در این نوشته با یک پروژه خلاقانه و بلندپروازانه در عرصه بازیهای کامپیوتری آشنا میشویم. طراحان این بازی که «اکو» (Eco) نام دارد در مرحله گردآوری سرمایه هستند. آنها قصد دارند ضمن معرفی ایده خود، از طریق سرمایهگذاری اجتماعی بودجه لازم برای تولید آن را جمع کنند. اما ایده این بازی چیست؟
بهگزارش یوتوپیا، در این بازی که دهها یا صدها بازیگر همزمان خواهد داشت، یک جهان کامل مجازی وجود دارد که در محیط میزبان (server) اجرا و شبیهسازی میشود. هدف بازیگران در این بازی تعامل با این جهان (درواقع یک «اکوسیستم») و بقای گروهی در آن است. بازی میتواند چندین هفته طول بکشد و در زمان واقعی (real-time) جریان خواهد داشت. در حین بازی، اکوسیستمِ زمین همراه با جانوران وحشی و طبیعت، منابع آب، جنگل و... با جزییات زیاد شبیهسازی میشوند. شبیهسازی طبیعت بهصورت دایمی ادامه دارد، صرفنظر از اینکه بازیگران در بازی فعال باشند یا خیر.
هدف بازی «بقاء» است، منتها نهفقط بقای یک بازیگر، بلکه بقای همه آنها و بهعبارتی بقای اکوسیستم زمین. جهان بازی میتواند بهکلی نابود شود، مرگی دایمی که در سرور رخ میدهد. اما نابودی جهان فقط بهخاطر خطرات خارجی نیست، بلکه میتواند تقصیر بازیگران باشد. حفظ اکوسیستم موجود در زمین، تنها عاملی است که میتواند درنهایت مانع از نابودی همه بازیگران شود.
برای به عقبانداختن نابودی و ادامه بازی، همه بازیگران باید ضمن بهرهبرداری از منابع موجود در اکوسیستم، با هم همکاری کنند تا بتوانند تمدنی جهانی ایجاد کنند که میتواند بدون تخریب منابع زیستمحیطی به حیات خود ادامه دهد. اما منابع زمین محدود هستند. اگر درختی را قطع کنید و بهجای آن نکارید، بهتدریج به وضعیتی خواهید رسید که درخت نخواهید داشت. گوزنهای زیادی را شکار میکنید؟ ممکن است آنها را بهکلی منقرض کنید. بهواسطه استخراج از معدن، قسمتی از زمین را با پسابهای سمی آلوده میکنید؟ محصولات کشاورزی شما آلوده خواهند شد.
در این بازی، دو بحران حیاتی شما را تهدید میکند: تهدید خارجی (خشکسالی بزرگ یا شهابسنگی که بهسوی زمین در حرکت است) و تهدید داخلی (بازیگران بهواسطه توسعهناپایا اکوسیستم را تخریب کنند). شما باید همزمان با هردوی این تهدیدها مبارزه کنید. اما آنچه این بازی را متمایز میکند، این است که برای موفق بودن، باید با سایر بازیگران همکاری کنید. برای تشکیل تمدنتان، شما باید اقتصادی نیرومند بسازید، اما در عین حال باید اینکار را بهگونهای انجام دهید که اکوسیستم زمین را تخریب نکنید. برای موفقیت، لازم خواهد بود که تصمیمهای مهم را بهصورت گروهی اتخاذ کنید. مذاکرات بین بازیگران در سطح جهان میتواند از طریق یک دولت مجازی انجام شود. در بازی اکو، شما میتوانید قانونی را پیشنهاد کنید و چنانچه به تصویب بازیگران دیگر برسد بهصورت یک قانون جهانی و به مثابه یک محدودیت فیزیکی اعمال میشود و رفتار بازیگران را محدود میکند. مثلا ممکن است قانونی به تصویب برسد که تعداد درختهایی که میتوان در یک شبانهروز برید را به تعداد معینی محدود کند. برای اینکه بازیگران بهتر بتوانند تصمیمگیری کنند، اطلاعات زیادی از وضع اکوسیستم زمین گردآوری میشود و در اختیار آنها قرار میگیرد. شما میتوانید به کمک این دادهها، نمودارها و حقایق، از موضع خود دفاع کنید و سایر بازیگران را متقاعد کنید که به قانون پیشنهادی شما رأی دهند. به این ترتیب بازیگران میتوانند از طریق گفتوگو و همکاری به منافع مشترک و بلندمدتشان فکر کنند (یا اینکه با تمرکز بر منافع محدود و کوتاهمدت جهان را بهسوی نابودی سوق دهند.)
نکته دیگری که بازی را جالب میکند این است که بازیگران مختلف، منافع، انگیزهها و وضعیتهای متفاوتی با یکدیگر دارند. مثلا اقتصاد شما ممکن است به چوببری و منابع جنگلی وابسته باشد. در این صورت، نگاه شما به قوانین پیشنهادی برای محدودکردن استخراج از جنگل ممکن است با سایر بازیگران فرق داشته باشد.
آیا توازن موردنظر را پیدا خواهید کرد؟ آیا جهان شما باقی خواهد ماند؟