شماره ۵۷۲ | ۱۳۹۴ دوشنبه ۴ خرداد
صفحه را ببند
کاربرد زبان فاصله

احمدرضا  دالوند

فاصله*، جداکننده میان دو چیز.  حایل یا جداکننده دو یا چند چیز است.   به فضای میان دو شیء یا پدیده که بر روی هم جای نگرفته‌اند، فاصله گفته می‌شود. به عملِ گذر از یک فاصله، «پیمودن» یا «طی کردن» گفته می‌شود.
زمانی که با کسی حرف می‌زنیم، دوست داریم فاصله شخصی را با او حفظ کنیم.  این فاصله به فرهنگ و موقعیت افراد بستگی دارد.   برای مثال دوستان در مقایسه با افراد بیگانه فاصله نزدیکتری با یکدیگر دارند. بلندی صدا، منبع عمده‌ای از اطلاعات در مورد فاصله‌ای است که افراد را از هم جدا می‌کند.  به عبارت دیگر، افراد وقتی نزدیک هم قرار می‌گیرند شروع به نجوا می‌کنند و به هنگام قرار گرفتن در فواصل زیاد نسبت به همدیگر، فریاد می‌کشند.  
1-فاصله صمیمانه / خصوصی:  فاصله صمیمانه، حدود 15 سانتی متر است و طرفین ارتباط، به گونه‌ای ناخودآگاه در ارتباط غیرکلامی قرار می‌گیرند.  
2-فاصله شخصی: فاصله شخصی مانند یک حباب نامرئی پیرامون انسان‌ها را احاطه کرده است.  محققان وجود چنین فاصله‌ای را در میان جانوران نیز مشاهده کرده‌اند. فاصله شخصی حدود
 45 سانتی‌متر یا یک متر و بیست سانتی‌متر بین دو نفر است و موضوعاتی که در این ارتباط مطرح می‌شود کاملا شخصی است.
3- فاصله اجتماعی:  فاصله‌ اجتماعی حدود 120 سانتی‌متر تا  360 سانتی‌متر است.  فاصله اجتماعی به‌عنوان فاصله روانشناختی نیز مطرح است و در گفت‌وگوهای مربوط به کسب‌و‌کار و نشست‌های اجتماعی مراعات می‌شود.  
 4-فاصله عمومی:  اندازه آن از 360 سانتی‌متر تا بیشتر است  و در واقع باید در نظر داشت که این فاصله کاملا به فرهنگ و عوامل حاکم بر آن بستگی دارد و از فرهنگی به فرهنگ دیگر تغییر می‌کند.
انتخاب این اصطلاحات برای توصیف فواصل مختلف، با آزمایشات و تحقیقات بسیاری به دست آمده است.  احساس افراد نسبت به همدیگر – در زمان معین - عامل تعیین‌کننده‌ای در نحوه استفاده از فاصله است.
به کاربرد مفهوم فاصله در شعر اشاره‌ای مختصر می‌شود: گاه شاعر، مفهوم فاصله را در کلمات پنهان می‌سازد:  مانند شعری از شاعره هندی‌تبار پارسی‌گو «زینب النسا» متخلص به «مخفی»، دختر اورنگ زیب پادشاه گورکانی هند:  
در سخن مخفی شدم همچو بو در برگ گل
میل دیدن هر که دارد در سخن بیند مرا
و همچنین شعری از حمید مصدق که آشکارا تمنای برداشتن فاصله را دارد:  گاه می‌اندیشم / می‌توانی تو به لبخندی این فاصله را برداری / تو توانایی بخشش داری / دست‌های تو توانایی آن را دارد / که مرا زندگانی بخشد...  و در ادامه:  چه زود سهم روزهای خوب «یادش به خیر» می‌شود...!
مبحث فاصله بسیار وسیع و قابل تامل است و مصادیق کاربردی آن را در موارد متعددی علاوه بر آنچه ذکر شد، می‌توان ردیابی کرد.   ازجمله:  1-  فاصله کانونی عدسی در دوربین عکاسی
2-   فاصله در هندسه اقلیدسی 3- فاصله طولی ایمن در رانندگی 4-   فاصله در موسیقی
 ( کلید فاصله ) 5-   فاصله در حروفچینی Line Spacing 6-  فاصله در طراحی 7-  حالت خلسه و فاصله روانی 8- لیزرهای فاصله یاب. . .
Distance*


تعداد بازدید :  191