رضا رمضانی از کهنهسربازان نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران که در عملیات «کمان 99» حضور داشته و از سال 59 تا 63 در پایگاه چهارم شکاری دزفول، از سال 63 تا 64 در تبریز و بعد از آن در اصفهان و تهران به انجام مسئولیتهای خود در کسوت خلبانجنگنده پرداخته است، درباره خاطراتش از ماه رمضان و چگونگی روزهداری خلبانان در دوران 8 سال دفاعمقدس میگوید:
روزهداری خلبانها
1- اگر اشتباه نکنم سال دوم جنگ، ماه مبارک رمضان با مردادماه مصادف شده بود. خلبانان اگرچه برای پرواز باید از شرایط ویژه جسمانی برخوردار باشند، شاهد بودم که آن دسته از خلبانان که روزه میگرفتند، طوری برنامهریزی میکردند که در صبح عملیاتهای هوایی را انجام بدهند. گاهی آنها باید زمان زیادی را پرواز میکردند برای همین همواره داخل جیب g-suitهایشان (لباس مخصوص فشار هوانوردی) مقداری بادام، مغزگردو یک قمقمه کوچک آب میبردند تا در شرایطی که روزهداری بر آنها غلبه کرد، روزه خود را بشکنند و علاوهبر انجام درست مأموریتهای خود، افت قندخون و فشارشان موجب این نشود اموال بیتالمال که بسیار هم به آنها نیاز داشتیم، آسیبببیند چون ممکن بود بهخاطر افت قندخون و فشار خلبانان، هواپیما سقوط کند.
حفظ حرمت روزهداران توسط مجروحان
2- آذر تاجرینیان از بانوان امدادگر و رزمنده دوران 8 سال دفاعمقدس است. او روایت میکند: تحرک بسیار بالا باعث تشنگی میشد اما با دیدن برخی رزمندگان مجروح که به بیمارستان منتقل میشدند، روحیهمان تغییر میکرد و آستانه تحمل کادر امدادی در روزهداری افزایش مییافت چراکه با چشمان خود میدیدیم برخی رزمندگان و مجروحان که روزه بر آنها واجب نبود، حرمت روزهداری را حفظ میکردند تا آنجا که حتی ما به اجبار دارو و غذا به آنها میدادیم.
شهادت با دهان روزه
3- سرتیپ 2 جانباز عباس طایفه، مدیرعامل کانون ایثارگران پیشکسوت و سخنگوی مجمع جانبازان انقلاب اسلامی و دفاعمقدس هم با اشاره به تاثیری که ماه مبارک رمضان بر رزمندگان در دوران دفاعمقدس میگذاشت، توضیح میدهد: ماه مبارک رمضان باعث میشد هریک از رزمندگان بهنوعی خود را بیش از پیش برای میهمانی خدا آماده کنند برای همین چند روز پیش از فرا رسیدن ماه رمضان در سنگرهای انفرادی یا جمعی حالوهوای ماه رمضان حاکم میشد. این تغییر شرایط فقط به داخل خطوطمقدم محدود نمیشد بلکه در مقرهای تیپ یا لشکرها و حسینیهها برنامههای خاصی برگزار میشد.
هرچند رزمندگان در دوران دفاعمقدس در حکم مجاهد بهحساب میآمدند و میتوانستند روزه نگیرند اما اگر بیش از 10روز میتوانستند در موقعیتی بمانند، نیت میکردند و روزه میگرفتند، از همینرو تعداد بسیاری از همین رزمندگان با دهان روزه بهشهادت رسیدند.