احمد طالبینژاد منتقد
متاسفانه برگزاری جشنوارههای متعدد در کشور، ما را به کاریکاتوری از کشوری که توسعه فرهنگی پیدا کرده، تبدیل کرده است. درواقع هر نهاد، سازمان و ارگانی این روزها اقدام به برگزاری جشنوارهای با موضوعات و دغدغههای خودشان میکند. البته این اتفاق از جهاتی هم خوب است. مثلا این موضوع نشان میدهد که همه به ارزش واقعی هنر و تأثیرگذاری آن پی بردهاند. روزگاری بود که میگفتند در کشور فرانسه هر روز یک جشنواره هنری برگزار میشود. یعنی تعدد جشنوارههای هنری که در این کشور برگزار میشود، معادل روزهای سال است. البته این جمله که اغراق است، با این حال نباید فراموش کنیم که فرهنگ و هنر در فرانسه درحد اعلا وجود دارد و تنوع تولیدات هنری این کشور بسیار بالاست. بعد از آن هم جشنوارههای هنری این کشور در حوزههای مختلف هنری است، نه فقط فیلم و سینما. این نظریه که بالا رفتن تعداد جشنوارهها نشاندهنده پیشرفت در زمینه هنر است، تا حدودی درست و منطقی است. با این حال در ایران برگزاری جشنوارههای متعدد نشاندهنده پیشرفت هنر نیست، چراکه اکثر این جشنوارهها بیشتر شبیه ویترینی برای برگزارکنندگانشان شدهاند. عملا شما میبینید که به غیر از افتتاحیه و اختتامیه جشنواره که بسیار خوب و عالی برگزار میشود، خود آن جشنواره محتوا ندارد و اتفاق خاصی در آن روی نمیدهد. حالا شما بیایید در کنار جشنواره فیلمهای 100 ثانیهای، جشنواره فیلمهای 180 ثانیهای برگزار کنید، چه فرقی میکند؟! حالا به نظر میرسد برگزاری این همه جشنواره نهتنها به هنر کمکی نمیکند، بلکه برعکس سبب شده تا سینما و هنر بیارزش شوند. اگر ما فقط چهار تا پنج جشنواره جدی و تخصصی در طول سال داشته باشیم، خیلی بهتر است تا اینکه پنجاه جشنواره بیخاصیت برگزار کنیم. جالب اینجاست که همه هم میخواهند ادای همدیگر را در بیاورند و شما هیچ ایده نویی در نحوه برگزاری یا انتخاب فیلمهای جشنواره نمیبینید. به نظر شما جشنواره فیلم کودک و نوجوان چه تفاوتی با جشنواره فیلم رشد دارد؟! هر دوی این جشنوارهها به فیلمهایی که با موضوعات کودک و نوجوان ساخته میشوند، میپردازند. کاش به جای این همه جشنواره مشابه و تکراری، به دنبال برگزاری چند جشنواره متفاوت و تخصصی باشیم. ما نه اروپا هستیم، نه آمریکا که بگوییم آنقدر صنعت سینمای ما پیشرفته است و تولیداتمان بالاست که هر چقدر هم جشنواره برگزار کنیم، باز هم کم است. بعد از آن هم، مگر همه از مشکلات اقتصادی دم نمیزنند؟ اینکه باید صرفهجویی کرد و مشکلات مالی وجود دارد. پس چطور است که هر سازمانی بخشی از بودجهاش را به برگزاری جشنواره به اسم انجام دادن کار فرهنگی اختصاص میدهد؟ بهتر نیست به جای برگزاری این همه جشنواره، سازمانها و ارگانها بیایند و به فیلمهایی که به موضوعات مورد نظر آنها بیشتر یا بهتر پرداختهاند، جایزهای دهند. حالا یا در همان جشنواره یا در سازمان خودشان مراسمی بگیرند و از عوامل آن فیلم تقدیر و تشکر کنند، همانند کاری که وزارت کار چندی پیش انجام داد. این اتفاق بسیار خوبی است که سبب جدیتر شدن آن جشنواره تخصصی و حرفهای میشود. این روزها با دوستانم سر این ماجرا بسیار شوخی میکنم. هر کدامشان را که میبینم، میپرسم: «تو حالا دبیر کدام جشنوارهای؟» چراکه این روزها همه دبیر یک جشنوارهای شدهاند. اصلا هم باخبر نمیشویم که جشنواره کی شروع میشود یا کی تمام میشود.