شهروند| رهبران اعتراضات پاکستان میگویند آنها و هوادارانشان خیابانها را ترک نخواهند کرد مگر آنکه نواز شریف از قدرت برکنار شود. علاوه بر این یکی از رهبران اپوزیسیون دولت پاکستان ضربالاجلی 48ساعته را برای استعفای نواز شریف از مقامش مقرر کرد. اما حزب حاکم با در دست داشتن اکثریت کرسیهای پارلمان پاکستان فشار چندانی را برای اجرای این خواسته احساس نمیکند. معترضان میگویند از هیچ اقدام خارج از قانون اساسی برای سرنگونی نواز شریف استفاده نخواهند کرد و این از بروز بنبست احتمالی در صحنه سیاست پاکستان خبر میدهد. عمران خان، سیاستمدار مخالف پاکستانی که یکی از رهبران تظاهرات بزرگ ضد دولتی در اسلامآباد است در روز گذشته از طرفداران خود خواست تا قدرت خود را نمایش دهند. او در تلاش است با هدایت مخالفان دولت پاکستان را مجبور به استعفا کند.
عمران خان که روزگاری ستاره بینالمللی ورزش کریکت پاکستان بود، با وجود دوری از میادین ورزشی و ورودش به عرصه سیاست، همچنان از مثالهای ورزشی برای تهییج هوادارانش استفاده میکند. او در سخنرانی خود در شامگاه شنبه در جمع معترضان گفت: «فردا مانند فینال جامجهانی است. مردم میدان تحریر را به فراموشی خواهند سپرد.»
ذکر نام میدان تحریر مصر، که محل خشونتآمیزترین اعتراضات ضد دولتی اخیر در جهان است هشداری دیگر به دولت پاکستان بود. معترضان پیش از آن از راهپیمایی به سمت پارلمان خبر داده بودند با این حال رهبر معترضان تلاش کرد تا آنها را به آرامش دعوت کند.
عمران خان و طاهر القدری، رهبری دو تظاهرات مردمی اسلامآباد در روز جمعه را عهدهدار شدند که هرکدام دههاهزار پاکستانی را به خیابانهای پایتخت کشانده بود. هر دو این رهبران سیاسی گفته بودند تا زمانی که نوازشریف، نخستوزیر پاکستان مجبور به استعفا شود در خیابانها باقی خواهند ماند. آنها نواز شریف را به فساد متهم کردهاند.
عمران خان در جریان تظاهرات روز گذشته هزاران نفر از حامیانش را خطاب قرار داد و از آنها خواست تا با برکناری نوازشریف به راهپیمایی ادامه دهند. او در این سخنان گفت: «زمان آن فرارسیده که ملت تصمیم بگیرند. ما نخستوزیری که با انتخاباتی مشکوک به قدرت رسیده را نمیپذیریم.» عمران خان در ادامه به هوادارانش خود را نخستوزیر آینده پاکستان خواند و وعده داد: «من هیچگاه به شما دروغ نخواهیم گفت. من به تمام تعهدات خود عمل میکنم و هرآنچه را که باید انجام میدهم.»
محمد طاهر القدری، روحانی مخالف دولت که اعتراضاتی جداگانه از لاهور تا اسلامآباد را به راه انداخته است نیز در برابر جمعیت خواستار «دولت جدید ملی» شد که قادر به انجام «اصلاحات دموکراتیک» باشد. القدری در توضیح این موضوع گفت: «به وسیله این دولت، تمام افراد و رهبران سیاسی و مقامات دولتی که در فساد نقش داشتند باید پاسخگو باشند.» حامیان طاهر القدری با برپایی چادرهایی در خیابان جناح، شاهراه اصلی پایتخت پاکستان بسیاری از فعالیتهای اقتصادی را مختل کردند. معترضان در روز یکشنبه در این خیابان مشغول استراحت، شستوشو و آشپزی بودند. او در سخنرانی روز شنبه خود وعده دولت جدید را داده بود که به فساد کشیده نمیشود و از خانههای مجانی و یارانه انرژی و موادغذایی برای فقرا خبر داده بود. این روحانی معترض گفته بود: «ما 48 ساعت فرصت میدهیم تا دولت استعفا کند و پارلمان نیز منحل شود و در برابر قانون تسلیم شوند، در غیراین صورت مردم تصمیم خواهند گرفت و من مسئولیتی نخواهم داشت.»
این تظاهرات بار دیگر نگرانیها درخصوص ثبات در پاکستان را افزایش میدهد. نوازشریف 15 ماه پیش در نخستین انتخابات نخستوزیری مردمی پاکستان پیروز شد و نخستین انتقال قدرت دموکراتیک در این کشور را رقم زد. پاکستان با 180میلیون جمعیت یکی از قدرتهای هستهای جهان به شمار میرود.
نوازشریف از آغاز دوران نخستوزیریاش در تلاش بود تا بر کمبود انرژی، اقتصاد تنبل و افراطیون طالبان غلبه کند. افزایش گروههای شبهنظامی ضد غربی در این کشور نیز موجب نگرانی متحدان پاکستان شدهاست.
رابطه نوازشریف با ارتش پاکستان که در طول تاریخ این کشور همواره یک قدرت محسوب میشده چندان قوی نیست. برخی از اعضای دولت ارتش پاکستان را به هدایت معترضان در جهت تضعیف دولت شریف متهم میکنند. پیگرد پرویز مشرف، فرمانده پیشین ارتش و رئیسجمهوری سابق پاکستان به اتهام خیانت، ازجمله اقدامات ارتش پاکستان در جهت تخریب دولت پاکستان است. مشرف در جریان کودتای 1999 نواز شریف را از قدرت برکنار کرد و نزدیک به یک دهه حکومت نظامی در پاکستان برقرار شد.
پاکستان پیش از نیز بارها کودتا را تجربه کردهاست، با این حال به نظر نمیرسد ارتش این کشور نقشه سرنگونی نواز شریف را به اجرا گذاشته باشد. دادگاه عالی پاکستان در روز جمعه نسبت به هر اقدام غیرقانونی هشدار دادهبود. جدا از نظریه تحریک معترضان از سوی ارتش پاکستان، عوامل دیگری نیز به چشم میخورد. مخالفان نواز شریف در نظر دارند تا از روابط تیرهوتار ارتش و دولت پاکستان در ماههای اخیر استفاده و خواستههایشان را به دولت تحمیل کنند. نواز شریف پس از یکسال هنوز موفق به تعیین برخی از وزرای کلیدی نشدهاست و مذاکرات شکننده صلح با طالبان نیز از دیگر چالشهای ادامهدار او محسوب میشود.