شهروند| 426 کودک ایرانی همراه با مادرانشان در زندان‌های زنان ایران زندگی می‌کنند. بعد از گذشت چند ماه از منتشر شدن خبرهایی درباره ایجاد مهدکودک در بند زنان بعضی زندان‌های ایران، دیروز و در جلسه‌ای این موضوع با حضور نمایندگان و مسئولان بنیادهای خیریه حمایت از زندانیان، بنیاد کودک، اندرزگاه‌های زنان و معاونت زنان ریاست‌جمهوری بررسی شد.
«علی گشاده‌فکر»، رئیس هیأت‌مدیره بنیاد کودک یکی از سخنرانان این نشست بود. او درباره ایجاد مهدکودک‌های زندان زنان و بررسی ساختار مهدکودک‌های ایجادشده توسط بنیاد کودک در زندان زنان 6 استان ایران گفت: «6 سال گذشته بود که بند نسوان زندان ارومیه به بنیاد کودک مراجعه و درخواست تاسیس مهدکودک داشت. درحال حاضر این مهدکودک با 6سال سابقه به حدود 35 کودک خدمت ارایه می‌دهد و به دنبال همین تجربه مثبت بود که تصمیم گرفتیم مهدکودک‌هایی در سایر زندان‌های کشور داشته باشیم.» به گفته او «در حال حاضر در زندان‌های کرج، ورامین، بیرجند، کرمان، اراک و خراسان مهدکودک‌هایی به همت بنیاد کودک و همچنین انجمن خیریه حمایت از زندانیان تأسیس شده است.»
نصیری، مدیرعامل انجمن خیریه حمایت از زندانیان هم در این نشست با بیان این‌که ایجاد مهدکودک در بندهای زنان در زندان‌ها بسیار ضروری و حتی از نان شب هم واجب‌تر است، گفت: «کار در زندان بسیار سخت و پرصعوبت است و همان‌طور که شهروندان در سطح شهر حقوقی دارند باید حقوق زندانیان در زندان هم رعایت شود. از وظایف قانونی و ذاتی سازمان بهزیستی تأسیس مهدکودک است. ما قبلا پیگیری‌هایی در این خصوص داشتیم و آنها به دلیل نداشتن بودجه از این اقدام سر باز می‌زدند اما خوشبختانه بنیاد کودک ورود خوبی به این موضوع پیدا کرد و امیدواریم کمک کنند تا مهدهای کودک در بندهای زنان زندان‌ها در کل کشور تعمیم یابد.»
به گفته نصیری، «در حال حاضر براساس آمار سازمان زندان‌ها حدود 426 کودک همراه مادر در زندان زندگی می‌کنند و انتظار داریم روسای اندرزگاه‌های زنان نهایت همکاری را با مهدهای کودک داشته باشند.» مدیرعامل انجمن خیریه حمایت از زندانیان ادامه داد: «بر اساس قانون، مادر می‌تواند کودک خود را تا 2 سالگی در زندان پرورش دهد اما بالاتر از 2سال بر عهده متولیان امر به‌خصوص سازمان بهزیستی است. باید توجه کرد که ماندن کودکان به دلیل آسیب‌هایی که در زندان وجود دارد، زیبنده نیست و اگر کودک در بهترین دوران زندگی و یادگیری‌اش در زندان زندگی کند، ممکن است تصاویر نامناسبی در ذهنش نقش ببندد که قطعا تاثیر خوبی در آینده‌اش نخواهد داشت.» او با بیان این‌که قانونگذار 8 وظیفه را بر عهده سازمان زندان‌ها نهاده است، ادامه داد: «یکی از این وظایف، برخورداری از ظرفیت موسسات مردم‌نهاد و خیریه‌هاست، زیرا آنها می‌توانند بخشی از کمبودهای زیاد و انتظارات فراوان را جبران کنند. وزارت بهداشت همان‌گونه که وظیفه ارایه خدمات درمانی و بهداشتی به مردم را دارد، موظف است به مسائل بهداشتی و درمانی زندانیان نیز توجه داشته باشد، زیرا زندان جدای از دولت نیست.» نصیری فعالیت موسسات مردم‌نهاد و سازمان‌های غیردولتی را در امر حمایت از زندانیان و کودکان آنها ستود و از همه خیران و نیکوکاران دعوت کرد با اهداف خداپسندانه در این امر مشارکت کنند.
«اطهره نژادی»، معاون برنامه‌ریزی معاونت زنان و خانواده ریاست‌جمهوری هم که یکی دیگر از شرکت‌کنندگان در این نشست بود، با بیان این‌که جامعه مدنی از طرح مسائل تا حل آنها همراه جدی دولت است، گفت: «باید به برنامه‌ریزی پیشگیرانه توجه و از حالت انفعالی خارج شویم. اگر نگران بالندگی جامعه هستیم باید ریشه آن در دوران کودکی را محکم کنیم. درواقع اگر خواستار ایجاد جامعه پایدار هستیم باید از دوران کودکی برنامه‌ریزی‌های لازم را آغاز کنیم.»
نژادی با بیان این‌که زنان زندانی تاوان جرم خود را می‌دهند و نباید حق مادر بودن و این‌که بچه‌ها در آغوش مادر باشند را با رفتارهای قانون‌گرایانه از آنها سلب کنیم، گفت: «هر کودکی حق زندگی دارد. به‌ویژه آن‌که کودکان زنان زندانی حق انتخابی برای زیستگاه کنونی‌شان نداشته‌اند و محکوم هم نیستند و همان حقی که فرزندان ما دارند باید برای آنها هم ادا شود. نوع تربیت این کودکان می‌تواند در پایداری یا تزلزل این خانواده‌ها در آینده نقش داشته باشد. براساس قانون برنامه پنجم توسعه موظف به استفاده از ظرفیت جامعه مدنی به‌خصوص در حیطه آسیب‌های اجتماعی در معاونت زنان هستیم و این وظیفه قانونی ماست.»
معاون برنامه‌ریزی معاونت زنان و خانواده ریاست‌جمهوری ادامه داد: «در همین راستا طرح حمایت و توانمندسازی خانواده زندانیان را در نظر داریم و سعی می‌کنیم با حمایت‌های توسعه‌ای و توان‌افزایی به جامعه مخاطب‌مان کمک کنیم. در همین راستا هفته آینده به زندان‌های استان‌های سیستان و بلوچستان و خراسان جنوبی سرکشی خواهیم کرد. اعتقاد جدی داریم امور مردم را باید به مردم بسپاریم. در این میان جامعه مدنی جایگاه قابل توجهی برای ما دارد. امروز درباره کودکانی صحبت می‌کنیم که برای زیستگاه کنونی خود هیچ حق انتخابی نداشته‌اند، این افراد مانند سایر کودکان دارای حقوقی هستند که باید رعایت شود.»
نژادی ریشه بسیاری از مسائل را در دوران کودکی دانست: «در صورتی که خواهان یک جامعه پایدار و پویا هستیم، باید فرآیند این حرکت از کودکان آغاز شود. » او با اشاره به ماده 230 قانون برنامه پنجم توسعه گفت: «طبق این ماده دولت موظف است در دو حوزه تقویت بنیاد خانواده و پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی فعالیت کند. مهم‌ترین سرمایه یک جامعه نیروی انسانی آن است، بنابراین باید از برنامه‌ریزی‌های انفعالی پرهیز کرده و به دنبال برنامه‌هایی پویا و فعال در این حوزه بود.»
معاون برنامه‌ریزی و هماهنگی معاونت امور زنان و خانواده ریاست‌جمهوری با تأکید بر حمایت از خانواده زندانیان به دلیل قرار گرفتن در معرض آسیب‌دیدگی‌های مختلف ادامه داد: «با هدف توانمندسازی خانواده زندانیان، برنامه‌ریزی‌هایی صورت گرفته و تلاش می‌شود اجرای این برنامه در استان‌های مختلف مورد توجه قرار گیرد. قرار است در سال 94 این طرح به طرحی ملی تبدیل شود، بنابراین پایش‌های استانی به منظور ارزیابی اجرای برنامه‌ها در دستور کار است.»
نژادی با اشاره به جایگاه و ارزش بالای جامعه مدنی و سمن‌ها از آنها به‌عنوان افرادی یاد کرد که می‌توانند بهتر از دولت درد مردم را احساس کرده و گام‌های خیرخواهانه‌ای در این مسیر بردارند.
او با اعلام آمادگی معاونت امور زنان و خانواده ریاست‌جمهوری به‌عنوان یک دستگاه متولی برای حمایت از مسائل زنان و خانواده گفت: «به رغم بودجه اندک این معاونت تلاش خواهیم کرد از طریق دستگاه‌های دیگر با تسهیل‌گری کار را جلو بریم.»
«سرور دادخواه»، مدیرعامل بنیاد کودک یکی دیگر از شرکت‌کنندگان در این نشست بود. او گفت که هیچ دانش‌آموزی نباید به دلیل فقر از تحصیل باز بماند: «رویکرد بنیاد کودک، نیازمندپروری نیست و جنبه حمایتی آن برجسته نیست بلکه جنبه فرهنگی آن مهم است. رویکرد این بنیاد شناخت دانش‌آموزان بااستعداد نیازمند است که در صورت حمایت نشدن، مجبور به ترک تحصیل و روی آوردن به شغل‌های کاذب و یا تن دادن به ازدواج‌های زودرس و نافرجام می‌شوند.»
او ادامه داد: «جامعه هدف باحفظ کرامت انسانی آنها از طریق موسسات خیریه به ما معرفی می‌شوند هر چند در جایی برای این بنیاد تبلیغی نشده است. باور داریم، افرادی که خدمت به آنها را عهده‌دار شده‌ایم در آینده از فارغ‌التحصیلانی خواهند بود که در جای جای این مملکت مشغول به خدمت هستند بنابراین نباید در پس ذهن آنها این باشد که با صندوق صدقات درس خوانده‌اند.» دادخواه، مدیرعامل بنیاد کودک در پایان خواهان حمایت سایر سازمان‌های مردم‌نهاد و خیرین برای توسعه و تجهیز مهدهای‌کودک در زندان‌های زنان شد.