گروه سیاسی| فشار نمایندگان بر وزرای دولت و معاونان پارلمانی آنان موضوع قابل انکاری نیست. نمایندگان میتوانند یک وزیر را استیضاح و از کار برکنار کنند. وزرا میدانند که رسیدن به صندلی وزارت از راه ساده و آسانی نگذشته است که اجازه دهند بر اثر اختلافات قابل حلوفصل با یک نماینده آن را از کف بدهند. آنچه به آن لابی معاونان پارلمانی و نمایندگان گفته میشود همان موضوعی است که بعضاً از سوی نمایندگان دولت از آن با عنوان امتیاز خواهیهای منطقهای یا شخصی نمایندگان یاد میشود. هرچند هیچ وزیری خود را در مقابل مجلس قرار نمیدهد اما به گفته مهدی دواتگری، نماینده مردم عجب شیر در مجلس وزرا میتوانند در صورت درخواستهای غیرقانونی به هیأت نظارت بر نمایندگان شکایت کنند. دواتگری همچنین معتقد است تا زمانی که جایگاه احزاب مشخص نشده با چنین مواردی در کشور مواجه خواهیم بود.
از سویی نمایندگان حق نظارت و استیضاح و سوال از وزرا و رئیسجمهوری را مطابق قانون دارند و از سوی دیگر برخی از وزرا و اعضای دولت معتقدند نمایندگان بعضا از حق سوال و نظارت بهعنوان اهرمی برای فشار و پیگیری خواستههای شخصی و منطقهای استفاده میکنند. چگونه میشود این حق را با موضوع سوءاستفاده تفکیک کرد؟
آنچه وظیفه نماینده است قانونگذاری و نظارت بر حسن اجرای قانون است. این بحث نظارت میتواند از بالا تاپایین وزارتخانه را در بر بگیرد. این نظارت میتواند عملکرد وزیر، معاونان و حتی مجموعه شهرستان و جزء جزء مجموعه وزارتخانه باشد. در عین حال در هر امری ممکن است تالی فاسد هم وجود داشته باشد اما آنچه مهم است تعهد اخلاقی نماینده به انجام وظایف ملی نمایندگی است.
این وظایف از نخستین مجلس با نمایندگان بوده و همواره برای آن سوگند خوردهاند اما با این همه سوءاستفاده از جایگاه نمایندگی هم وجود داشته، با این وجود چه باید کرد؟
معتقدم همانگونه که نمایندگان شجاعانه وظایف خود را در قبال وزرا انجام میدهند وزرا هم باید خواستههای غیرقانونی را به هیأت نظارت بر نمایندگان گزارش دهند. ضمن اینکه خواستههای غیرقانونی قابلیت پیگیری و اجرا ندارند و وزیر هم وظیفهای در این خصوص ندارد.
اما فکر میکنم تاکنون حتی یک مورد هم شکایت وزیر از نماینده به دلیل درخواستهای غیرقانونی ثبت نشده است.
اطلاعی ندارم که تاکنون چنین شکایتی ثبت شده یا نه اما چنانچه درخواست از وزیر از جایگاه سوءاستفاده باشد این حق وجود دارد که به هیأت شکایت کنند.
فکر نمیکنید در اینباره خلأ قانونی وجود دارد؟
خلاء قانونی نداریم. در این مورد اجرای قانون باید مورد توجه قرار بگیرد. این مسائل در همه حال بوده تا زمانی که در این کشور احزاب جایگاه خود را پیدا نکردهاند نمایندگان نگاه بخشی دارند و به جای مطالبات ملی به دنبال مطالبات بخشی و فردی هستند.