احمدرضا دالوند
گاندی که خود را یک ایده‌آلیست عمل‌گرا می‌دانست، در مبارزه با انگلیسی‌ها دست به ابتکاری زدکه همواره به یاد ماندنی است.
گاندی که به او لقب «روح بزرگ» داده بودند، در کمال فروتنی و خضوع، سلاحی را به ملت خود و به همه جهانیان عرضه کرد که تا آن هنگام ناشناخته بود. او سلاح عدم خشونت را پیشکش بشریت کرد. خود او گفته است: من هیچ چیز تازه‌ای ندارم که به جهانیان بیاموزم «حقیقت» و «عدم خشونت» به اندازه کوهستان‌ها کهن و قدیمی هستند.
عدم خشونتی که گاندی پیش پای ملت خود گذاشت از راه ساده‌ای به دست می‌آمد و آن راه «مقاومت مسالمت‌آمیز» بود. او می‌گفت: «راه مقاومت مسالمت‌آمیز، روشن‌ترین و سالم‌ترین راه است، انگلیسی‌ها می‌خواهند ما مبارزات خود را بر محور مسلسل‌ها استوار کنیم، چون آنها مجهز به این سلاحند و ما فاقد آن هستیم. برعکس، ما ناچاریم برای پیروزی، مبارزات خود را بر محوری استوار کنیم که سلاحش را در اختیار داریم و آنان ندارند ...»
گاندی کسی نبود که تنها به ارایه نظریه‌هایی در مورد مقاومت مسالمت‌آمیز بپردازد، بلکه خود در میدان آزمایش و عمل، دست به تجربه‌هایی می‌زد که نتایج آنها حیرت‌آور بود. یکی از این موارد، به اعتصاب کارگران یکی از کارخانه‌های احمدآباد به خاطر اضافه دستمزد و نارضایتی از افزایش هزینه‌های زندگی مربوط می‌شد. کارگران درخواست داشتند گاندی (که به‌عنوان وکیل حامی ضعفا شناخته شده بود) رهبری اعتصاب آنها را بپذیرد. گاندی با 4 شرط این درخواست را پذیرفت:
1- هرگز به هیچ اقدام خشونت‌آمیزی متوسل نشوند.
2- هرگز معترض اعتصاب‌شکنان نشوند.
3- هرگز از کسی صدقه نپذیرند.
4- در خواسته‌های خود ثابت‌قدم بمانند، هرچند که اعتصاب طولانی شود و در این مدت نان خود را از طریق کارهای شرافتمندانه تهیه کنند.
اما دو هفته که از آغاز اعتصاب گذشت، اراده کارگران رو به ضعف گذاشت. اندک اندک بوی شکسته شدن اعتصاب به مشام رسید. ناگهان نوری بر اندیشه گاندی تابید و اعلام کرد که اگر کارگران به اعتصاب ادامه ندهند، از خوردن غذا امتناع خواهد کرد. این عمل گاندی خیلی تأثیر داشت و کارگران با عزم راسخ‌تر به مقاومت خود ادامه دادند. سرانجام کارخانه‌داران تسلیم خواسته‌های کارگران شدند.