| کامران فانی | نویسنده و مترجم |
مقوله هدف و آرمان از آن دسته موضوعاتی است که اگر در زندگی ما انسانها جای خود را به خوبی باز کند میتواند پديدآورنده موضوعاتی در جامعه باشد که به پویایی و تأثیرپذیری مردم از یکدیگر منجر شود. زمانی که افراد در جامعه دارای اندیشه و هدف باشند قطعا ساير افرادي که در اطرافشان زندگی میکنند هم از نوع اندیشه و عملکرد آنها بهره خواهند برد.
فرهنگ داوطلبی هم به همین شکل عمل میکند؛ افرادی که دارای هدف هستند باعث پیشرفت دیگران میشوند، حتی پیشرفت کسانی که نمیشناسند. اما شرايط هر جامعه نیز همواره در ایجاد فرهنگهای مختلف تاثیرگذار هستند برای مثال در جامعهای که فقر بیداد کند و مردم از شرایط مطلوبی در زندگیشان برخوردار نباشند قطعا فرهنگهایی مانند داوطلبی و کمک به همنوع هم کمرنگ میشود.
از سويي ديگر فرهنگ داوطلبی را حتی افراد تهیدست هم میتوانند به جا بیاورند و داوطلبانه دست به انجام کارهایی بزنند تا به اطرافیان و همنوعانشان کمک کنند. عموما فرهنگ داوطلبی را میتوان اینگونه تعریف کرد: اگر فردی بدون داشتن چشمداشت برای فرد دیگری- که در بعضیاوقات حتی او را نمیشناسد- قدمی بردارد و بهگونهای فکر کند که حتی به دنبال رساندن سودی اندک به دیگری باشد، آن شخص حرکتی داوطلبانه انجام داده است.
اما گاهی افرادی هستند که با خیالات و ذهنیات باطل در این راه قدم برمیدارند و نسبت به رفتار داوطلبانه دچار توهمات خاص خود میشوند. هستند افرادی که با انجام کار خیر قصد رسیدن به شهرت و موقعیتهای خاص را دارند، که این رفتارها گاهی باعث خدشه وارد کردن به فرهنگ داوطلبی در هر جامعهای میشود.
جامعه ایران همواره جامعه آرمانطلبی بوده است که حتی در شرایط امروز ایران با وجود مشکلات و سدهایی که سر راهشان قرار دارد، باز هم مردم ما فرهنگ خیرخواهی و داوطلبی را سرلوحه کار خودشان قرار دادهاند. بهعنوان نمونه کمکهایی که مردم ما در سراسر کشور به صورت داوطلبانه به اقشار دیگر میکنند. در بیشتر موارد زمانی که اسم فرهنگ داوطلبی به میان میآید، مردم فکر میکنند باید کمکی خیر خواهانه به شکل نقدی باشد. اما مسالهای که وجود دارد این است گاهی میتوانید با دادن یک خط فکری مناسب یا یک ایده مناسب به فردی یک حرکت داوطلبی را هدایت کنید و به خوبی آن را به ثمر بنشانید. اما اگر این اهداف با آرمانهای روزمره ما انسانها شکل گیرد فوقالعاده میشود. حتی با صحبتکردن و برداشتن کوچکترین قدمها میتوانیم یک داوطلب تمامعیار باشیم. گاهی ما انسانها، متوجه معانی درست فرهنگها و کلمات نمیشویم و گاهی در این راه دچار اشتباهات زیادی میشویم. اگر قرار است که من کامران فانی یک داوطلب تمامعیار باشم پس چه بهتر است این داوطلبی را اول از همه در خانوادهام و در بستر زندگی خودم پیاده کنم تا در جامعهای که نمیدانم تا چه حد به رفتارهای داوطلبانه من اهمیت میدهد.