دور سوم مذاکرات ایران و کشورهای 1+5 در چارچوب نگارش پیشنویس متن توافق جامع هستهای در روز جمعه به پایان رسید. این دور از مذاکرات که در سطح معاونان وزرای خارجه و کارشناسان در وین برگزار شد از سهشنبه هفته گذشته آغاز شده بود، در روز جمعه به کار خود پایان داد تا نگارش متن پیشنویس در هفتههای آینده نیز ادامه یابد. به گفته منابع دیپلماتیک، دور بعدی گفتوگوها میان ایران و گروه 1+5، چهارشنبه آینده در وین شروع خواهد شد و به نظر میرسد نگارش متن پیشنویس دستکم تا 2 هفته دیگر ادامه یابد.
عباس عراقچی، مذاکرهکننده ارشد هستهای ایران در پایان این نشست و درخصوص اینکه اگر تا ماه ژوئیه یک توافق نهایی حاصل نشود، گفت: ایران در مذاکرات خود با قدرتهای جهان برای هر نوع سناریویی آمادگی دارد. عباس عراقچی در مصاحبه با یک خبرگزاری اتریشی عنوان کرد: «هرچند که من خوشبینم، (اما) این به معنای پذیرش هر نوع توافقی نیست. تمام طرفها خواستار توافق خوب هستند و برای ایران توافقی خوب است که حقوق مشروع را ارج نهاده و به تحریمها پایان دهد». مذاکرهکننده ارشد ایران در ادامه گفت: «تمام احتمالات را در نظر گرفتهایم و لذا براساس آن برای تمام سناریوها آمادهایم».
در سومین دور مذاکرات که از روز سهشنبه هفته گذشته آغاز شد و تا پایان روز جمعه ادامه داشت، ضمن نشست معاونان وزیر خارجه ایران و هیأت اتحادیه اروپا به نمایندگی از 1+5، معاونان وزیر خارجه کشورمان دیدارهای جداگانه با همتایان آمریکایی، روسی، چینی و اروپایی داشتند. سیدعباس عراقچی در ادامه این دور از مذاکرات و در روز پنجشنبه بههمراه مجید تختروانچی، یکی دیگر از معاونان وزارت خارجه کشورمان با مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی دیدار و درخصوص اظهارات اخیر یوکیا آمانو درباره نظارتها و بازرسیها بر تأسیسات هستهای بهویژه تأسیسات نظامی ایران گفتوگو کرد.
به گزارش ایسنا، عراقچی مذاکرات با مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی را خوب و مفید توصیف کرد و گفت: «آنچه در مذاکرات مطرح است و آمانو هم در همان چارچوب صحبت کرده، دسترسیهایی است که در چارچوب پروتکل الحاقی داده میشود و چیزی فراتر از آنچه آژانس با بقیه کشورها اجرا میکند، مدنظر نبوده و نیست». معاون وزارتخارجه ایران در ادامه اضافه کرد: «دسترسی به مراکز غیرهستهای که شامل مراکز نظامی هم میتواند باشد، طبق پروتکل الحاقی شرایط خاص خودش را دارد و در حقیقت، برای نمونهبرداریهای محیطی یک دسترسی مدیریت شده است، این با آنچه در یک بازرسی یا بازدید از مراکز نظامی یا بازدید از یک مرکزی در ذهنمان هست که بیشتر بهصورت یک مشاهده میدانی است، کاملا تفاوت دارد. بنابراین در چارچوب پروتکل الحاقی، موضوع دسترسیها مطرح است و نه بیشتر از آن».
عباس عراقچی پس از دیدار با آمانو در پاسخ به سوالی درخصوص زمان اتمام پیشنویس متن نهایی گفت: «فکر میکنم که ما یکیدو هفته دیگر حتما باید ادامه بدهیم تا بتوانیم به یک متن واحد و به یک پیشنویسی که میزان اختلافات در آن حداقل باشد و بعد در جلسه وزیران نهایی شود، برسیم، هنوز کار داریم تا به آنجا برسیم، ولی تلاش خودمان را انجام میدهیم، سرعت پیشرفت کم است بهدلیل سختی کار، ولی خوب و با یک روال مستمری ادامه دارد».
همچنین عصر روز جمعه نیز نشست عمومی معاونان وزیران خارجه ایران و 1+5 برای جمعبندی مباحث صورت گرفته برگزار و قرار شد گفتوگوها هفته آینده نیز در وین ادامه یابد.
مصوبه نظارت کنگره بر توافق هستهای با ایران در انتظار تایید اوباما
همزمان با دور سوم مذاکرات هستهای برای نگارش پیشنویس توافق جامع، مجلس نمایندگان آمریکا نیز در روز پنجشنبه گذشته طرح «قانون بازنگری توافق هستهای ایران» را با اکثریت آرا به تصویب رساند. قانونگذاران آمریکایی به اتفاق آرا، این مصوبه را با 400رأی موافق در مقابل 25رأی مخالف تصویب کردند و بنابراین این طرح برای اینکه به قانون تبدیل شود تنها نیازمند امضای باراک اوباما، رئیسجمهوری آمریکا است. هرچند که اوباما قبلا اعلام کرده بود در صورت تصویب این طرح در کنگره آن را وتو خواهد کرد اما کاخسفید در تغییر موضعی آشکار، پس از آنکه اصلاحاتی در این طرح صورت گرفت، اعلام کرد: باراک اوباما در صورت تایید این مصوبه در مجلس نمایندگان آن را امضا خواهد کرد. مجلس سنا، هفته گذشته با 98رأی موافق در مقابل یک رأی مخالف این طرح را تصویب کرده بود. به گزارش فارس، براساس این طرح که باب کورکر، سناتور جمهوریخواه آن را تهیه کرده، کاخسفید ملزم خواهد بود ظرف نهایتا «5روز تقویمی پس از رسیدن به توافق مربوط به برنامه هستهای ایران»، توافق را با تمام ضمایم آن به کمیته مربوطه و سران کنگره ارایه کند. همچنین جان کری، وزیر خارجه آمریکا باید گزارشی درخصوص مفاد توافق را به کنگره ارایه دهد. کاخسفید باید به کنگره تضمین دهد که توافق بهدستآمده با ایران، اهداف «منع اشاعه» آمریکا را محقق کرده و ضمنا وضع دفاعی و امنیتی این کشور را تضعیف نکند. کاخسفید باید تضمین کند که توافق بهدستآمده، اجازه نمیدهد برنامه هستهای ایران «برای اهداف نظامی هستهای یا انفجارات هستهای ازجمله تحقیق یا توسعه هرگونه قطعه انفجاری هستهای یا دیگر اهداف نظامی هستهای»
به کار گرفته شود. پس از آن، کنگره آمريکا ۳۰ روز فرصت دارد تا توافق را بررسی کرده و موافقت يا مخالفت خود را با توافق نهايی هستهای با ایران اعلام کند. در یک ماه زمانی که کنگره فرصت دارد توافق احتمالی را بررسی کند، اوباما میتواند تحریمهای اعمالشده دولت آمریکا علیه ایران را لغو کند اما تحریمهای کنگره تا پایان بررسی توافق احتمالی با تهران همچنان باقی خواهد ماند.
براساس این طرح، در صورتی که کنگره پس از بررسی، توافق جامع را رد کند، رئیسجمهوری «12 روز تقویمی» برای بررسی وتوی تصمیم کنگره زمان خواهد داشت و در صورتی که اوباما مصوبه کنگره در رد توافق را وتو کند، نمایندگان سنا و مجلس نمایندگان «10روز تقویمی» فرصت خواهند داشت که تعداد دوسوم آرا را که برای سلب حق وتو از رئیسجمهوری لازم است، جمعآوری کنند.
در این مصوبه تصریح شده است: در صورت مخالفت کنگره با توافق، اوباما اختیارات فعلی خود مبنیبر لغو تحریمهای اقتصادی اعمالشده از سوی کنگره را از دست خواهد داد. با این حال حتی اگر کنگره هرگونه توافقنامه نهایی با ایران را ردکند، اوباما میتواند با استفاده از اختیارات اجرایی خود بخش زیادی از تحریمهای ضدایرانی را لغو کند.