در روز 16 خرداد، مطابق با دومین روز از هفته محیطزیست، همایش «دیدگاه شهروندان درباره تغییرات اقلیمی و انرژی» در ایران همزمان با دیگر کشورها (بیش از 80 کشور) برگزار شد. این نوع همایشها چند سالی است که توسط نهادهای مردمی و مستقل در کشورهای مختلف دنیا و پیش از اجلاس جهانی (COP) کنوانسیون تغییرات اقلیم سازمانملل (UNFCCC) سازماندهی و اجرا میشود. دلیل برگزاری چنین همایشهایی، آگاهی از دیدگاه شهروندان درباره موضوع اجلاس آنسال و دخیل کردن دیدگاههای شهروندان در تصمیمگیریهاست.
امسال، این برنامه به همت جمعی از فعالان فرهنگی و محیطزیستی برای اولینبار در ایران هم برگزار شد. در این همایش ابتدا برای افراد شرکتکننده پنج فیلم کوتاه (هرکدام 5 تا 10 دقیقه) پخش شد که توضیحی بیطرفانه درباره موضوعات بود. شرکتکنندگان که 110 نفر از شهروندان عادی تهرانی بودند، براساس سن، میزان تحصیلات و جنسیت در گروههایی 6نفره، دور میزها نشستند. پس از پخش هر فیلم، مدیر میز با شهروندان صحبت میکرد تا اگر درباره موضوع فیلم ابهام یا سوالی دارند، برطرف شود و سپس شهروندان به سوالاتی مرتبط با فیلم که در اختیارشان قرار گرفته بود، پاسخ میدادند.
موضوعات بخشهای پنجگانه عبارت بودند از: اهمیت مقابله با تغییرات اقلیمی، ابزارهای مقابله با تغییرات اقلیمی، مباحثات سازمانملل و تعهدات دولتها، انصاف و تقسیم وظایف، وعدهها و پیمانها و پایبند ماندن به آنها. بخش ششم هم به موضوع مختص ایران، یعنی بحران آب (کاهش سطح آبهای زیرزمینی) اختصاص یافته بود.
این همایش در سالن همایشهای کمیته ملی المپیک در باشگاه انقلاب آغاز شد. شرکتکنندگان، 110نفر از شهروندان بودند. تیم اجرایی برنامه را هم 43 نفر داوطلب تشکیل میدادند. دکتر عبدالحسین وهابزاده، دکتر داوودرضا عرب و دکتر شهریار عامری میهمانان ویژه این همایش بودند.
در بخشی از برنامه و در میان تماشای فیلمها و پاسخگویی به سوالات، دکتر وهابزاده از اهمیت رابطه کودکان با طبیعت و تأثیرات آن سخن گفت و از افتتاح چند مدرسه طبیعت در شهرهای مختلف ایران خبر داد. ایشان همچنین بیان داشت که «تحقیقات ثابت کرده است که وقتی کودکان زمان بیشتری را در طبیعت میگذرانند، در آینده توجه و اهمیت بیشتری برای آن قایل بوده و در مقابل مسائلی که محیطزیست و زمین را تهدید میکند، بیتفاوت نخواهند بود.»
در بخش ششم، دکتر داوودرضا عرب، از اعضای ستاد احیای دریاچه ارومیه و طراح بخش بومی برنامه، یعنی بحران آب و کاهش میزان آبهای زیرزمینی مطالبی دراینباره ارایه کردند و توضیحاتی درباره مسأله کمآبی در ایران دادند. ایشان برخی از سیاستهای اشتباهی را برشمردند که در سالهای اخیر منجر به بحران کمآبی شده است؛ انتخاب کشاورزی بهعنوان محور توسعه کشور و استفاده بیرویه و بیبرنامه از چاهها برای تأمین آب موردنیاز کشاورزی نمونههایی از این سیاستها بودند. براساس شاخصهای سازمانملل مناطق زیادی از ایران بحران شدید کمآبی دارند و سایر مناطق هم با بحران کمآبی مواجه هستند. تبعات ادامه وضع موجود تنها دامنگیر بخش کشاورزی نخواهد بود، بلکه مشکلاتی همچون افت کیفی منابع آب زیرزمینی، حرکت آبهای شور به سمت آبهای شیرین، نشست زمین و آسیب دیدن تأسیسات زیربنایی ساخته شده در دشتهای کشور، مهاجرت به شهرها و افزایش حاشیهنشینی را نیز در پی خواهد داشت. پس از سخنرانی دکتر عرب بخش آخر پرسشنامهها در اختیار شهروندان قرار گرفت.
نتیجهای که از بررسی پرسشنامهها بهدست آمد، بلافاصله برای مراجع مرتبط فرستاده شد تا همسو با دیدگاه شهروندان برای حل این بحران که تهدیدی جدی برای سلامت و امنیت مردم است، چارهای بیندیشند. بازتاب بینالمللی همایش هم بسیار خوب بود و UNFCCC با انتشار عکسی از برنامه از تلاش ایران برای برگزاری این مراسم تشکر کرد. گفتنی است حامیان این برنامه، سازمان حفاظت محیطزیست، ستاد توسعه آب معاونت علمی و فناوری ریاستجمهوری و UNFCCC بودند.