شهروند| به نظر می‌رسد قیمت نفت وارد روند صعودی هرچند کوتاه مدت شده باشد. کاهش ارزش دلار و ذخایر نفتی آمریکا دلیلی شد تا برای سومین روز متوالی بهای نفت افزایش یابد. قیمت نفت خام در پایان ساعات کاری بازار روز پنجشنبه برای سومین روز متوالی در نتیجه افت ارزش دلار و کاهش ذخایر هفتگی نفت خام آمریکا، افزایش یافت.
براساس گزارش رویترز، قیمت نفت خام برنت با ٣٩ سنت افزایش به بشکه‌ای ٦٤ دلار و ٢٦ سنت رسید و قیمت نفت خام آمریکا هم ٥٣ سنت افزایش یافت و در سطح ٦٠ دلار و ٤٥ سنت نهایی شد.
همچنین در هفته منتهی به 24 خردادماه متوسط بهای نفت خام جهانی در مقایسه با متوسط آن در هفته ماقبل افزایش یافت ضمن آن‌که کاهش ذخایر تجاری نفت در آمریکا و افزایش قیمت سوخت مهم‌ترین عوامل افزایش بهای نفت خام بودند. برهمین اساس، متوسط بهای نفت خام پایه آمریکا در هفته گذشته نسبت به متوسط آن در هفته ماقبل، 0.74درصد افزایش یافت. به نرخ‌های پایان وقت بازار نیویورک، بهای هر بشکه نفت خام پایه آمریکا در محدوده 61.43-58.14 دلار معامله شد و متوسط هفتگی بهای هر بشکه در سطح 60.09 دلار قرار گرفت.
کاهش ارزش دلار به سود نفت
گزارش رویترز نشان می‌دهد پس از آن‌که فدرال رزرو آمریکا نتوانست توقع سرمایه‌گذاران را برآورده ساخته و اظهارنظر مشخصی درخصوص افزایش نرخ بهره در این کشور کند، ارزش دلار به پایین‌ترین حد خود در یک ماه گذشته سقوط کرد.
از سوی دیگر، موسسه «گن اسکیپ»، از کاهش ٨٧٠هزار بشکه‌ای تولید نفت منطقه «کاشینگ» اوکلاهاما خبر داد. این درحالی است که تنها در فاصله جمعه گذشته تا روز سه‌شنبه نیز ١,٢میلیون بشکه نفت از تولید این منطقه کاسته شده بود. کارشناسان بازار نفت البته معتقدند که تردید‌ها درخصوص افزایش تقاضا برای نفت موجب شد تا قیمت نفت کمتر از آنچه انتظار می‌رفت، افزایش یابد. دولت آمریکا اعلام کرده است که افزایش اخیر در مصرف نفت خام ممکن است چندان به طول نینجامد.
نظرسنجی انجام شده توسط موسسه رویترز و پیش‌بینی موسسه API از کاهش ذخایر نفت آمریکا یک روز قبل از انتشار آمارهای رسمی خبر دادند که
به شدت بر روی قیمت نفت تاثیرگذار بود. در این روز قیمت بنزین و گازوییل نیز در بورس آمریکا حدود 3درصد افزایش داشت که در افزایش قیمت نفت بی تأثیر نبود. البته باید در نظر داشت که آمارها حکایت از کاهش 26درصدی واردات نفت از سوی چین در ماه می در مقایسه با ماه آوریل دارند. بخشی از این کاهش به علت افت تقاضای نفت پالایشگاه‌های این کشور به سبب آغاز عملیات تعمیر و نگهداری روی داده است، بنابراین احتمال کاهش دوباره قیمت وجود دارد.
تشخیص دیرهنگام
عامل کاهش قیمت نفت
هفته گذشته اوپک گزارش ماهانه خود را نیز منتشر کرد. این سازمان گزارش داد درآمد نفتی‌اش در سال ۲۰۱۴ با کاهش ۱۲۲میلیارد دلاری نسبت به سال قبل از آن به ۹۹۳.۳میلیارد دلار رسید. افت شدید قیمت نفت عامل کاهش درآمدهای نفتی اوپک در سال 2014 بوده است. قیمت نفت در این سال به کمتر از نصف رسید و تا سطح 46 دلار در هر بشکه هم پایین آمد. در سال 2015 روند صعودی قیمت نفت از سر گرفته شد و درحال حاضر هر بشکه نفت در برابر کمی بیشتر از 60 دلار معامله می‌شود. به عقیده کارشناسان یکی از دلایل کاهش قیمت نفت در سال گذشته سیاست نفت ارزان عربستان بود. ریاض با هدف پیشبرد اهداف خود در منطقه خاورمیانه و ازجمله مقابله با نفوذ ایران در این منطقه سیاست نفت ارزان را دنبال کرده است.
در همین زمینه اندیشکده بروکینگز در گزارشی به قلم اف گریگوری گاس به بررسی دلایل و پیامدهای سقوط قیمت نفت و نقش بازیگران اصلی منطقه یعنی عربستان، ایران، روسیه و آمریکا در کاهش قیمت نفت پرداخته است.
او در این گزارش به تجزیه‌وتحلیل تأثیرات منطقه‌ای سقوط قیمت نفت پرداخته و استدلال می‌کند که عربستان تنها زمانی گزینه کاهش تولید جهت جلوگیری از سقوط قیمت‌ها را مدنظر قرار می‌دهد که دیگر کشورهای تولیدکننده نفت نیز به این کشور بپیوندند. «گاس» همچنین معتقد است که حکومت‌های وابسته به نفت به‌جز برخی موارد استثنایی عملا باثبات‌تر از کشورهایی هستند که نفت تولید نمی‌کنند و این امر ازجمله در دوره‌های زمانی که قیمت نفت کاهش می‌یابد نیز صادق است.
بسیاری از کشورهای منطقه، ازجمله دو بازیگر عمده درگیر در نزاع جاری بر سر گسترش نفوذ منطقه‌ای ـ یعنی ایران و عربستان ـ در راستای تأمین منابع مالی مورد نیاز دولت‌های خود و به‌طورکلی سرپا نگاه‌داشتن اقتصاد خود به نفت وابسته هستند. روسیه که تلاش دارد تا نفوذ منطقه‌ای خود را پس از دو دهه وقفه در پی سقوط اتحاد جماهیر شوروی بار دیگر احیا کند نیز به شدت به نفت وابسته است.
گاس معتقد است سیاست‌های نفتی عربستان در کاهش قیمت نفت تاثیری نداشته است. او می‌نویسد: میزان تولید عربستان در سال‌های ۲۰۱۳ و ۲۰۱۴ یکسان بود. قیمت نفت در پایان سال ۲۰۱۳ بالای ۱۰۰ دلار در هر بشکه بود. در طول سال ۲۰۱۳ تولید نفت آمریکا به میزان بیش از یک‌میلیون بشکه در روز افزایش یافت. تشخیص دیرهنگام افزایش عرضه فراتر از تقاضای جهانی و همچنین ذهنیتی که نیروهای بازاری را اغراق‌آمیز جلوه می‌دهد (در هر دو سوی عرضه و تقاضا) در واقع علل اصلی سقوط قیمت‌ها در بازار نفت بودند، بازاری که متکی به گمانه‌زنی است.