شهروند| در شرایطی که کمتر از 10‌درصد از اراضی کشور در چرخه تولید کشاورزی قرار دارد، پدیده زمین‌خواری نیز به کوچکترشدن سهم کشاورزی از اراضی کشور دامن زده و بخش مهمی از زمین‌های حاصلخیز را از چرخه تولید خارج کرده است. آخرین خبرها از پدیده زمین‌خواری حاکی از آن است که 177پرونده زمین‌خواری مرتبط با دستگاه‌های دولتی اعم از شهرداری‌ها، دهیاری‌ها و دستگاه‌های دولتی به مراجع قضایی معرفی شده است. این دستگاه‌ها با صدور مجوزهای خلاف قانون برای اشخاص، تعاونی‌ها و شرکت‌های حقیقی زمین‌های کشاورزی را برای تغییر کاربری واگذار کرده‌اند. بر این اساس دو متهم دولتی پرونده زمین‌خواری، سازمان صداوسیما و استاندار سابق تهران است که پرونده این دو متهم نیز روال قضایی خود را پشت‌سر‌می‌گذارد. قباد افشار رئیس سازمان امور اراضی دیروز در یک نشست خبری این اخبار را با رسانه‌ها مطرح کرده و گفته است متخلفان از طریق خرید زمین‌های کشاورزی در حاشیه شهر و روستاها و الحاق زمین‌های کشاورزی به بافت شهر و روستا آن را از محدوده قانون خارج می‌کنند. به گفته افشار تغییر کاربری شالیزارهای شمال کشور یکی از مهم‌ترین شکل زمین‌خواری‌هاست که توسط تعاونی‌های دستگاه‌های دولتی یا افراد به ویلا و مجتمع‌های تفریحی تبدیل شده است. او همچنین تأکید کرده است تبدیل شالیزارهای حاصلخیز شمال یکی از خیانت‌های مهم به بخش کشاورزی کشور است که از طریق سوءاستفاده از طرح ‌هادی صورت می‌گیرد.
زمین‌های در چرخه تولید کشاورزی
کمتر از 10 درصد
افشار در این نشست خبری با بیان مهم‌ترین چالش‌های کشاورزی ایران توضیح داد: درحال حاضر اولین تهدید تغییر کاربری زمین است و هم‌اکنون نزدیک به 3.5 هکتار زمین‌ها در حریم شهر و حاشیه روستاها در معرض تخریب قرار دارد. علاوه بر این خرد‌شدن اراضی کشاورزی و اجرا نشدن آمایش سرزمین دوچالش مهم دیگر کشاورزی به شمار می‌رود.
رئیس سازمان امور اراضی کشور ادامه داد: غیر از این طبق برآوردهای سازمان امور اراضی کشور 200‌هزار هکتار از اراضی ارزشمند شمال کشور در طرح‌ هادی قرار گرفته است که این تغییر کاربری‌ها برای کشور مخرب خواهد بود.
رئیس سازمان امور اراضی ادامه داد: در شرایط فعلی حدود 11.2‌درصد از اراضی کشور به کشاورزی اختصاص دارد و از این میزان سالانه حدود 14‌میلیون هکتار کشت می‌شود که با این وجود می‌توان گفت کمتر از 10‌درصد از اراضی کشور در چرخه تولید کشاورزی قرار دارد.  افشار گفت: از 14‌میلیون هکتار زمین کشاورزی، سالانه حدود 3.5 تا 4‌میلیون هکتار از اراضی کشاورزی به دلایل مختلف زیرکشت نمی‌رود که این دلایل می‌تواند آیش زمین یا بایر بودن زمین باشد.
او با اشاره به این‌که برای تأمین غذای بیشتر از 80‌میلیون نفر جمعیت کمتر از 10‌درصد زمین‌های کشور مورد استفاده قرار می‌گیرد، تأکید کرد: ضریب تأمین کالری برای جمعیت کشور از تولیدات داخل حدود 60‌درصد است که هدف دولت در برنامه ششم توسعه رساندن آن به میزان 80‌درصد است، بنابراین برای دستیابی به این هدف باید وضع موجود زمین‌های کشاورزی را حفظ کنیم و نگذاریم چیزی از زمین‌ها کم شود در عین این‌که میزان تولید در واحد سطح را افزایش دهیم. افشار تصریح کرد: دولت در دوره جدید چند محور اساسی را در زمینه حفظ منابع پایه دنبال می‌کند که یکی از آنها توجه به مسائل زیست‌محیطی و دیگری توجه به حفاظت از اراضی کشاورزی است.
تغییر کاربری دولت گذشته گاهی به اندازه مساحت یک‌روستا بوده
رئیس سازمان امور اراضی کشور در رابطه با تخلف صداوسیما پیرامون تغییر کاربری زمین‌های کشاورزی توضیح داد: برای تعاونی صداوسیما در 10 هکتار از اراضی عباس‌آباد مازندران مجوز 20‌درصد ساخت‌وساز صادر شده بود که این دستگاه بدون مجوز قانونی اقدام به ساخت‌وساز 80‌درصد در اراضی یادشده کرده است که درحال حاضر از فعالیت این تعاونی جلوگیری شده و پرونده در محاکم قضایی درحال رسیدگی است و به‌طورحتم حکم قلع‌وقمع آن صادر می‌شود.
او همچنین با اشاره به نمونه دیگری از پرونده زمین‌خواری‌ها، تصریح کرد: یکی دیگر از پرونده‌های زمین‌خواری مربوط به پرونده تغییر کاربری و ساخت‌وساز غیرمجاز استاندار سابق تهران است که این پرونده نیز در محاکم قضایی در دست پیگیری است.
رئیس سازمان امور اراضی کشور همچنین از برخورد با نمونه دیگری از پرونده‌های زمین‌خواری خبر داد و گفت: هفته قبل ما در کرج اقدام به تخریب ویلای یکی از چهره‌های ورزشی کردیم که به شکل غیرقانونی ساخته شده بود. افشار با بیان این‌که در 10‌سال گذشته تغییر کاربری زمین به شکل چشمگیر درحال وقوع بوده است، اعلام کرد: در یک‌سال گذشته روند برخورد با پدیده زمین‌خواری تشدید شده است و تخلف‌های صورت گرفته با جدیت بیشتر دنبال می‌شود.
او با اشاره به برخی موارد تخلف در دولت گذشته، گفت: به‌طور مثال شالیزارهایی که زمین‌های با ارزش کشور هستند به اندازه مساحت یک روستا مورد تعرض قرار گرفته است و یک دستگاه دولتی در قالب تعاونی یا شرکت در آن ویلاسازی انجام داده است که البته ما جلوی فعالیت اینچنینی را گرفته‌ایم و موضوع دوباره در کمیسیون در دست بررسی است. غیر از این درحال حاضر دستگاه‌های متعدد دولتی در شمال اراضی کشاورزی را خریده‌اند تا مجتمع رفاهی بسازند.
رئیس سازمان امور اراضی ادامه داد: درحال حاضر زمین‌خواران به‌دنبال تصرف اراضی منابع طبیعی نیستند بلکه به دنبال اراضی کشاورزی در کنار روستاها و شهرها هستند تا با الحاق به شهر و روستا از ارزش افزوده بیشتری بهره‌مند شوند.
ابطال سند مالکیت زمین
 در صورت 5‌سال تعطیلی کشت
رئیس سازمان امور اراضی همچنین با اشاره به قانون اراضی بایر تأکید کرد: برای این‌که مزیت کشت در زمین‌های کشاورزی از‌بین‌نرود، در صورتی که صاحبان اراضی کشاورزی بدون عذرموجه ۵‌سال زمینی را بدون کشت رها کنند، اسناد این اراضی ابطال و اراضی آنها به افراد داوطلب کشاورزی، واگذار می‌شود.
افشار به راه‌اندازی سامانه 131 اشاره کرد و گفت: از امروز سامانه ارتباطات مردمی حفاظت از اراضی کشاورزی با شماره 131 راه‌اندازی می‌شود که براساس آن موارد تغییر کاربری زمین با گزارش‌های مردمی پیگیری می‌شود.  او اضافه کرد: در همین راستا 300 اکیپ جدید گشت‌های مقابله با تغییر کاربری اراضی کشاورزی امسال در کشور ایجاد می‌شود که این یگان‌ها از‌ سال 92 و با 15 اکیپ کار خود را آغاز کرده‌اند که درحال حاضر تعداد آنها به 300 اکیپ شامل حداقل 900 نفر نیرو رسیده است که یک نفر نیروی انتظامی، یک نفر کارشناس جهادکشاورزی و یک نفر هم راننده در این اکیپ‌ها حضور دارند. علاوه بر این تمام گشت‌ها مجهز به سیستم ردیاب GPS هستند و مسیر حرکت خودروها توسط این سیستم کنترل می‌شود.