طرح‌نو| برای کسانی‌که می‌خواهند داوطلبی را به‌صورت تشکیلاتی تجربه کنند، عضویت در سازمان داوطلبان هلال‌احمر می‌تواند گام موثری باشد. سازمانی که از زمان تأسیس خود در سال 1351 و در طول عمر 40 ساله‌اش، توانسته بسیاری از اقشار گوناگون را به سوی خود جذب کرده و از طرفی عامل اتصال افرادی که علاقه به کار داوطلبانه دارند، با سازمانی شود که به جمعیت‌های ملی صلیب‌سرخ و هلال‌احمر وابسته است. این سازمان در گذر زمان پستی و بلندی‌های بسیاری را به خود دیده اما در سال ۱۳۷۹ همزمان با تجدید ساختار، فعالیت‌های خود را بر دو محور جذب نیروی انسانی و ارایه خدمات حمایتی متمرکز کرده است که این حرکت در نوع خود توانسته عامل جذب تعداد زیادی از افراد شود.
ازجمله اصلی‌ترین طرح‌هایی که توسط این سازمان مورد پیگیری قرار گرفت، راه‌اندازی خانه‌داوطلب تخصصی بود. خانه داوطلب تخصصی مکانی است برای مشارکت فعال داوطلبان متخصص در راستای توسعه و هماهنگی و اولویت‌بندی فعالیت‌های آنان که راه‌اندازی آن باعث ارتقای و نظم‌پذیری خدمات داوطلبی شد و امکانی را برای افراد متخصص فراهم آورد تا در جامعه تغییراتی ایجاد کرده و زندگی آسیب‌پذیرترین افراد را بهبود بخشند. اما اعضای زیرمجموعه خانه داوطلب تخصصی براساس فعالیت به 4 گروه ذیل تقسیم می‌شوند:
1- گروه توسعه منابع داوطلبی
2- گروه اقدامات بشردوستانه و حمایتی
3- گروه آموزش و فوق برنامه
4- گروه روابط‌عمومی و تبلیغات
از سویی هر یک از اقشار جامعه باتوجهبه کاری که توانایی انجام آن را دارند، می‌توانند در یکی از خانه‌های داوطلب عضو شوند و درحال حاضر نیز 9 خانه داوطلب وجود دارد که افراد باتوجهبه نوع تخصص‌شان در آن حضور دارند. در این راستا باید از خانه داوطلب پزشکان (کلیه پزشکان و پیراپزشکان، روانشناسان داوطلب در جمعیت استان در خانه داوطلب تخصصی پزشکان سازماندهی می‌شوند.) خانه داوطلب شعب، خانه داوطلب مساجد، خانه داوطلب روستایی، خانه داوطلب فرهنگیان (معلمان، اساتید، مربیان و کلیه صنوف فرهنگی در این خانه داوطلب سازماندهی می‌شوند.) خانه داوطلب ورزشکاران (کلیه ورزشکاران شامل چهره‌های برتر ورزش‌های مطرح همچون فوتبال، والیبال، شنا، کشتی دوچرخه‌سواری و... در خانه داوطلب ورزشکاران سازماندهی می‌گردند.) خانه داوطلب هنرمندان (هنرمندان اعم از بازیگران، خوانندگان، شعرا، نقاشان، نویسندگان و... در خانه داوطلب هنرمندان سازماندهی می‌شوند)، خانه داوطلب اصناف و بازاریان (بازاریان، کسبه، تجار و اصناف و صاحبان حرف و تولیدی‌های داوطلب در خانه داوطلب اصناف و بازاریان سازماندهی می‌شوند)، خانه داوطلب خبرنگاران (در این خانه داوطلب، خبرنگاران و روزنامه‌نگاران عضو و داوطلب سازمان در راستای وظایف خاص خود سازماندهی می‌شوند) نام برد.
از جمله دیگر فعالیت‌های این سازمان، فعالیت به صورت مجازی و تشکیل گروه‌های داوطلب مجازی است. در این گروه‌ها افراد به صورت مجازی به عضویت سازمان داوطلبان درآمده و از این طریق به فعالیت می‌پردازند. گروه‌های مجازی در ابتدای فعالیت خود به چهار گروه تقسیم شده که می‌توان گروه حمایت (انجام اقدامات خیریه و حمایت مالی از آسیب‌دیدگان و نیازمندان باتوجهبه توانمندی‌های اقتصادی داوطلبان)، گروه هدایت (هدایت و راهبری در انجام فعالیت‌ها و اقدامات بنیادین در راستای بهینه‌سازی اقدامات در این گروه انجام می‌شود)، گروه مهارت (مشارکت در امر خدمت‌رسانی تخصصی به نیازمندان و آسیب‌دیدگان باتوجهبه تخصص‌ها و تجربیات و حرفه داوطلب)، گروه مشارکت (مشارکت در اقدامات و فعالیت‌های تخصصی در راستای ارایه خدمات به نیازمندان و آسیب‌دیدگان از حوادث) را در این راستا قرار داد.
افرادی که در هر یک از گروه‌های داوطلبی عضو شده‌اند، درنهایت هنگام نیاز با تمام وجود در صحنه حاضر شده و همچنین در پروژه‌هایی که سازمان تعریف می‌کند نیز حضور به هم می‌رسانند ازجمله این پروژه‌ها می‌توان به «طرح توانمندسازي زنان و دختران روستايي» اشاره کرد که مجری آن دفتر امور زنان و خانواده با همكاري امور بين‌الملل بود که با هدف آموزش همگاني روستایيان داوطلب و علاقه‌مند به منظور فراگيري اصول اوليه امداد و كمك‌هاي اوليه در سال 91-90 سازماندهي شد و ازجمله اصلی‌ترین اهداف آن هم بهره‌مندي از توانمندي‌ها و امكانات موجود در سطح روستا به‌عنوان بازوهاي كمكي نيروهاي امدادي و غيرامدادي جمعيت هلال‌احمر در شرايط عادي و هنگام بروز حوادث و بلاياي مختلف و همچنين بهره‌گيري از نيروهاي داوطلب محلي بوده است.
نگاهی به تاریخچه و عملکرد سازمان جوانان جمعیت هلال‌احمر
ریشه داوطلبی در سرشت جوانی
طرح‌نو| برای جوانانی که می‌خواهند وارد جمعیت هلال‌احمر شوند، اولین قدم می‌تواند سازمان جوانان این جمعیت باشد که کار خود را از طریق کانون‌هایی چون غنچه‌های هلال، دانش‌آموزی، دانشجویی، جوانان و طلاب انجام می‌دهد. سازمان جوانان هلال‌احمر نیز مانند دیگر بخش‌های جمعیت، خدمات داوطلبانه و عام‌المنفعه و بشردوستانه، امداد، کمک‌های‌اولیه و فعالیت‌های نوعدوستانه و دوستی و صلح و مهرورزی را در دستورکار خود دارد و آنها را از طریق اعضا ترویج می‌دهد. شکل‌گیری این سازمان به‌عنوان قدیمی‌ترین تشکل حوزه جوانان کشور به‌سال 1313 برمی‌گردد که در اولین اساسنامه جمعیت شیر و خورشید سرخ به مسأله جوانان و تشکیلات آن پرداخته شد. اما در سال 1326 بود که سازمان جوانان جمعیت شیر و خورشید سرخ با همکاری وزارت فرهنگ و هنر (آموزش‌وپرورش در آن زمان) تأسیس شد. همزمان با گسترش فعالیت‌های این سازمان که در دانشگاه‌ها و تشکیل گروه‌های امدادی از جوانان داوطلب دیگر آغاز شد، تعداد زیادی از جوانان خواستار فعالیت در این سازمان شدند. این حجم از درخواست در اساسنامه پیش‌بینی نشده بود و به همین خاطر خانه‌جوانان در‌سال 1348 به‌عنوان مکملی برای فعالیت‌های جمعیت در ارتباط با جوانان و زیرنظر سازمان جوانان شروع به کار کرد. طولی نکشید که خانه‌های جوانان سر از شهرهای مختلف ایران برآوردند و خرمشهر نیز به‌عنوان پیشگام، اولین خانه‌جوانان خود را تأسیس کرد. خانه‌هایی که در شهرهای آبادان، کرمانشاه، قم، همدان، مهاباد، شمیران، میانه، مراغه، رشت، تبریز، ارومیه، مرند، شبستر، بابل، ساری، بجنورد، سمنان، شاهرود و بوشهر تأسیس شدند تا سال 57 به 20 واحد رسید و جوانان علاقه‌مند به فعالیت‌های داوطلبانه را به خود جلب کرد. پیروزی انقلاب، شروع فصل دیگری از تغییرات در این نهاد انسان‌دوستانه بود. سرپرست جمعیت هلال‌احمر و قائم‌مقام وزیر آموزش‌وپرورش در جمعیت، با تصویب دستورالعمل اجرایی در‌سال 1360 خانه‌های جوانان هلال‌احمر را تشکیل دادند. اما این نام چندی بعد با تصویب هیأت‌اجرایی جمعیت به مراکز پرورش‌اسلامی تغییر یافت. مراکز پرورش اسلامی اندکی بعد به‌عنوان زیرمجموعه‌ای از معاونت خدمات اجتماعی به کار خود ادامه دادند. اما در سال 1373 اداره‌کل مراکز پرورش اسلامی جوانان از معاونت خدمات اجتماعی جدا شده و عنوان معاونت فرهنگی را برای خود برگزید. آخرین تغییرات تشکیلاتی جمعیت هلال‌احمر اما معاونت فرهنگی و سازمان جوانان را درهم ادغام کرد و نام سازمان جوانان جمعیت هلال‌احمر را به این سازمان داد. سازمانی که در ابتدا صرفا با حضور جوانان و دانش‌آموزان شروع به کار کرده بود اما حالا اعضای آن صرفا دانش‌آموزان نیستند. آنها که از طریق کانون‌های هلال، کانون‌های دانش‌آموزی، دانشجویی، جوانان و طلاب جذب سازمان جوانان می‌شوند، پس از آشنایی با اهداف و آموختن اصولی که در جهت نهادینه‌سازی و ترویج فعالیت‌های نوعدوستانه و داوطلبانه این سازمان قرار دارند، می‌توانند در صورت تمایل و توانمندی به یکی از دو سازمان امداد و نجات و سازمان داوطلبان جذب شوند. بخشی از اساسنامه جمعیت هلال‌احمر نیز به وظایفی که سازمان‌جوانان عهده‌دار آن است، می‌پردازد. اداره امور جوانان جمعیت و توسعه مشارکت جوانان در تصمیمگیریها و فعالیت‌هاى مربوط به آنها و تربیت و آموزش جوانان مذکور به‌منظور آماده‌ساختن آنان در انجام خدمات امدادى و عام‌المنفعه به‌خوبی گویای نقش این سازمان در فعالیت‌های هلال‌احمر است. این سازمان در طرح‌های خود سعی دارد تا ضمن همراهی با جامعه در موقعیت‌های گوناگون، آنان را برای برنامه‌های فرهنگی نیز کمک کند. طرح‌هایی چون ایمنی و سلامت مسافران نوروزی، المپیادهای فرهنگی- ورزشی، مسابقات رفاقت‌مهر و قرآن و عترت، اردوهای نشاط و امید، طرح سحر برای حمایت روانی و اجتماعی در موقعیت‌های بحرانی و حوادث، طرح دادرس برای آمادگی دانش‌آموزان در شرایط سخت علاوه‌بر کمک به جامعه در شرایط بحرانی، تلاش می‌کنند تا با برنامه‌های فرهنگی و اجتماعی روحیه آنها را نیز با نشاط کرده و این روحیه را تقویت و حفظ کنند. درحال‌حاضر ریاست سازمان جوانان را دکتر وحید قبادی دانا به عهده دارد و معاونان دیگری چون عباس عطوف به منظور منابع انسانی و پشتیبانی، امیر لـله گانی معاون دانشجویی و جوانان، سعید بابایی معاون پیش‌دبستانی و دانش‌آموزی و امیر معتمدی معاون آموزش‌وپژوهش نیز در بخش‌های مختلف اهداف این سازمان را دنبال می‌کنند.
نگاهی به تاریخچه و عملکرد سازمان تدارکات پزشکی جمعیت هلال‌احمر
توزیع دارو در گوشه‌گوشه ایران
طرح‌نو| همه شما بی‌تردید این را شنیده‌اید که وقتی پرسش از داروی نایاب و کمیابی باشد، داروخانه‌های هلال‌احمر یکی از بهترین پاسخ‌ها برای چنین پرسشی هستند چراکه سازمان تدارکات پزشکی جمعیت هلال‌احمر در طول سال‌های پس از تشکیل و به‌ویژه در یکی، دو دهه گذشته تمرکزی ویژه بر این مسأله گذاشته است که شهروندان ایرانی در اقصی‌نقاط کشور با بحران دارو مواجه نشوند. این سازمان اما شاید از آن دست سازمان‌هایی است که تاسیس‌اش بسیار حایزاهمیت بوده، هرچند کمی دیرتر از سایر سازمان‌ها تشکیل شده است. این سازمان در سال 1334 هـ .ش تشکیل و طی سال‌های متمادی توانسته تشکیلات خود را گسترش داده و در راستای رفع نیازهای درمانی، مجموعه فعالیت‌های مرتبط با امور دارویی و تجهیزات پزشکی گام بردارد. این سازمان با داشتن دو هدف اصلی، توسعه و بهبود نظام تهیه، تولید، تأمین و ارایه خدمات دارویی و تجهیزات پزشکی و خدمت‌رسانی به‌موقع و تأمین اقلام درمانی موردنیاز مردم در شرایط خاص و مناطق محروم، به یکی از مهم‌ترین سازمان‌های تابع هلال‌احمر بدل شده است که در زمان بحران‌ها از سویی و از سوی دیگر هنگام کمبود دارویی به مناطق مختلف کشور حضور موثری داشته است. این سازمان در زمینه تهیه و تولید دارو، با در اختیار داشتن مجموعه‌ای از کارخانه‌های تولید دارو، تجهیزات پزشکی و شرکت پخش در سراسر کشور و شرکت بازرگانی خارجی، وارد عمل شده و توانسته با تولید بسیاری از اقلام دارویی، گام بزرگی را درخصوص تولیدات دارویی بردارد. اما ازجمله اصلی‌ترین محصولاتی که سازمان تدارکات پزشکی روی تولید آن اهتمام ورزیده دارو، تجهیزات پزشکی و همچنین فرآورده‌های گیاهی است و شرکت کشت و صنعت فرآوری گیاهان دارویی سها جیسا که وابسته به سازمان تدارکات پزشکی هلال‌احمر است، در زمینه تولید انواع عصاره‌ها و دمنوش‌های گیاهی فعالیت می‌کند.
یکی دیگر از اصلی‌ترین بازوهای کاری سازمان تدارکات پزشکی، شرکت پخش سها هلال است که مسئولان وقت در سال 1388 و به‌منظور توزیع مویرگی داروهای پرمصرف و حیاتی در سراسر کشور مبادرت به ایجاد آن کردند که با وجود این شرکت، تمامی داروهای موردنیاز ازجمله داروهای خاص به موازات کلانشهرها در اقصی نقاط کشور نیز امکان پخش یافته‌اند.
نگاهی به تاریخچه و عملکرد سازمان امداد و نجات جمعیت هلال‌احمر
سازمان تسکین و التیام
طرح‌نو| کمک به انسان‌ها در شرایط بحرانی و سخت، در حوادثی که گریبان جامعه را می‌گیرند و آنها را ناتوان می‌کند؛ در این شرایط است که سازمان امداد و نجات جمعیت هلال‌احمر به کار می‌آید و سهم مهمی در تسکین آلام جسمی و روحی آسیب‌دیدگان به عهده می‌گیرد. ماموریتی که دشوار است اما فعالیت‌های این سازمان تا این لحظه نشان داده که غیرممکن نیست.
شروع فعالیت‌های امداد و نجات آن‌گونه که در تاریخچه این سازمان آمده است به زلزله‌هایی در شرق خراسان، سیرجان و کرمان برمی‌گردد که تلفات و خسارات سنگین آنها، جرقه‌ای برای سازماندهی تشکیلاتی شد که بتواند در اولین فرصت به آسیب‌دیدگان سطح کشور
کمک کند.
پس از این سال‌ها بود که اولین آیین‌نامه خدمات امدادی در سال 1347 تصویب شد تا مسئولیت ارایه خدمات امدادی - درمانی به آسیب‌دیدگان سوانح و بلایای طبیعی در زمان صلح را به عهده بگیرد. این گونه بود که در سال 1350 اولین تشکیلات رسمی امداد با استخدام نیروهای تمام‌وقت برای سازمان مرکزی امدادکل آغاز به کار کرد تا جامعه را هنگام آسیب
حمایت کند.
پس از انقلاب اسلامی، ساختار کلی جمعیت دگرگون شد و بخش درمان از سازمان امداد و نجات جدا شد. به این ترتیب این سازمان عمده نیرو و تلاش خود را به خدمات امدادی در سوانح و خدمات حمایتی اختصاص داد.
در سال‌های جنگ نیز فعالیت‌های سازمان امداد و نجات باعث شد نیروهای انسانی در زمینه‌های درمانی، فنی، خدماتی، پشتیبانی وارایه خدمات امدادی به مجروحان و مصدومان جنگ تحمیلی مشغول به فعالیت شوند و به این‌گونه در سال‌های سخت جنگ با حضورشان دلگرمی و کمک برای آسیب‌دیدگان باشند.
سازمان امداد و نجات با سال‌ها تجربه توانست در بزنگاه‌های بحرانی متعددی با حضور خود از تلفات کم کرده و به پشتیبانی روحی و جسمی آسیب‌دیدگان بپردازد. علاوه‌بر فعالیت در حوادث جاده‌ای و کوهستانی، در بلایای طبیعی پرآسیبی چون زلزله سال 69 رودبار و سال 82 بم این سازمان مردم را
همراهی کرد.
در خارج از ایران نیز با انجام فعالیت‌های امدادی هنگام سیل پاکستان، زلزله و سونامی در ژاپن، قحطی و خشکسالی در سومالی و... با حضور موثر خود به مردم نقاط دیگر کمک کرد تا پیام‌آور اهداف جمعیت هلال‌احمر یعنی انسان‌دوستی و بی‌طرفی و کمک به همنوع
باشد.
خدمات امداد و نجات به آسیب‌دیدگان و کمک به آنها جهت بازگشت به زندگی عادی در این سازمان از طریق توسعه آگاهی‌های همگانی و آمادگی و بکارگیری جدیدترین و کارآمدترین تجهیزات، فناوری و اطلاعات علمی و منابع انسانی متخصص به‌عنوان سرمایه اصلی سازمان تاکنون در این سازمان صورت گرفته است.
ماموران این سازمان توانسته‌اند با حضور به‌موقع برای خدمت‌رسانی موثر به آسیب‌دیدگان به‌ویژه آسیب‌پذیرترین آنها، به کاهش آسیب‌ها و رنج‌های بشری کمک کنند. علاوه‌بر این، آنها در زمان‌های مهمی چون عید نوروز در قالب طرح‌هایی به فعالیت و کمک به مردم می‌پردازند. همچنین آموزش امداد و نجات همگانی نیز از برنامه‌های همیشگی آنهاست که در راستای توسعه آگاهی‌های همگانی به آن می‌پردازند.
سازمان امداد و نجات در اجرای مأموریت‌های خود از ارزش‌هایی چون نوعدوستی و حفظ کرامت انسان‌ها غافل نیست. آنها صداقت و فداکاری، ایثار و تعهد به ارزش‌های اخلاقی، عدالت اجتماعی و مسئولیت‌پذیری و تسکین آلام بشری را باور دارند و در زمره ارزش‌های خود قرار داده‌اند.
در حال حاضر ریاست سازمان امداد و نجات به عهده ناصر چرخساز است. سرپرستی معاونت عملیات امداد و نجات را حسین درویشی و سرپرستی مرکز امداد هوایی را نیز کاپیتان رضا امیری
به عهده دارد.