آرش خیراندیش عضو ستاد مردمی نجات آشوراده
«من صورتجلسه آشوراده را براساس مصلحتاندیشی دولت وقت و نه کار تخصصی امضا کردم اما اکنون قبول دارم که آن کار اشتباه بود زیرا به نفع محیطزیست کشور نیست.»
«هیچگاه نباید مصلحتاندیشی بر قوانین موجود درباره محیطزیست و حفظ منابعطبیعی چیره شود بلکه قوانین دفاع از عرصههای طبیعی به درستی اجرا شود.»
«امروز به بهانه طبیعتگردی در منابع طبیعی کشور ساختوساز میکنیم درحالیکه آنها را تخریب کردهایم.»
سخنان فوق را احمدعلی کیخا، معاون طبیعی سازمان حفاظت محیطزیست در تاریخ پنجم خردادماه 1394 هجریشمسی در گردهمایی مدیران کل آن سازمان در اصفهان بیان کرده است. (1)
در مصاحبهای که همان روز با این مقام عالی سازمان حفاظت محیطزیست انجام گرفت، نکات قابل توجه دیگری آشکار شد:
«احمدعلی کیخا امضای صورتجلسه آشوراده را از بزرگترین اشتباهات دوره مدیریتی خود برشمرد و تصریح کرد: امضای صورت جلسه آشوراده یک اشتباه مدیریتی بود زیرا به نفع محیطزیست کشور نبود. معاون محیط طبیعی سازمان حفاظت محیطزیست امضای چنین قراردادهایی را بدون ارزیابیهای کارشناسانه مردود دانست و تأکید کرد: برای طرح آشوراده نیز هیچ تضمینی وجود ندارد که مانند طرحهای قبلی دچار انحراف نشود.» (٢)
با موافقت سازمان حفاظت محیطزیست مبنیبر واگذاری مدیریت جزیره آشوراده - بهعنوان تنها جزیره ایرانی دریای مازندران و قسمتی از پناهگاه حیاتوحش میانکاله - به سرمایهداران بزرگ بخش خصوصی، گروهی از سازمانهای مردم نهاد - که اکنون تعدادشان به حدود 200 رسیده است - و فعالان محیطزیست و استادان دانشگاه با تشکیل «ستاد مردمی نجات آشوراده» در برابر این تصمیم
به شدت مقاومتی قانونی انجام داده و تاکنون مانع عملی شدن آن شدهاند. حدود شش ماه مقاومت مردمی و فراز و نشیبهای فراوان اکنون به بار نشسته و متولی رسمی مناطق چهارگانه محیطزیست، بر بسیاری از خواستههای بر حق «ستاد مردمی نجات آشوراده» صحه گذاشته است. سازمان حفاظت محیطزیست بعد از این اعتراف معاون طبیعی خود، هیچ راهی برای اصرار بر ادامه این راه خطا و مخرب نداشته و مجبور به تمکین به قانون است. تمامی ادعاهای آن سازمان مبنیبر کارشناسی بودن چنین تصمیمی باطل شده و درستی ادعای «ستاد مردمی نجات آشوراده» بر همگان آشکار شده است. اکنون تنها راهی که برای سازمان حفاظت محیطزیست باقیمانده، لغو بیچون و چرای تفاهمنامه منعقده دراینباره است. تغییر کاربری غیرکارشناسی و غیرقانونی مناطق چهارگانه محیط زیست- که درواقع جزیی از انفال هستند- چیزی نیست که از نگاه مردم و مراجع قانونی پنهان بماند. خوشبختانه «ستاد مردمی نجات آشوراده» تاکنون به وظیفه خود به خوبی عمل کرده و در برابر هیچ برخورد ناصواب و غیرقانونی تسلیم نشده است. اعتراف معاون طبیعی سازمان حفاظت محیطزیست نشان داد که در بسیاری موارد تصمیمهای اتخاذ شده نه براساس کار علمی و فنی بلکه متاسفانه مطابق با خواستههای سیاسی انجام میگیرد.
اعتراف متولی مناطق چهارگانه محیطزیست کشور به اشتباهات آن سازمان در اینباره
به درستی نشان داد که راهاصلی نجات و حفاظت محیطزیست تنها آگاهی، دلسوزی و تلاش مردمی است. اعضای «ستاد مردمی نجات آشوراده» به دور از هرگونه چشمداشتی اعم از مطالبات مالی، قدرتطلبی، شهرتطلبی و... صرفا در پی نجات جزیره آشوراده از دستاندازی سرمایهسالاران بیگانه با محیطزیست بودهاند. این ستاد مالک و مدیر اصلی منابع طبیعی را جوامع محلی مولد میداند که خود میبایست بر سرنوشت چنین مناطقی مسلط باشند. یکی از علتهای اصلی موفقیت «ستاد مردمی نجات آشوراده» پرهیز از تکروی اعضای آن بوده و بر این اساس حرکت براساس خرد جمعی را ملاک درستی فعالیت خود میدانند و این همان چیزی است که فعالان محیطزیست ایران اکنون بدان بسیار نیازمندند. اعضای این ستاد برای نجات محیطزیست کشور از نامحرمان و چپاولگران با اتحاد با یکدیگر عمل کرده و از رفتارهای انفرادی پرهیز کردهاند. بزرگانی چون دکتر تقی فرور، دکتر مجید مخدوم، دکتر مهلقا ملاح، دکتر خدیجه کاترین رضوی، مهندس فاطمه ظفرنژاد و بسیاری دیگر که خود تاریخ محیطزیست ایران هستند، برای عضویت در «ستاد مردمی نجات آشوراده» و فعالیت در آن به هیچوجه در پی کسب نان و نام نبوده و از مصادره زحمات دیگران به نام خود پرهیز کردهاند. فعالیت آنان در این زمینه صرفا در قالب تشکلی مردمی بوده و هدفی جز نجات محیطزیست کشور نداشتهاند. اکنون کشور به مردمانی فداکار و جمعگرا بسیار نیازمند است. «ستاد مردمی نجات آشوراده» در ادامه حرکت جمعی خود تا نجات قطعی جزیره آشوراده به راه خود ادامه داده و خواستار لغو کامل تفاهمنامه مربوطه است.
1- http://www.salamatnews.com
2-http://www.entekhabkhabar.ir