بوته فراموشی سپرده شده.
او همچنین با بیان این‌که بیشترین مشکلات آموزش و پرورش ربطی به وزیر ندارد، گفت: «گنه کرد در بلخ آهنگری، به شوشتر زدند گردن مسگری». وزیر پیگیری کرده که پاداش ‌سال 92 بازنشستگان پرداخت شده. برای پاداش ‌سال 93 نیز به صورت جدی پیگیر است. احکام ارتقای 100‌هزار بازنشسته اصلاح شده، افزایش سرانه دانش‌آموزی و سرانه مدارس شبانه‌روزی و مناطق محروم مورد توجه قرار گرفته و برای استان‌های محروم سرانه بالاتری از میانگین کشوری در نظر گرفته شده. همچنین طرح نوسازی گرمایشی و سرمایشی مدارس از‌ سال 92 به صورت جدی با اولویت مناطق محروم درحال پیگیری است. مصباحی‌مقدم سپس متن کامل نامه حسین مظفر وزیر اسبق آموزش و پرورش در دفاع از فانی را برای نمایندگان قرائت کرد و درعین‌حال برکناری فانی را معادله باخت - باخت عنوان کرد.
استیضاح   سیاسی نیست
در ادامه جلسه استیضاح سیدحسین نقوی‌حسینی، نماینده مردم ورامین به‌عنوان موافق استیضاح و مخالف وزیر پشت تریبون رفت و گفت: سعی نکنید استیضاح را سیاسی کنید؛ اگر استیضاح سیاسی بود، سخنان اکرمی در جمع معلمان یا سخنان آقای کفاش در کرمان برای استیضاح فانی کافی بود. نقوی‌حسینی در ادامه گفت: شما بنده را می‌شناسید، من وکیل‌الدوله نیستم و وکیل ملت هستم. بنده با حرف فراکسیون بشین و پاشو نمی‌کنم. این‌که فراکسیون جمع بشود که رأی بدهید یا رأی ندهید، ما هم بگیم چشم فراکسیون؛ نخیر این‌گونه نیست. ما نماینده ملت هستیم و قسم خوردیم که تشخیص خود را رأی بدهیم. نمایندگان آزاد هستند، هر رأی که خواستند بدهند. او خطاب به فانی گفت: آقای وزیر آموزش و پرورش مگر شما برای خرید خدمت هر دانش‌آموز در مدارس غیرانتفاعی 600‌هزار تومان نمی‌پردازید. ما در کمیسیون تلفیق و دولت به شما 2میلیون تومان می‌پردازیم. یک‌میلیون و 400هزار تومان این بودجه کجا می‌رود؟ 26‌هزار میلیارد تومان در جمع کجا هزینه‌می‌شود؟ چرا بخش خصوصی با 600هزار تومان به بهترین شکل همان دانش‌آموز را تربیت می‌کند و شما با 2‌میلیون تومان نمی‌توانید؟ ما می‌گوییم که آموزش و پرورش مشکل مدیریت دارد.
محمدقسیم عثمانی، نماینده مردم بوکان در مجلس نیز به‌عنوان موافق استیضاح، وضع آموزش و پرورش کشور را بحرانی خواند و گفت: آقای رئیس‌جمهوری و آقای جهانگیری این وضع به خط قرمز رسیده است؛ آموزش و تربیت بی‌کیفیت شده که اینها خروجی‌هایی هستند که فردا قرار است این خروجی‌ها آینده‌سازان مملکت شوند و من نگران آینده‌ای هستم که به دانش‌آموزان امروز با این کیفیت تحصیل سپرده می‌شود.
فانی: استراتژی اصلی آموزش و پرورش کیفیت‌بخشی است
وزیر آموزش و پرورش نیز هنگامی که دو نوبت برای دفاع از عملکرد خود در آموزش و پرورش پشت تریبون قرار گرفت گفت: آموزش و پرورش فصل مشترک بین دولت و ملت است. مقام معظم رهبری فرمودند که آموزش و پرورش 40‌میلیون مخاطب مستقیم دارد، 13‌میلیون دانش‌آموز، 26‌میلیون خانواده و یک‌میلیون فرهنگی و به تعبیری دیگر می‌توان گفت مخاطب آموزش و پرورش همه افراد جامعه هستند. علی‌اصغر فانی افزود: همان‌طور که در تریبون مجلس عرض کردم استراتژی اصلی آموزش و پرورش کیفیت بخشی است و 5 سیاست را اعلام کردیم که سند تحول بنیادین نیز به کیفیت‌بخشی مبتنی بر عدالت آموزشی تأکید دارد.
در پایان نمایندگان پس از رأی‌گیری با 167 رأی مخالف در برابر 76 رأی موافق با استیضاح مخالفت کرده و در نتیجه علی‌اصغر فانی در مقام وزارت آموزش و پرورش باقی ماند.
نتیجه    استیضاح فراکسیونی نبود
جعفرزاده‌ ایمن‌آبادی، عضو فراکسیون رهروان مجلس در گفت وگو با «شهروند» درباره این‌که چقدر از رأی مخالفی که استیضاح آورد مربوط به انسجام و تصمیم فراکسیونی رهروان ولایت و جلسه صبحگاهی این فراکسیون بوده است، گفت: درواقع چندان ارتباطی نداشت زیرا ما در جلسه صبح به نتیجه‌ای نرسیدیم و قرار شد نمایندگان به تشخیص خود عمل کنند اما نمایندگان درنهایت به این نتیجه رسیدند که استیضاح وزیر مشکلی را از وزارت آموزش و پرورش حل نمی‌کند.