شاید نام کاروان‌های نیکوکاری زیاد به گوش‌تان خورده باشد، کاروانی که باز هم پای جوانان در آن به میان می‌آید. جوانان در این کاروان‌ها همان کاری را می‌کنند که در پست‌های نوروزی یا تیم‌های «سحر» و «سحاب» می‌کنند؛ اما رنگ‌‌وروی دیگری دارد؛ خدمت‌شان همیشگی و کارساز است، با همه مردم از هر بوم و زبانی ارتباط دارند و حتی جای یک دوست از سوی هلال‌احمر را برای مردم آن شهر دارند؛ کارهایی می‌کنند که جز دعای مردم هیچ چیز دیگر برایشان ندارد. کاروان‌های نیکوکاری طی 10سال اخیر با تصمیم ابتکارانه سازمان جوانان هلال‌احمر پا به دنیای جوان‌ها گذاشت. این کاروان ۸ عضو فعال دارد که اعضای آن داوطلبانه و بدون هیچ چشم‌داشت و امتیاز مادی برای کارهای خیر قدم برمی‌دارند و هر شعبه از جمعیت‌هلال احمر در سراسر کشور یکی از این کاروان‌های نیکوکاری را در خود جای داده است؛ این یعنی ۳۵۰ کاروان نیکوکاری که مناسبت‌های مختلف در طول سال برایشان بهانه‌ای است تا به مناطق محروم و آسیب‌زده اعزام شوند. این طرح برای اولین بار در استان چهارمحال و بختیاری و بعد از آن در استان‌های همدان و اصفهان تجربه شد، اجرای آن به‌حدی خوب بود که توانست با تعمیم ملی و با قابلیت بکارگیری به صورت بین‌المللی ارایه شود، چرا که طرح کاروان نیکوکاری دامنه وسیعی از خدمات امدادی و بشردوستانه را شامل می‌شود.
در کاروان نیکوکاری معادل ۵۰درصد شرکت‌کنندگان را معتمدان و اهالی بومی منطقه و محله تشکیل می‌دهد و مبتنی بر رویکرد اجتماع‌محور و وابسته به مردم است؛ به این صورت که در این طرح جوانان ابتدا با شناسایی روستا یا محله محروم و آسیب‌دیده، جلسه‌ای را با ریش‌سفیدان و افراد مطلع آن روستا برگزار می‌کنند و بعد از نیازسنجی، تیم‌هایی را با حضور افراد محلی تشکیل می‌دهند و خدمات مناسب با نیاز افراد آن منطقه اولویت‌بندی می‌شود. آنها بنابر آن اولویت‌ها طرح و برنامه‌ریزی‌های مختلفی را ارایه می‌کنند و طبق آن فعالیت‌هایشان را شروع می‌کنند. این فعالیت‌ها از آموزش‌های کمک‌های اولیه و آموزش مهارت‌های زندگی و ارایه مشاوره‌های مختلف تا برگزاری کارگاه‌های آموزشی برای بهداشت باروری، معاینه و سنجش‌های سلامت شامل بینایی‌سنجی، شنوایی‌سنجی، کنترل فشار خون، بازی‌های گروهی و فکری، فعالیت‌های اعتمادساز مانند رنگ‌آمیزی مدارس و مساجد و... برگزاری کلاس‌های آموزشی و تقویتی زبان انگلیسی، قرآن، برگزاری برنامه‌ها و مسابقات ورزشی و فرهنگی در منطقه مورد مطالعه است. برخی از جوانان پس از این‌که خدمت‌رسانی را در این کاروان‌ها تجربه کردند آن را این‌گونه معرفی می‌کنند که این کاروان خدمت را پيش مردم مي‌برد و بهترين فرصت براي تبديل شعار به عمل است. برخی دیگر هم می‌گویند این کاروان هدیه‌ای از طرف خداوند یا كفاره روزهاي ازدست رفته است و آن را توشه‌اي براي فردا می‌دانند.
بهترین الگوی خدمت‌رسانی در جهان
نام و آوازه اخلاق و رفتار این کاروان‌ها در مراحل مختلف رشد خود از تولد تا تکامل به قدری خوب و خوش درخشید که در سال۲۰۰۷ موجبات تحسین بزرگان و مقامات فدراسیون بین‌المللی صلیب‌سرخ و هلال‌احمر را فراهم آورد، به گونه‌ای که اسم و رسم آن را با همان ادبیات فارسی (کاروان نیکوکاریCaravan Nikokari) به رسمیت شناختند و به‌عنوان بهترین الگو در عرصه خدمت‌رسانی و بهبود سطح زندگی اقشار آسیب‌پذیر در بین ۱۸۸ کشور در جریان شانزدهمین اجلاس مجمع عمومی فدراسیون بین‌المللی صلیب‌سرخ و هلال‌احمر انتخاب شد. این طرح طی سال‌های اخیر به دنبال رویکرد جدیدی است تا با ابتکارات و خدمات بیشتر در این عرصه ارتقا پیدا کند، رویکردی که اجتماع‌محور باشد یعنی جوانان این کاروان پس از انجام خدمات خود بتوانند کانون‌های روستایی را با تعامل با جوانان محلی آن منطقه تأسیس کنند. این طرح هم‌اکنون درحال بازنویسی و بازنگری است و هنوز به مرحله تصویب و ابلاغ نرسیده است.
چگونه با کاروان‌های نیکوکاری باشیم؟
اگر درج این مطالب انگیزه‌ای برای حضورتان و قدم گذاشتن در روستا‌ها و کمک‌رسانی به مردم محروم شده است، می‌توانید از طریق شعب جمعیت‌های هلال‌احمر استان یا شهری که در آن زندگی می‌کنید یا کانون هلال‌احمر در دانشگاهی که در آن تحصیل می‌کنید، برای همراه شدن با این کاروان‌ها اقدام کنید.
طرح ملی حیات دوباره
اعزام کاروان‌های نیکوکاری فقط یکی از فعالیت‌هایی است که با دیدگاه خیرخواهانه از سوی سازمان جوانان هلال‌احمر تشکیل شده؛ طرح ملی حیات دوباره یکی دیگر از این فعالیت‌هاست. تا به حال برای 150هزار نفر از اعضای سازمان جوانان هلال‌احمر در سراسر کشور کارت اهدای عضو صادر شده است. اعضای جوان و حتی کارمندان جمعیت هلال‌احمر در سراسر کشور هم از داشتن این کارت‌ها استقبال کرده‌اند و بسیاری از آنها همراه کارت‌های عضویت‌شان در هلال‌احمر، کارت اهدای عضو را هم دارند. تعدادی از همین جوانان که بر اثر حادثه یا مرگ‌مغزی جان خود را ازدست دادند، اعضای بدن‌شان اهدا شده است. نکته جالب و قابل توجه در این بخش یکی از اعضای عضو جوان و فعال هلال‌احمر است که با آغاز سال 94 به یک باره دچارمرگ‌مغزی شد و جان خود را از دست داد. اعضای بدن نسترن علیجان طرقی عضو فعال کانون دانشجویی سازمان جوانان جمعیت هلال‌احمر دانشگاه آزاد اسلامی واحد پرند به 14 بیمار جان دوباره بخشید. گفتنی است که طی دو‌سال گذشته نیز اعضای جوان و کارمندان سازمان جوانان هلال‌احمر در ماه رمضان به پایگاه‌های انتقال خون در استان‌هایشان مراجعه و خون خود را اهدا کردند و سال گذشته 5هزارو 500 عضو هلال‌احمر در رده سنی 18 تا 29سال در این کار خیرخواهانه شرکت کردند.