| ساسان گلفر |
یکی از پرفروش‌ترین‌های امسال که اگر بعد از آن «انتقامجویان: عصر اولترون» و «دنیای ژوراسیک» اکران نگرفته بودند، می‌توانست برای مدت بیشتری رکوردش را حفظ کند، هنوز هم در میان چند فیلم اول تاریخ سینما از لحاظ مجموع فروش و سرعت فروش است. «خشمگین 7» که در فروردین ماه روی پرده رفته با داستانی درباره چند راننده ماهر و همه‌فن‌حریف که در جریان یک انتقام و تسویه‌حساب شخصی سر از نقشه‌های پیچیده سازمان‌های اطلاعاتی به سبک «مأموریت غیرممکن» در می‌آورند، تا این لحظه با مجموع فروش جهانی يك‌میلیارد و 511میلیون دلار در جایگاه چهارم فروش تاریخ سینما (بدون احتساب تورم) است و احتمالا به‌زودی جای اولین «انتقامجویان» را که در‌سال 2012 اکران گرفته، در رتبه سوم جدول بعد از «آواتار» و «تایتانیک» اشغال خواهد کرد.
اما راز این همه طرفدار داشتن یک فیلم اکشن پر از تعقیب و گریز و حرکت‌های محیرالعقول خودروهای اسپورت که درواقع هفتمین فیلم از مجموعه «سریع و خشمگین» است، چه می‌تواند باشد؟ هیجان و تحرک و داشتن چند بازیگر مطرح مثل جیسن استیتم و وین دیزل و دی راک و میشل رودریگز البته مهم است ولی خیلی فیلم‌های دیگر هم بوده‌اند که همین عناصر و حتی بیشتر از آن را هم داشته‌اند و در گیشه چندان‌اش دهان‌سوزی نبوده‌اند. یک عامل مهم که خیلی‌ها به آن اشاره کرده‌اند، استفاده از عامل جذابیت و کنجکاوی و کمی دلسوزی و نوستالژی برای «بازیگر جوانمرگ شده» است. پل واکر بازیگر همه فیلم‌های مجموعه از سال 2001 به بعد، حدود یک سال‌و‌نیم قبل از اکران گرفتن این فیلم، زمانی که داشت پا به چهل سالگی می‌گذاشت در یک تصادف و آتش‌سوزی اتومبیل (البته او موقع تصادف پشت فرمان نبود) جانش را از دست داد و همین مسأله باعث شد تولید «خشمگین 7» که تعدادی از نماهایش با حضور او فیلمبرداری شده بود، به تأخیر بیفتد. تهیه‌کننده‌ها و جیمز‌وان کارگردان بعداً این مشکل را با فیلمبرداری از چهار بدل و ازجمله دو برادر پل واکر که خیلی به او شباهت داشتند، رفع کردند و همین موضوع و بعد تبلیغاتی و بازاریابی که پیدا کرد، یک عامل مهم فروش خیره‌کننده فیلم در سطح بین‌المللی بود.
اما سوای استقبال مخاطب عام، برخورد منتقدان و کارشناسان سینمایی هم با این فیلم اکشن پرماجرا بد نبود و حتی با درنظر گرفتن وضع و حال چنین فیلمی، خیلی هم خوب بود. مثلا فیلم «خشمگین 7» در مجموع آرای منتقدهای نشریات معتبر که در سایتی مثل متاکریتیک درج شده، معدل 67درصد گرفته که نمره‌ای خوب و مثبت محسوب می‌شود. از 44 منتقدی که نام و یادداشت‌شان در آن سایت اینترنتی ثبت شده، 27 نفر موافق فیلم بوده‌اند، 14 نفر در رده ممتنع و 3 نفر مخالف.
یکی از آنهایی که از فیلم خوشش نیامده، مایک لاسال منتقد سانفرانسیسکو کرانیکل است که به فیلم نمره‌ای معادل 25 از 100 داده. او در مقاله‌ای با عنوان «خشمگین 7 خزنده و طولانی است» نوشته که «اکشن در این فیلم آن‌قدر سریع و خشمگین از راه می‌رسد که با آن‌همه انفجار و واژگون شدن خودروها و موشک‌هایی که در مرکز شهر لس‌آنجلس شلیک می‌شود، فیلم درهم و برهم و کسل‌کننده است. گاهی اوقات بدلکاری‌هایی تخیل‌پردازانه و جسورانه از آن نوع که مجموعه برایشان شهرت پیدا کرده است، می‌بینیم ولی فیلم اغلب اوقات بی‌روح و بی‌جان است.»
پیتر رینر نویسنده کریسشن ساینس مانیتور در طیف منتقدانی است که فیلم را متوسط ارزیابی کرده‌اند. او یادداشت خود را با این اشاره شروع می‌کند که «مرگ پل واکر در زمان فیلمبرداری «خشمگین 7» در نوامبر 2013 بدون تردید فیلم را تحت‌الشعاع خود قرار داد و سازندگان فیلم تلاش کردند به هر ترفندی وانمود کنند که او در تمام طول فیلمبرداری زنده بوده است.» رینر در پایان مطلب خود نوشته: «تنها مزیتی که می‌توان برای فیلمی برشمرد که در غیراین‌صورت به شدت بی‌لطف می‌بود، شیوه آبرومندانه‌ای است که برای برخورد با موضوع خروج واکر از میدان در پیش گرفته است.»
رابی کالین منتقد تلگراف که کمی بیشتر از راینر فیلم «خشمگین 7» را تحویل گرفته و سه ستاره از پنج ستاره به آن داده، نوشته است: «من همیشه از ایده فیلم‌های «سریع و خشمگین» بیشتر از آنچه در عمل نشان داده‌اند، خوشم آمده ولی این فیلم به‌نظر قوی‌ترین فیلم مجموعه می‌آید، گرچه برخی از سکانس‌های اکشن آن آن‌قدر گنگ و درهم‌و‌برهم هستند که به سختی می‌توان از آنها سر درآورد.»
کاترین شورد از گاردین که نمره مشابهی به فیلم داده نیز مهم‌ترین علت محبوبیت فیلم را «غم‌انگیزترین علت» دانسته؛ که این فیلم «آخرین فیلم پل واکر است». وی همچنین به لحن مرثیه‌گونه فیلم اشاره کرده و گفته علت ماندگار بودنش این است که «به همان اندازه که اکشن است، مثل سریال‌های احساساتی تلویزیونی نیز هست.»
اسکات فانداس منتقد ورایتی ارزیابی بهتری از فیلم داشته و نمره 70 از 100 برای آن درنظر گرفته است. این نویسنده نیز با اشاره به بهره‌برداری مناسب از این لحن مرثیه‌گونه مشابه سریال‌های پرسوز و گداز تلویزیونی، پیش از اکران عمومی فیلم پیش‌بینی کرده بود که آخرین حضور سینمایی پل واکر برای این مجموعه که تا پیش از فیلم «خشمگین7» درآمدی 2.3میلیارد دلاری داشته، مثل «خوش شانسی عدد 7» عمل کند.
ریچارد روپر منتقد شیکاگو سان‌تایمز با نمره 75 از 100 یکی از طرفداران فیلم با اذعان به این‌که فیلم «یکی از مضحک‌ترین دلهره‌آورهایی است که دیده‌ام» و با وجود زمان طولانی بیش از دو ساعت و تکرارهایی که «گاهی شک می‌کردم که نکند من حواسم نبوده و فیلم دوباره شده» گفته است که «باید اعتراف کنم که صحنه‌های تعقیب ماشین و سکانس‌های مبارزه درست و حسابی و بی‌عیب سرگرمم کردند و حتی لحظه‌های تاثیرگذار نابی در فیلم وجود داشت.»
و در نهایت، مرحوم ریچارد کورلیس منتقد مشهور تایم که حدود 20 روز بعد از اکران این فیلم از دنیا رفت، یکی از طرفداران «خشمگین 7» بود که نمره 90 برای آن در نظر گرفت. کورلیس جمله‌ای از کارگردان استرالیایی (اصالتا چینی- مالزیایی) این فیلم را نقل کرده که گفته عنوان فیلم ادای دینی به آکیرا کوروساوا فیلمساز نامدار ژاپنی و فیلم مشهور «هفت سامورایی» اوست. به گفته کورلیس «این یک فیلم عظیم، پرجنب‌و‌جوش و انفجاری است و تا آن اندازه که برای یک بلاک‌باستر ممکن باشد، به شکلی مبتکرانه سرگرم‌کننده است.»