عیسی علوی| سال‌هاست این تصور به وجود آمده که صداوسیما و سینما رابطه‌شان شکرآب شده است و چندان دل خوشی از هم ندارند. در سال‌های اخیر نحوه برخورد تلویزیون با آثار سینمایی و حمایت از آنها به شدت وابسته به اتفاقات و جریانات فراسینمایی بود، افتراق‌های متعدد اهالی سینما و چنددستگی درونی سینماگران هم مزید بر علت شده بود و رسانه ملی به دلیل اختلاط سیاست با اجزای مختلف سینما حتی در زمان‌هایی اگر خودش هم می‌خواست چتر حمایتی‌اش بر سر همه اهالی سینما باشد، نمی‌توانست. این مسأله باعث دوری سینماگران از تلویزیون و بالعکس شده بود. در این بین هم سینما متضرر شد و هم تلویزیون اما فرصتی برای جلسات مشترک پیش نمی‌آمد که با توسل به آنها بتوان این شکاف عمیق را کمتر کرد تا این‌که دو تحول مهم در هر دو زمینه رخ داد. در زمینه سینما حجت‌الله ایوبی با آمدنش تلاش کرد اول از همه اوضاع به هم ریخته و ناآرام سینما را کمی به حالت عادی درآورد که تلاش دو ساله‌اش در این زمینه کاملا موفقیت‌آمیز بوده و حال و روز این روزهای سینما هیچ شباهتی با دو یا چهار سال پیش خود ندارد. از آن طرف هم عزت‌الله ضرغامی پس از یک دوره مدیریت پرتلاطم صندلی ریاست سازمان صداوسیما را ترک کرد و محمد سرافراز جانشین او شد. مدیر نسبتا آرامی که نشان داده خیلی اهل هیاهو و در بورس خبری بودن نیست. چند ماه اول دوره ریاست سرافراز کمتر خبری از داخل صداوسیما شنیده می‌شد و تنها شاهد تعویض مدیران اصلی تلویزیون در بخش‌های مختلف و تغییرات درون‌سازمانی بودیم اما مدتی است سرافراز حضور پررنگ‌تری در عرصه جلسه‌ها و گفت‌وگوهای بیرون سازمانی داشته و سینما هم سهم عمده‌ای از این گفت‌وگوهای دو طرفه با رئیس سازمان صداوسیما داشته است. اوج این تعاملات به یک ماه گذشته برمی‌گردد و با نگاهی به اتفاقات اخیر به نظر می‌رسد این تعاملات ثمربخش بوده است و تلویزیون و سینما درحال نزدیک شدن به یکدیگرند.
98درصد تخفیفی که حاصل گفت‌وگو بود
طی یک ماه گذشته صداوسیما در سطوح بالای مدیریتی‌اش دو جلسه مهم با سینمایی‌ها داشت. جلسه اول مربوط به اوایل خردادماه بود که تعدادی از کارگردانان و تهیه کنندگان ازجمله علیرضا رئیسیان، سید ضیاء‌هاشمی، حبیب‌الله کاسه‌ساز، حسین فرحبخش، علی سرتیپی، محمد خزاعی، محمدرضا شرف‌الدین، مسعود اطیابی، پوران درخشنده، تینا پاکروان و احمدرضا معتمدی به دیدار محمد سرافراز رئیس سازمان صداوسیما رفتند و دغدغه‌ها و مشکلات خود را با رئیس سازمان در میان گذاشتند. در این جلسه هر دو طرف مسائل و دیدگاه‌های خود را بیان کردند. سینمایی‌ها مشکلاتی از قبیل قیمت تیزرهای تلویزیونی و درخواست سینماگران برای تخفیف و تسهیلات ویژه را در کنار خرید حق پخش فیلم‌های تولید در سینما به رئیس سازمان صداوسیما انتقال دادند و سرافراز هم با تأکید بر افزایش حمایت خود از سینما اعلام کرد اگر سینماگران هم تلاش کنند که معیارهای خود را به معیارهای پخش تلویزیون نزدیک کنند، آن وقت این حمایت‌ها دو طرفه و مثمرثمر‌تر خواهد بود. اولین نشانه از تأثیر این جلسه چند روز بعد مشخص شد. جایی که علی سرتیپی مدیرعامل موسسه فیلمیران اعلام کرد صبح روز پنجشنبه 7 خرداد رئیس سازمان صداوسیما در اداره کل بازرگانی صداوسیما حاضر شده و دستورالعملی برای این اداره کل مبنی بر تخفیف ویژه برای همه فیلم‌ها صادر کرده است. دستور ویژه‌ای که از تخفیف 98درصدی برای پخش تیزر فیلم‌های سینمایی درحال اکران و یک تعداد مشخصی تیزر رایگان برای فیلم‌ها خبر می‌داد.
ایجاد کمیته مشترک بین سینما و تلویزیون
در نوبت دوم، روز اول تیر جلسه کمیته کاری مشترک سازمان سینمایی و سازمان صداوسیما برگزار شد که در این جلسه حجت‌الله ایوبی، علیرضا رضاداد، رمضانعلی حیدری‌خلیلی و حبیب ایل‌بیگی از سازمان سینمایی و محمد احسانی، حسین کرمی و غلامعلی رمضانی از سازمان صداوسیما حضور داشتند. در این جلسه هم مواردی چون پخش تیزر فیلم‌های سینمایی از تلویزیون، تولید مشترک خرید حقوق نمایش تلویزیونی آثار سینمایی، مستند و کوتاه و همکاری‌های سودمند دو‌جانبه مورد بحث قرار گرفت و قرار شد این جلسه مشترک تداوم داشته باشد. رمضانعلی حیدری یکی از اعضای کمیته مشترک و حاضر در این جلسه دیروز در گفت‌وگو با ایلنا درخصوص نتیجه این جلسه گفته: «در این جلسه وارد جزییات نشدیم. از آن‌جا که قرار است در این جلسات مشترک کلیه موارد به‌طور تخصصی مطرح شوند از جلسه آینده که دو هفته بعد خواهد بود موارد به‌طور جزیی بررسی می‌شوند.» به گفته حیدری برگزاری این جلسات و کمیته مشترک در راستای اجرای اقتصاد مقاومتی بوده و قرار است برای برقراری همکاری‌های مشترک و هم‌افزایی دستگاه‌های مشترک که درنهایت منجر به حرکت‌های موثر شود، این جلسات به‌طور منظم برگزار شود و جمع‌بندی این نشست‌های مشترک توسط ایوبی و سرافراز مورد تبادل‌نظر قرار بگیرد. قائم‌مقام رئیس سازمان سینمایی درباره زمان اجرایی شدن تصمیمات و این‌که اولویت اجرا با کدام حوزه‌هاست هم به این نکته اشاره کرده که در این کمیته اولویتی برای یک حوزه خاص وجود ندارد و این‌گونه نیست که تصمیمات در یک تاریخ مشخص و یکباره اجرا شوند و نتایج به‌طور مرحله‌ای اجرا خواهند شد.
اولین نشانه‌های تحول رخ داده
اما گذشته از برگزاری این جلسات که قطعا می‌تواند اثرات بسیار مفیدی در روابط بین سینما و تلویزیون و نزدیک شدن بدنه مدیریتی هر دو مجموعه داشته باشد، در یک ماه گذشته نشانه‌های دیگری هم وجود داشته که بیانگر این است این جلسات تنها در حد حرف نبوده و تلویزیون درحال تغییر نگاه خود نسبت به سینماست. در چند روز گذشته میزان پخش تیزرهای فیلم‌های درحال اکران رشد بالایی داشته است. ضمن این‌که یکی از مشکلات بزرگ سینما با تلویزیون پخش تیزر فیلم‌های سینمایی براساس سلیقه و خوش آمدن یا نیامدن‌های درون‌سازمانی بوده اما پخش تیزر فیلمی مثل «از رئیس‌جمهور پاداش نگیرید» که تا همین چند ماه پیش حرف از توقیف دایمی آن سر زبان‌ها بود و حالا به اکران رسیده است یا مثلا پخش تیزر «نهنگ عنبر» که به شکل غیررسمی مورد تحریم حوزه هنری و شهرداری گرفته اتفاقی است که در سال‌های قبل از تلویزیون امکان‌پذیر نبود. کافی بود یک فیلم دچار حاشیه شود یا از سوی برخی محافل و طیف‌های سیاسی مورد انتقاد قرار بگیرد تا در تلویزیون بایکوت شود اما به نظر می‌رسد موضع تلویزیون نسبت به سینما درحال تعدیل شدن است. فقط هنوز هیچ‌کس نفهمیده علت بایکوت فیلم تحسین‌شده و بی‌حاشیه «در دنیای تو ساعت چند است؟» به کارگردانی صفی یزدانیان چیست که تیزرهایش را پخش نمی‌کنند یا چرا وقتی در حرکتی کاملا غافلگیرانه رخشان بنی‌اعتماد، کارگردان فیلم پرحاشیه «قصه‌ها» پس از سال‌ها به تلویزیون می‌آید و تلویزیون تا این اندازه در برخورد با کارگردانی که شاید فیلمش خیلی هم مورد تأیید نظر و تفکر مدیران سازمان نباشد با سعه صدر برخورد می‌کند، اجازه پخش تیزرهای فیلم را نمی‌دهد. هرچند باید بپذیریم اگر بنا به تغییر و تعامل باشد باید حرکت آهسته ولی پیوسته را به حرکت‌های هیجانی و شاید آسیب دهنده ترجیح دهیم. نکته دیگر هم پخش گزارش‌های مثبت با محوریت حمایت و معرفی طرح افطار تا سحر سینماها است. در روزهای اخیر تلویزیون در چندین نوبت و در بخش‌های مختلف خبری با معرفی این طرح و فیلم‌هایش مردم را به سینما رفتن تشویق کرده است که این خود جای تحسین دارد. با این حال باید امیدوار بود این اتفاقات تداوم داشته باشد و در نتیجه این روابط حسنه شاهد حضور دوباره سینماگران مطرح در تلویزیون باشیم. اتفاقی که شاید درنهایت حتی به خلق آثار بهتر و ماندگاری در تلویزیون ختم شود. همان‌گونه که بارها این اتفاق افتاده است.