شهروند | موضوع نواندیشی دینی و مبارزه با تحجر مذهبی پس از پیروزی انقلاب اسلامی با هدایتهای امامخمینی(ره) سیر پیشرفت قابل توجهی به خود گرفت. کتابها و مقالات بسیار در کنار سخنرانیهای روشنگرانه شهید مطهری فضای متحجرانه را به چالش کشید اما چنانکه محسن غرویان، استاد حوزه علمیه قم میگوید این تلاشها در سالهای اخیر با کاستیها و افت و خیزهای بسیاری روبهرو بوده است. غرویان معتقد است 8 سال ریاستجمهوری احمدینژاد باعث شد جفاهای بسیاری در باب روشنفکر دینی و مبارزه با تحجر صورت بگیرد.
حرکتهای نواندیشانه در عرصه دینی و فقهی را پس از انقلاب چگونه ارزیابی میکنید؟ فکر نمیکنید در سالهای اخیر تا اندازهای از سرعت این حرکتها کاسته شده یا حداقل رخداد تازهای در این حوزه اتفاق نیفتاده است؟
پروژههای نواندیشی دینی و مبارزه با تحجر پس از پیروزی انقلاب اسلامی فراز و نشیبهای بسیاری داشته است اما در 8سال ریاستجمهوری آقای احمدینژاد در باب نواندیشی دینی جفاهای بسیاری صورت گرفت و نوعی تحجر که حضرت امام(ره) هم بسیار با آن مخالفت داشتند حاکم شد که آثار آن هنوز هم در جامعه وجود دارد. در نتیجه یکسری شعارهای پوپولیستی برای بازی کردن با افکار عمومی و معارف دینی آغاز شد. این روزها هم احساس میکنیم که میخواهند با همان روشها و ترفندهای گذشته مجددا رأی جمع کنند و متاسفانه روشنفکران و نواندیشان دینی هم تلاش زیادی برای مبارزه با این نوع سوءاستفاده از آموزههای دینی ندارند. فریب مردم توسط گروههای متحجر و مرتجع دینی انجام میشود که باید با استفاده از آموزههای صحیح مذهبی با آنها مبارزه کرد.
فارغ از مسئولیتی که برای دولتها در امر مبارزه با تحجر قائلید، فکر میکنید حوزههای علمیه حقیقتا چقدر به این موضوع
اهتمام دارند؟
متاسفانه در حوزهها عزم زیادی برای مقابله با تحجر و افکار واپسگرایانه وجود ندارد. البته روشنفکران دینی هستند که روشناند و روشنگری هم میکنند اما نه در حد وسیعی که جریانهای متحجر فعالیت میکنند. من فکر میکنم حقیقتا نیاز است که حرکتهای گستردهای در این راستا انجام شود. الان بعضا در برخی گوشه و کنار حوزه حتی با اندیشههای امامخمینی(ره) هم به نحوی مقابله میشود به همین دلیل باید حرکتی صورت بگیرد که اندیشههای امام(ره) در این زمینه احیا بشود. خود علامه سیدحسن خمینی و همفکرانشان تلاش میکنند که اندیشههای امام را احیا کنند و ما هم امیدواریم موفق باشند.
به نظر شما حوزهها به تنهایی میتوانند چنین نهضتی را به پیش ببرند یا اینکه دانشگاهها هم باید در این موضوع نقش بیشتری داشته باشند؟
البته همکاریها لازم است اما اگر این حرکت از خود حوزه آغاز شود با پتانسیل و قدرت بالاتری از پایگاه دینی صورت میگیرد. دانشگاه هم البته میتواند خیلی کمک کند اما باید چهرههای حوزوی دستاندرکار باشند تا بتوانند نواندیشی اصیل و قوی دینی را پیش ببرند.