جامعه ایران بنابر سنت‌های زیبای همیاری و یاریگری، همواره برای برون‌رفت از سختی‌ها، راهکارهایی مفید را طراحی و اجرا کرده است. یکی از این راهکارها که به سنتی فراگیر مبدل شده است و امروزه نیز حتی در هر گوشه و کنار شهر بدان برمی‌خوریم، بانک‌های خانگی یا صندوق‌های قرض‌الحسنه خانوادگی است. بیشتر شرکت‌کنندگان در این‌گونه صندوق‌ها، زنان خانه‌داری‌اند که با پشتوانه پس‌انداز خانگی برای بهتر کردن شرایط اقتصادی و پاسخ به نیازهای کوتاه و بلندمدت خود و خانواده، چنین روشی از همکاری را پیش گرفته و از نتیجه آن خشنودند.
در جست‌وجوی اثری از «واره»‌های قدیم
پیشینه همیاری‌های زنانه در روستاهای ایران
 آن‌جا که سنت‌ها بیش از شهرها پاس داشته می‌شود، بیانگر سنت‌هایی است که زنان در آنها با بخشیدن مقداری از شیر دوشیده‌شده دام‌ها، پول یا کالایی دیگر در جمعی صمیمی، کمبودهای زندگی همنوعان را برطرف می‌کردند. این مشارکت‌های نظام‌مند یا تعاونی‌های سنتی، در اصطلاح «واره» به معنی نوبت یا مرتبه خوانده می‌شود. مرتضی فرهادی، نویسنده کتاب «واره»، از واره به مثابه یک کشف پرده برمی‌دارد و به واکاوی ابعاد مختلف آن می‌پردازد. براساس تحقیقات او «واره»، گونه‌ای سازمان غيررسمي تعاونی سنتی زنانه در ایران، با قدمتی دیرین به شمار می‌آید که براساس جمع‌گرایی و مشارکت استوار است. این‌گونه تعاونی‌های زنانه، همه ویژگی‌های یک گروه منسجم را دارد و هدف مشخصی را دنبال می‌کنند، رابطه‌هایشان بی‌واسطه و چهره به‌چهره و دارای ارزش و سرانجام از یک هنجار و نظم دقیق برخوردار است. حدود 2‌میلیون زن ایرانی در ‌سال 1335 خورشیدی، در 400‌هزار تعاونی تولید سنتی واره عضو بوده‌اند. همچنین بنا به نوشته وی، باید گفت دامنه نفوذ واره تمام روستاها ، ایلات و عشایر ایران را دربرمی‌گرفت. از این‌رو، پی می‌بریم که زنان ایرانی از دیرباز در اقتصاد خانواده نقشی موثر داشتند. مشارکت زنان در فعالیت‌های اجتماعی، اقتصادی و سیاسی، اصولا یکی از عوامل مهم در توسعه یک کشور به شمار می‌آید.
 در نتیجه، تجربه «واره» می‌تواند زمینه حضور بیشتر زنان ایرانی در سطوح مختلف فعالیت اجتماعی را فراهم کند. اثر چنین اعتمادی و نیز دادن حقوق شهروندی به زنان، سرعت بخشیدن به چرخ‌های ماشین کند توسعه در کشورمان   است.
مراسله یکی از مخدرات قزوینی!
پایه‌گذاری چنین بانک‌های اولیه در دل زندگی شهری امروز، درخور توجه است. شرایط سخت اقتصادی سال‌های اخیر و با توجه به سود نه‌چندان چشمگیر بانکی و سختی در گرفتن وام‌های بانکی و مسأله بهره آن، رونق این بانک‌های خانگی و افزایش آنها را موجب شده است. همیاری زنان در طول تاریخ، تنگناهایی را به‌ویژه در زمینه‌های اقتصادی برای جامعه ایران تا اندازه‌ای گشوده و به بهبود شرایط کمک رسانده است. جالب است اشاره شود،
 شم اقتصادی زنان و همراهی آنها در تشکیل بانک برای نخستین‌بار در ایران، از تاریخ مشروطه هویداست؛ هفته‌نامه حبل‌المتین در مطلبی با عنوان «مراسله یکی از مخدرات قزوینی» می‌نویسد: «زنی در مجلس وعظ سیدجمال واعظ اصفهانی بپا خاست و گفت: دولت ایران چرا از خارجه قرض می‌کند، مگر ما مرده‌ایم؟ من یک زن رختشو هستم و به سهم خود یک تومان می‌دهم. دیگر زن‌ها نیز حاضرند». در پی این تحرکات، برخی زنان، بخشی از جواهرات و ثروت خود را برای تأسیس بانک در ایران دادند، زیرا بانک را عامل بهبود شرایط آینده و وضع زندگی فرزندان‌شان   می‌دانستند.
همیاری در تشکیل بانک‌های خانگی
از همیاری‌های اقتصادی زنانه‌ای که به سنتی فراگیر بدل شده است و امروزه در هر گوشه و کنار ایران به آن برمی‌خوریم، می‌توان به بانک‌های خانگی یا صندوق‌های قرض‌الحسنه خانوادگی اشاره کرد. در این‌گونه بانک‌ها بیشتر شرکت‌کنندگان، زنانی خانه‌دارند که با پشتوانه پس‌انداز خانگی، برای
 بهتر کردن شرایط اقتصادی و پاسخ به نیازهای کوتاه و بلندمدت خود و خانواده چنین راهی در پیش گرفته و از نتیجه آن خشنودند.
پایه‌گذاری چنین بانک‌هایی در دل زندگی جامعه شهری امروز درخور توجه و بسیار مهم است. در شرایط سخت اقتصادی سال‌های اخیر و با توجه به سود نه‌چندان چشمگیر بانکی و نیز سختگیری بانک‌ها در ارایه تسهیلات و سرانجام، بهره بالا، رونق این بانک‌های خانگی رو به افزایش است. این بانک‌های خانگی از مبالغ کم تا حتی 50‌میلیون تومان به اعضای خود وام می‌دهند. برای تشکیل چنین بانک‌هایی، اعضای یک خانواده به همراه دوستان و آشنایان یا همسایگان خود که عمدتا زن هستند و به شرکت در این‌گونه پس‌انداز و وام تمایل دارند، جمع می‌شوند و پول یکسانی را روی هم می‌گذارند. برای ارایه وام لازم است کسی مدیریت صندوق را تقبل کند. این مسئولیت برعهده عضو معتمد و منتخب اعضاست. پس از آن قرعه‌کشی انجام می‌شود و همه آنچه که جمع‌آوری شده است به فرد برگزیده داده می‌شود. حتی با نیتی بهتر، اگر کسی به آن مبلغ نیاز مبرم داشته باشد، پول بدون قرعه‌کشی به وی واگذار می‌شود.
بانک‌های زنانه نیازها را برطرف می‌کنند
زنان به وسیله شرکت در این نوع بانک‌ها برای برگزاری مراسم ازدواج، تهیه جهیزیه، درمان بیماری، رفتن به سفرهای زیارتی و دیگر نیازهای خود می‌توانند برنامه بریزند و نیاز خود را رفع کنند. شرکت زنان در این نوع بانک‌ها، گونه‌ای همراهی و همکاری اجتماعی- اقتصادی را پدید آورده است.
به هر روی و با در نظر گرفتن زوایای مختلف تشکیل و کارکرد بانک‌های خانگی باید گفت بی‌تردید این تجربه گروهی به مثابه زنده‌کردن سنت‌های قدیم در جامعه جدید و براساس شرایط زندگی، ارزشمند و در خور توجه است. این همیاری به‌ویژه در جامعه شهری، راهکاری مفید و موثر به شمار می‌آید و روزگاری را به یاد می‌آورد که اینگونه همدلی‌ها و همیاری‌ها سکه رایج روزگار به‌شمار می‌آمدند. این سنت‌های کاربردی، در امتداد آن روش‌های نیک و ماندگار، همچون حلقه‌ای زنجیر، تاریخ امروز را
 به دیروز گره می‌زنند.