علی معلم منتقد
نمایش فیلمهای قدیمی و مهم تاریخ سینما در همه جای دنیا یک سنت است. اما در خارج از کشور این اتفاق همیشه با اکران نسخه جدیدتر یا بازسازی شده فیلم صورت میگیرد. بالاخره باید اتفاق جدیدی در این اکران دوباره بیفتد. مثلا فیلم بدون اشکال یا سانسور اکران شود. فیلمهایی بودند که در زمان اکرانشان بدون دلیل سانسور شدهاند، حالا میشود بعد از چند سال نسخه بدون سانسور آنها را نمایش داد. بنابراین به نظرم تنها با نشان دادن نسخه قدیمی این فیلمها که در شبکه نمایشخانگی هم موجود است، اتفاق خاصی صورت نگرفته. متاسفانه مفهوم نمایش سینمایی با نمایش خانگی در کشور ما به هم ریخته است. سینما محل نمایش فیلم با کیفیت برتر است. ولی حتی در جشنوارههای ما هم نسخه دی وی دی فیلمها را نمایش میدهند؛ کاری که هیچکدام از جشنوارههای بینالمللی فیلم در دنیا انجام نمیدهند.
خصوصا که به نظرم گروه «هنر و تجربه» محل مناسبی برای نمایش این فیلمها نیست. چراکه فیلمهای قدیمی خواص خودشان را دارند. چنین فیلمهایی عموما در سینما تک یا سینماهای موزه به نمایش در میآیند. ما باید تفکیکی میان اکران این فیلمها و فیلمهای روز سینما قایل شویم. اکران شدن فیلمهای قدیمی در لابهلای فیلمهای دیگر اتفاق درستی نیست، برای اینکه دیده نمیشوند و معنیشان را از دست میدهند.
نفس نمایش فیلمهای قدیمی به خودی خود مثبت و خوب است. چون این فیلمها را از مهجوریت خارج میکند. حتی بعضی از فیلمهای قدیمی میتوانند اکران مجدد به بهانهای در چند سینما داشته باشند. مثلا به این بهانه که چهلمین سالگرد نمایششان شده است؛ چرا که نسل جدید میآیند که تجربه دیدن فیلمهای تاریخ سینمای ایران را بر پرده ندارند.
البته همه اینها نیازمند یک برنامهریزی و هماهنگی درست با تهیهکنندگان و گروههای سینمایی دیگر است. خود این موضوع میتواند به یک برنامه سالانه تبدیل شود و از ابتدای سال مشخص شود که مثلا پنج فیلم در طول سال به صورت متداوم به نمایش درمیآیند. حتی میشود جای مشخصی برای نمایش این فیلمها در نظر گرفت. همانطور که موزه فرانسه سینما تک روزانه برنامهای برای نمایش فیلمهای قدیمی تاریخ سینما دارد و علاقهمندان و دانشجویان سینما برای دیدن این فیلمها به این سینما مراجعه میکنند. به نظرم مدون شدن اکران فیلمهای قدیمی کمک بیشتری به این جریان میکند، خصوصا اگر این اتفاق با هدف احیای آثار قدیمی افتاده است.