| ساسان گلفر |
سینما معمولا وظیفه نجات دنیا رابه قهرمانان خود محول میکند، حتی اگر این دنیای تخیلی کمتر از 2 ساعت دوام داشته باشد. این بار نوبت به باب اسفنجی شلوار مکعبی و دوست وفادار و کلهپوک او، پاتریک رسیده است که چنین مسئولیت خطیر و دشواری را برعهده بگیرد. دنیایی که در «باب اسفنجی: اسفنج بیرون از آب» به خطر میافتد، از سرزمین زیر دریایی بیکینی باتم فراتر نمیرود اما وقتی همه جوانب را در نظر بگیریم و مخصوصاً از دیدگاه باب اسفنجی و پاتریک و آقای خرچنگ و پلانکتن و سندی به مسأله نگاه کنیم، به اهمیت و حساسیت آن
پی میبریم. هر چه باشد، دزد دریایی شرور فرمول مخصوص فستفود آقای خرچنگ را دزدیده است و همهچیز را به خطر انداخته است؛ پس ارزش آن را دارد که شلوار مکعبی با دشمن دیرینهاش، پلانکتن دست دوستی بدهد و به سفری در فضا و زمان برود تا دنیایش را از خطری به این بزرگی نجات بدهد.
«باب اسفنجی: اسفنج بیرون از آب» محصول 2015 را که مخلوطی است از فیلم زنده و انیمیشن، گلن برگر و جاناتان ایبل براساس سریال تلویزیونی انیمیشن ساخته و پرداخته استیون هیلنبورگ نوشتهاند و مایک میچل و پل تیبیت کارگردانی کردهاند. نقش زنده دزد دریایی فیلم را آنتونیو باندراس بازی کرده است و تام کنی در نقش باب، بیل فاگرباک در نقش پاتریک و کلنسی براون در نقش آقای خرچنگ و همچنین پلانکتن ازجمله صداپیشههای آن هستند. این فیلم 93 دقیقهای دارای درجهبندی PG با بودجه 74میلیون دلار تولید شده و بعد از اکران در اسفندماه گذشته از محل گیشه در سراسر جهان 311میلیون دلار فروش داشته است.
متوسط نمره ثبت شده 27 منتقد نشریات معتبر به «باب اسفنجی: اسفنج بیرون از آب» در پایگاه اینترنتی متاکریتیک 62 از 100 است. 15 منتقد ارزیابی مثبتی از این فیلم/انیمیشن بلند داشتهاند، 11 نفر نمرههای متوسطی به آن دادهاند و یک نفر هم آن را بیارزش دانسته است.
یکی از طرفداران پر و پا قرص باب اسفنجی در «اسفنج بیرون از آب» الیزابت وایتزمن نویسنده نیویورک دیلینیوز است که 4 ستاره از5 ستاره به آن داده است. این منتقد به خواننده میگوید اگر خلاصه داستانی که از فیلم تعریف کرده است، در هم برهم و بیمعنا به نظر میرسد، هراسی به دل راه ندهید. پیرنگ داستان فقط بهانهای است برای طرح کردن معجون طنز زیرکانه و اغلب سورئالی که خاص این مجموعه است. وی میافزاید که «لازم نیست حتما بچه باشید- یا حتی بچهای را بشناسید- تا از اراجیف دیوانهوار آزادمنشانهای که علامت مشخصه باب اسفنجی است، لذت ببرید.»
اندرو بارکر، منتقد ورایتی به اندازه وایتزمن برای «باب اسفنجی: اسفنج بیرون از آب» امتیاز در نظر گرفته اما گفته است که این فیلم از لحاظ مزخرفگویی دیوانهوار به پای «فیلم سینمایی
باب اسفنجی شلوار مکعبی»سال 2004 نمیرسد، اما از لحاظ سورئال بودن ذاتی از آن پیش میافتد و به همان اندازه بهیاد ماندنی است. وی همچنین یادآور میشود که ارجاعهای گوناگون به فیلمهایی مانند «مکس دیوانه» و آثار فیلمسازانی مثل استنلی کوبریک، سرجیو لئونه و داگلاس آدامز احتمالا فراتر از درک مخاطبان جوانتر خواهد بود.
منتقد بریتانیایی روزنامه تلگراف در طیف سینمایینویسهایی قرار گرفته که به «باب اسفنجی» 2015 نمره متوسطی دادهاند. او
3 ستاره برای فیلم در نظر گرفته است. رابی کالین با اشاره به سابقه 9 مجموعه تلویزیونی کارتونی «باب اسفنجی» نیکلاودئون و یک فیلم/انیمیشن سینمایی دیگر که بیش از 10سال پیش به روی پرده آمده و دیوید هسلهاف بازیگرش بوده است، میگوید لازم نیست هیچکدام از آنها را قبلا دیده باشید تا این فیلم برایتان هیچ معنایی نداشته باشد. نویسنده تلگراف معتقد است که شاید این فیلم بهترین انیمیشنسال نباشد، اما به قطع و یقین میتوان گفت که افراطیترین آنهاست.
خانم بتسی شارکی منتقد لسآنجلس تایمز نیز همین امتیاز 60 از 100 را به فیلم داده است. این نویسنده تلاش برای در هم آمیختن انیمیشن و فیلم زنده در بخشهایی از فیلم را بزرگترین اشتباه آن دانسته و معتقد است که این در هم آمیختن سردستی و بدون ظرافت به کلیت اثر لطمه زده است. جوردنهافمن نویسنده گاردین نیز در همین طیف میانی قرار گرفته و معتقد است که علاوه بر شدت و غلظت لطیفههای طرح شده، تنوع آنها نیز عامل دیگری است که موجب تأثیرگذاریشان میشود. با این حال او معتقد است که اقدام
حساب شده مبتنی بر بازاریابی سازندگان فیلم برای تبدیل بخشهای پایانی فیلم به یک اثر ابرقهرمانی با آنکه در روی کاغذ خوب جواب میدهد اما باعث افت یکسوم آخر فیلم شده است.
منتقدی که 5/2 ستاره از 5 ستاره داده است، خانم کلودیا پویگ نویسنده یو.اس.ای تودی در مقالهای با عنوان «بامزه، ولی با لودهبازی بیشتر از آنکه بتوان جذبش شد» نوشته است: «لحظات اکشن زنده فیلم- که بیشتر بر محور
آنتونیو باندراس در نقش دزد دریایی بدطینتی به اسم «ریش برگر» استوار است که بیشتر وقت خود را صرف خطاب قرار دادن گروهی از مرغهای دریایی میکند- درست با سکانسهای پویانمایی شده جفتوجور نمیشود. تقریباً این حس به تماشاگر دست میدهد که دو فیلم را به شکل عجیبی به هم چسباندهاند.» پویگ نیز مانند منتقد گاردین به افت یکسوم پایانی فیلم اشاره کرده و گفته است که فیلم «باب اسفنجی» در این زمان حس پوچی آزادمنشانه خود را از دست میدهد.
مایکل فیلیپس، گزارشگر شیکاگو تریبیون در این میان بیرحمترین منتقد «باب اسفنجی: اسفنج بیرون از آب» است که نمرهای معادل
38 از 100 به این فیلم داده است. فیلیپس در مقاله خود نگاهی به تاریخچه این شخصیت از سال 1999 تاکنون که در مجموع درآمدی 8میلیارد دلاری داشته است، انداخته و این مجموعه را بیشتر از آنکه بخواهد «خندهدار» باشد، برخوردار از شخصیت «شیدایی- افسردگی» از لحاظ لحن و حس و ضرباهنگ زندگی در سرزمین تخیلی بیکینی باتم دانسته است. وی به مطالعهای در دانشگاه ویرجینیا درسال 2011 که در ژورنال بیماریهای کودکان منتشر شده و در آن، مجموعه «باب اسفنجی» بهعنوان عامل «اختلال کوتاه مدت در عملکرد ذهنی و دامنه توجه» کودکان پیشدبستانی مورد اشاره قرار گرفته، استناد کرده و نوشته است که «من عموما از یک فیلم درست و حسابی لذت میبرم، فیلمی که خندهدارتر از این باشد.»